Đề xuất viên chức thôi việc do sắp xếp được trợ cấp tối thiểu 12 tháng lương
Đại biểu Quốc hội đề xuất viên chức thôi việc do sắp xếp tổ chức, sáp nhập đơn vị hành chính được hưởng trợ cấp một lần tối thiểu bằng 12 tháng lương.
Sáng nay, Quốc hội thảo luận dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi). Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn TPHCM) nhấn mạnh, dự thảo luật cần được sửa đổi, điều chỉnh để thực sự đồng hành với viên chức - những người trực tiếp gánh vác trọng trách của bộ máy hành chính sự nghiệp.
Dự thảo quy định rõ về các loại hợp đồng làm việc, quyền và nghĩa vụ của các bên, bà Trân cho biết thực tế sáp nhập tổ chức, nhiều viên chức dù hoàn thành tốt nhiệm vụ nhưng bị rơi vào tình trạng “dôi dư cơ học”, không phải do yếu kém mà do tổ chức không còn vị trí tương ứng.
Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân. Ảnh: Quốc hội
Đại biểu cho biết, phần lớn viên chức phải tự đi tìm việc, tự liên hệ xin chuyển việc cho phù hợp. Nhiều trường hợp bị chấm dứt hợp đồng, rất thiệt thòi. Đại biểu đề nghị quy định trường hợp viên chức bị dôi dư do sắp xếp lại đơn vị hành chính hoặc tổ chức lại đơn vị sự nghiệp công lập, cơ quan quản lý có trách nhiệm bố trí, biệt phái hoặc giới thiệu viên chức sang đơn vị phù hợp với chuyên môn, năng lực. Ngoài ra, bà đề nghị không chấm dứt hợp đồng nếu viên chức vẫn đáp ứng yêu cầu vị trí việc làm khác.
Việc này không chỉ nhân văn mà còn tránh lãng phí nguồn lực, bởi viên chức ngoài chuyên môn được đào tạo, họ còn được đào tạo, bồi dưỡng rất nhiều các kỹ năng từ nguồn tài chính công. Bởi theo bà, độ tuổi 35-50 là giai đoạn chín muồi về kinh nghiệm và bản lĩnh, viên chức cần được tiếp tục cống hiến thay vì trở thành người thất nghiệp ngoài ý muốn.
Về xếp loại chất lượng và sử dụng kết quả đánh giá viên chức, bà Trân cho rằng tiêu chí đánh giá sau sắp xếp bộ máy nhiều khi chưa công bằng, còn nặng về định tính, cảm tính. Đại biểu cho biết, có những viên chức bị đánh giá thấp chỉ vì thay đổi đơn vị, chưa kịp thích ứng môi trường mới.
Đại biểu kiến nghị bổ sung quy định trong năm đầu tiên sau khi sắp xếp, tổ chức lại đơn vị, kết quả đánh giá viên chức cần xem xét yếu tố thay đổi môi trường công tác, không xếp loại "không hoàn thành nhiệm vụ" nếu nguyên nhân khách quan do tổ chức. Quy định này vừa bảo vệ người lao động công, vừa thể hiện tính nhân văn của luật, khuyến khích viên chức vượt qua khó khăn để thích ứng.
Về quy định thôi việc, nghỉ hưu của viên chức, bà đánh giá dự thảo hiện chỉ nêu chung về các trường hợp chưa phân biệt rõ giữa “thôi việc chủ động” và “thôi việc do tổ chức sắp xếp”. Vì vậy, bà kiến nghị cần có quy định rõ để hỗ trợ viên chức ổn định cuộc sống và giảm rủi ro cho xã hội.
Đại biểu đề nghị bổ sung quy định viên chức thôi việc do sắp xếp tổ chức, sáp nhập đơn vị hành chính được hưởng trợ cấp một lần tối thiểu bằng 12 tháng lương, đồng thời được ưu tiên giới thiệu công việc trong hệ thống công lập hoặc khu vực chuyển tiếp.
Nữ đại biểu cho rằng, đây là chính sách cần thiết để đảm bảo ổn định xã hội, giảm áp lực thất nghiệp, đặc biệt với viên chức trung niên đang phải lo cho gia đình, con cái học hành, cũng thể hiện tinh thần không bỏ rơi viên chức.
Tạo điều kiện để viên chức tăng thu nhập chính đáng
Phát biểu giải trình cuối phiên thảo luận, Bộ trưởng Nội vụ Đỗ Thanh Bình cho biết, một trong những nội dung được đại biểu quan tâm là đổi mới cơ chế quản lý, sử dụng viên chức theo vị trí việc làm. Đây là nội dung trung tâm để thực hiện việc tuyển dụng, sử dụng, đánh giá, xếp loại chất lượng viên chức, thực hiện chế độ, chính sách về tiền lương, tiền thưởng và các chế độ chính sách khác liên quan đến đội ngũ viên chức.
Bộ trưởng Nội vụ Đỗ Thanh Bình phát biểu giải trình. Ảnh: Quốc hội
Bộ trưởng cho biết, sẽ rà soát các điều khoản quy định về căn cứ tuyển dụng; nguyên tắc tuyển dụng; phương thức tuyển dụng và các nội dung quy định về vị trí việc làm tại dự luật.
Riêng về thẩm quyền tuyển dụng viên chức, tại kỳ họp này Chính phủ trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Dự thảo nghị quyết có quy định thẩm quyền tuyển dụng đối với viên chức là nhà giáo trong các cơ sở giáo dục công lập; đồng thời quy định trường hợp có sự khác nhau về cùng một nội dung giữa nghị quyết này với luật thì áp dụng quy định của nghị quyết này.
Về các quy định đặc thù đối với nhà giáo sẽ được thực hiện theo quy định tại nghị quyết này. Đối với các nội dung khác, Bộ Nội vụ phối hợp với các cơ quan rà soát, bảo đảm sự thống nhất giữa dự luật với các quy định của các luật quản lý viên chức chuyên ngành.
Bộ trưởng Nội vụ cũng giải trình thêm về vấn đề cho phép viên chức ký hợp đồng lao động hoặc hợp đồng dịch vụ thực hiện hoạt động nghề nghiệp với cơ quan, tổ chức khác ngoài đơn vị sự nghiệp đang công tác.
Các đại biểu Quốc hội thống nhất cao với chủ trương cho phép viên chức ký hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc để tạo cơ chế liên thông nguồn nhân lực giữa khu vực công và khu vực tư; đồng thời tạo điều kiện để viên chức tăng thu nhập chính đáng từ sức lao động của mình.
Ông Đỗ Thanh Bình nêu rõ, Bộ Nội vụ sẽ rà soát, chỉnh lý bảo đảm nguyên tắc tạo điều kiện tối đa cho viên chức trong hoạt động nghề nghiệp nhưng cũng phải bảo đảm tính minh bạch, không để tình trạng xung đột lợi ích và trục lợi chính sách.
