Đề xuất tăng số lượng thành viên Hội đồng Thẩm phán TANDTC lên 23-27 người

Quang cảnh phiên làm việc cho ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức TAND. (Ảnh: Cổng TTĐTQH)

Chiều 26/4, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 44, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức TAND.

Trình bày Tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức TAND, Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Văn Tiến cho biết, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung các quy định về tổ chức hệ thống Tòa án theo hướng không tổ chức TAND cấp cao, TAND cấp huyện; thành lập TAND khu vực; chuyển các TAND sơ thẩm chuyên biệt thành các Tòa chuyên trách trong TAND khu vực. Theo đó, mô hình tổ chức hệ thống Tòa án gồm: TANDTC; TAND tỉnh, TP trực thuộc Trung ương; TAND khu vực.

Trên cơ sở mô hình tổ chức hệ thống Tòa án 3 cấp, dự thảo Luật đề xuất tăng số lượng Thẩm phán TANDTC từ 13 người đến 17 người lên thành từ 23 người đến 27 người để đảm bảo đủ nguồn nhân lực giải quyết kịp thời, chất lượng đối với khối lượng công việc giám đốc thẩm, tái thẩm tăng thêm từ TAND cấp cao chuyển về để đáp ứng chỉ tiêu, yêu cầu của Quốc hội.

Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Văn Tiến trình bày Tờ trình về dự án Luật. (Ảnh: Cổng TTĐTQH)

Lý do sửa đổi là theo thống kê, trung bình mỗi năm, TANDTC giải quyết 2.800 đơn (vụ)/3.400 đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm thuộc thẩm quyền; giải quyết, xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm khoảng 200 vụ/năm. 3 TAND cấp cao giải quyết 6.500 đơn (vụ)/7.900 đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm thuộc thẩm quyền; giải quyết, xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm khoảng 800 vụ. Như vậy, sau khi tiếp nhận một phần nhiệm vụ giám đốc thẩm, tái thẩm của các TAND cấp cao, dự báo TANDTC sẽ phải giải quyết khoảng 11.000 đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm/năm; xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm khoảng 1.000 vụ/năm. Với khối lượng công việc như vậy, đòi hỏi phải tăng số lượng Thẩm phán TANDTC mới đáp ứng được yêu cầu của công việc.

Báo cáo thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, Ủy ban tán thành dự thảo Luật quy định hệ thống tổ chức TAND gồm TANDTC, TAND cấp tỉnh, TAND khu vực. Các Tòa án quân sự được giữ nguyên theo Luật hiện hành. Kết thúc hoạt động của TAND cấp cao và TAND cấp huyện.

Để TAND 3 cấp hoạt động bình thường, không gián đoạn sau sắp xếp tổ chức bộ máy, dự thảo Luật phân định lại nhiệm vụ, quyền hạn xét xử của từng cấp Tòa án. Ủy ban nhận thấy, quy định của dự thảo Luật thực hiện đúng chủ trương về tăng cường phân cấp, phân quyền; phù hợp với tổ chức bộ máy, nguồn lực hiện có và khả năng hoàn thành nhiệm vụ được giao của các TAND, do đó tán thành với dự thảo Luật.

Về số lượng Thẩm phán TANDTC, Ủy ban đề nghị cân nhắc thận trọng việc tăng số lượng thành viên Hội đồng Thẩm phán TANDTC để phù hợp với chủ trương của Đảng về tinh gọn tổ chức bộ máy. Theo đó, thay vì tăng số lượng Thẩm phán TANDTC để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao thêm thì cần bổ sung, tăng cường năng lực cho đội ngũ công chức, Thẩm phán làm công tác tham mưu giải quyết án; nâng cao chất lượng xét xử sơ thẩm, phúc thẩm; nghiên cứu, sửa đổi quy định giám đốc thẩm tại các luật tố tụng để quy định chặt chẽ điều kiện nộp đơn, căn cứ kháng nghị giám đốc thẩm, tránh khiếu nại không có điểm dừng, dồn việc lên TANDTC. Một số ý kiến tán thành đề xuất tăng số lượng Thẩm phán TANDTC với các lý do đã nêu trong Tờ trình của TANDTC.

Bên cạnh đó, Thẩm phán TANDTC là cán bộ thuộc diện Ban Bí thư quản lý. Việc tăng số lượng Thẩm phán TANDTC là vấn đề quan trọng, liên quan đến chủ trương của Đảng, do đó đề nghị TANDTC xin ý kiến cấp có thẩm quyền theo quy định.

Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Lê Thị Nga nhất trí với mô hình tổ chức Tòa án theo 3 cấp và đề xuất của cơ quan soạn thảo là tăng số lượng thành viên Hội đồng Thẩm phán TANDTC không ít hơn 23 người và không quá 27 người (hiện hành là từ 13 - 17 người).

Bà Lê Thị Nga cũng nhất trí với thành phần Hội đồng tuyển chọn, giám sát Thẩm phán quốc gia như dự thảo Luật, đó là bổ sung thành phần của Hội đồng gồm 1 thủ trưởng đơn vị thuộc TANDTC là Thẩm phán TAND, 1 Chánh án Tòa Phúc thẩm TANDTC, 1 Chánh án TAND TP trực thuộc Trung ương do Chánh án TANDTC chỉ định để thay cho 3 Chánh án TAND cấp cao.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định lưu ý tại Kỳ họp thứ 9 tới đây, Quốc hội sẽ xem xét nhiều luật về tổ chức các cơ quan tư pháp, các luật về tố tụng tư pháp và nhiều luật khác có liên quan, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị TANDTC, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp phối hợp chặt chẽ với các cơ quan có liên quan trong quá trình tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội để hoàn thiện dự thảo Luật, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cơ bản đồng tình với việc tăng số lượng thành viên Hội đồng Thẩm phán TANDTC là không ít hơn 23 người và không quá 27 người.

T.Chung