Đề xuất thành lập Hội đồng lúa gạo quốc gia

Toàn cảnh cuộc họp. Ảnh: Đình Dũng

Những năm qua, Việt Nam đạt nhiều thành tựu trong sản xuất và xuất khẩu lúa gạo, đặc biệt, năm 2023, xuất khẩu tới 8,1 triệu tấn gạo, tăng 36,6% so với cùng kỳ và là mức cao nhất trong 16 năm qua. Tính đến ngày 15-7, sản lượng lúa thu hoạch đạt khoảng 25 triệu tấn, tăng 2% so với cùng kỳ 2023.

Năm 2024, sản xuất lúa gạo ước đạt khoảng 43,4 triệu tấn thóc (giảm khoảng 35 nghìn tấn), trong đó, tổng khối lượng cho xuất khẩu ước đạt khoảng 7,6 triệu tấn. Xuất khẩu gạo tiếp tục có sự tăng trưởng cao trong 7 tháng qua khi khối lượng tăng 5,8% (đạt 5,18 triệu tấn) và giá trị tăng đến 25,1% (đạt 3,27 tỷ USD), giá xuất khẩu bình quân đạt 632,2 USD/tấn.

Tại cuộc họp, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan và Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã khẳng định vai trò ngày càng lớn của ngành lúa gạo Việt Nam song cũng chỉ ra nhiều hạn chế của ngành lúa gạo. Đó là khung pháp lý hiện đang bộc lộ nhiều vấn đề cần sửa đổi, bổ sung; sản xuất lúa gạo chưa theo quy hoạch, thu nhập người nông dân trồng lúa còn thấp; việc điều hành, quản lý sản xuất, xuất khẩu gạo còn gặp nhiều khó khăn…

Ngoài ra, vẫn thiếu chính sách phát triển ổn định, vững chắc cho ngành. Đầu tư của Nhà nước cho sản xuất lúa gạo nhất là gạo xuất khẩu chưa xứng tầm. Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu thiếu chuyên nghiệp, cạnh tranh không lành mạnh, hoặc không nắm giữ phát triển thị trường, củng cố thương hiệu; sự phối hợp giữa các cấp, các ngành và công tác kiểm tra giám sát, xử lý chưa tốt…

Để hướng đến mục tiêu đa dạng sản phẩm, thị trường, nguồn thu nhập cho người trồng lúa và vùng sản xuất lúa; nâng cao khả năng chống chịu biến đổi khí hậu, giảm phát thải khí nhà kính và đóng góp cho bảo vệ môi trường… rất cần một cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội, ngành hàng trong việc điều phối các hoạt động chung ngành lúa gạo. Hai Bộ thống nhất cao việc đề xuất thành lập Hội đồng lúa gạo quốc gia.

Ông Nguyễn Anh Sơn, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương thông tin tại cuộc họp. Ảnh: Đình Dũng

Ông Nguyễn Anh Sơn, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương cho biết, Bộ Công Thương đã dự thảo Tờ trình trình Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ phụ trách và hồ sơ liên quan về thành lập Hội đồng lúa gạo quốc gia và ngày 1-8-2024, Bộ Công Thương đã có công văn số 5017/BCT-XNK gửi đến các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội để xin ý kiến trước khi báo cáo.

Theo đó, đề xuất thành viên Hội đồng bao gồm 1 Chủ tịch Hội đồng là Phó Thủ tướng Chính phủ; 2 Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng là Bộ trưởng Bộ Công Thương và Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Ủy viên Hội đồng là đại diện lãnh đạo các bộ: Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Khoa học và Công nghệ, Ngoại giao; đại diện lãnh đạo UBND một số địa phương

Hội đồng có nhiệm vụ nghiên cứu đề xuất với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về chủ trương, chiến lược, cơ chế, chính sách tạo môi trường pháp lý minh bạch, hiệu quả, bảo đảm ổn định và phát triển thị trường, thúc đẩy phát triển ngành hàng lúa gạo toàn diện, hiệu quả, góp phần bảo đảm an sinh xã hội và an ninh lương thực quốc gia, phát triển sản xuất, xuất khẩu hướng tới mục tiêu bền vững.

Giúp Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, phối hợp giữa các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND tỉnh, thành phố và cơ quan, tổ chức liên quan trong việc giải quyết những vấn đề quan trọng, liên ngành trong quá trình phát triển ngành lúa gạo…

Trên cơ sở góp ý của các cơ quan quản lý, hiệp hội, doanh nghiệp đưa ra tại hội nghị, 2 bộ sẽ tiếp thu và hoàn chỉnh dự thảo để trình Chính phủ trong thời gian sớm nhất.

Hai bộ mong tiếp tục nhận được góp ý của các bộ, ngành, địa phương, đồng thời, giao cơ quan chức năng của hai bộ tiếp tục nghiên cứu, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả để Hội đồng lúa gạo quốc gia hoạt động hiệu quả.

Lam Giang