Đề xuất xây dựng Trung tâm nghiên cứu quốc gia về công nghệ đại dương tại Khánh Hòa

Quang cảnh buổi làm việc.

Chiều 16/8, Đoàn công tác của Bộ Khoa học và Công nghệ do Thứ trưởng Trần Hồng Thái làm trưởng đoàn đã có buổi làm việc với Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa.

Tại buổi làm việc, bà Lê Vinh Liên Trang, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Khánh Hòa đã báo cáo dự thảo Đề án Thành lập Trung tâm nghiên cứu quốc gia về công nghệ đại dương và kết quả hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo giai đoạn 2022-2024.

Theo dự thảo Đề án, Trung tâm Nghiên cứu quốc gia về công nghệ đại dương do UBND tỉnh Khánh Hòa điều hành, có sứ mệnh nghiên cứu, chuyển giao, giáo dục và thúc đẩy các hoạt động đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ đại dương, kết nối mạng lưới để đóng góp vào sự phát triển kinh tế đại dương bền vững ở Việt Nam và trên thế giới, góp phần bảo đảm an ninh-quốc phòng quốc gia.

Trung tâm ưu tiên nghiên cứu 7 nhóm công nghệ đại dương gồm: robot, công nghệ giám sát đại dương, quản lý và phân tích dữ liệu, mô hình hóa đại dương, công nghệ năng lượng tái tạo, công nghệ sinh học đại dương và bảo tồn biển xanh.

Báo cáo cho biết, cơ sở xây dựng Đề án thành lập Trung tâm Nghiên cứu quốc gia về công nghệ đại dương là: Nghị quyết số 09-NQ/TW ngày 28/01/2022 của Bộ Chính trị về xây dựng, phát triển tỉnh Khánh Hòa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 21/3/2022 của Chính phủ Ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 09-NQ/TW ngày 28/01/2022 của Bộ Chính trị về xây dựng, phát triển tỉnh Khánh Hòa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Thông báo số 97/TB-VPCP ngày 05/4/2022 về Kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa, với nội dung đồng ý chủ trương thành lập Trung tâm Nghiên cứu Quốc gia về công nghệ đại dương, giao Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa quản lý và đồng ý có cơ chế đặc thù gắn kết chặt chẽ hợp tác công tư (đầu tư công - quản lý tư hoặc lãnh đạo công-quản trị tư) và đẩy mạnh hợp tác quốc tế nhằm nhanh chóng chuyển giao, ứng dụng công nghệ đại dương cho phát triển kinh tế biển.

Để bảo đảm cơ sở khoa học cho việc thành lập Trung tâm Nghiên cứu quốc gia về công nghệ đại dương, UBND tỉnh Khánh Hòa đã phê duyệt đề án khoa học cấp tỉnh “Xây dựng Đề án thành lập Trung tâm Nghiên cứu quốc gia về công nghệ đại dương” giao Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh là đơn vị chủ trì thực hiện, thời gian thực hiện đề án từ tháng 8/2023 đến tháng 3/2024. Kết quả đề án đã được Hội đồng Khoa học và Công nghệ cấp tỉnh đánh giá nghiệm thu.

Dự thảo Đề án đã được UBND tỉnh chỉ đạo Sở Khoa học và Công nghệ lấy ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, cơ quan quản lý, doanh nghiệp và địa phương qua hai hội thảo khoa học tổ chức tại thành phố Nha Trang, đồng thời UBND tỉnh Khánh Hòa đã chủ trì tổ chức họp với các sở, ngành, đơn vị tư vấn để tiếp tục bổ sung, hoàn thiện các nội dung của Đề án. Hồ sơ Đề án được Ban Thường vụ tỉnh ủy Khánh Hòa thông qua ngày 22/5/2024.

Ngày 9/7/2024, UBND tỉnh có văn bản số 7524/UBND-KGVX gửi Bộ Khoa học và Công nghệ về việc xin ý kiến góp ý hồ sơ Đề án thành lập Trung tâm Nghiên cứu quốc gia về công nghệ đại dương. Bộ Khoa học và Công nghệ có văn bản góp ý số 2899/BKHCN-XNT ngày 2/8/2024. UBND tỉnh giao Sở Khoa học và Công nghệ phối hợp với đơn vị chủ trì thực hiện Đề án để rà soát, giải trình, hoàn thiện Đề án theo các ý kiến góp ý của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Hồng Thái cho biết, Đề án đã có những cơ sở chính trị quan trọng. Dự thảo Đề án đã được UBND tỉnh quan tâm, chỉ đạo nghiên cứu và tiếp thu, giải trình những ý kiến góp ý, trao đổi của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Để Trung tâm Nghiên cứu quốc gia về công nghệ đại dương có thể có những đột phá trong nghiên cứu, chuyển giao công nghệ liên quan tới lĩnh vực công nghệ đại dương, với các quan điểm xây dựng, phát triển mới, tầm nhìn lớn sẽ cần có những ưu tiên, cơ chế đặc thù theo đúng chỉ đạo của Đảng và Chính phủ. Trong hồ sơ, có rất nhiều cơ chế đặc thù không thuộc chức năng quản lý của Bộ Khoa học và Công nghệ nên trong thời gian tới, UBND tỉnh cần tiếp tục chuẩn bị kỹ hồ sơ.

Ông Lê Hữu Hoàng, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Khánh Hòa phát biểu tại buổi làm việc.

Để tăng tính khả thi của Đề án, Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Trần Hồng Thái đề nghị UBND tỉnh Khánh Hòa nghiên cứu kỹ các góp ý, trao đổi tại buổi làm việc: Xác định rõ và chỉ ra được đặc điểm, tiềm năng khác biệt, nổi trội của Trung tâm và tác động về khoa học, kinh tế-xã hội đối với tỉnh Khánh Hòa, vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ và cả nước.

Cần làm rõ hơn tính khả thi về nguồn nhân lực, nêu bật được khả năng kết nối các đơn vị nghiên cứu, đào tạo trên địa bàn tỉnh và lân cận, đặc biệt với Viện Hải dương học Nha Trang và Trung tâm trí tuệ toàn cầu tại đô thị mới Cam Lâm như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Cần làm rõ hơn và đa dạng hóa phương thức huy động nguồn lực đầu tư cho Trung tâm. Đề án nên lập thêm phụ lục với danh mục, nội dung các cơ chế đặc thù và lý giải, phân tích tác động.

Thứ trưởng Trần Hồng Hà cũng đề nghị các đơn vị chức năng của Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Sở Khoa học và Công nghệ và các sở, ngành liên quan của tỉnh Khánh Hòa tiếp tục nghiên cứu, cùng tham gia ý kiến để hoàn chỉnh tiếp dự thảo Đề án; bảo đảm chất lượng của các nội dung dự thảo, tính khả thi của các giải pháp thực hiện, trên cơ sở bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước có liên quan.

Phát biểu tại buổi làm việc, ông Lê Hữu Hoàng, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Khánh Hòa cho biết, sẽ tiếp thu các ý chỉ đạo của đồng chí Trưởng đoàn công tác Bộ Khoa học và Công nghệ, đồng thời đề xuất trong thời gian tới, Bộ Khoa học và Công nghệ quan tâm giúp đỡ UBND tỉnh Khánh Hòa trong việc lập, trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt Đề án Trung tâm nghiên cứu quốc gia về công nghệ đại dương.

Hà Linh