Đề xuất xóa trên 10.500 tỷ đồng nợ thuế: Tránh để chính sách bị lợi dụng

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Phương Hoa

Hơn 41.000 tỷ đồng tiền nợ thuế không có khả năng thu

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, tình hình nợ đọng thuế hiện vẫn còn cao. Tính đến ngày 31/12/2018, tổng số tiền thuế nợ là 81.618 tỷ đồng, tăng 4% so với thời điểm 31/12/2017. Trong đó, tiền thuế nợ không có khả năng thu ngân sách là 41.387 tỷ đồng, chiếm 50,7% tổng số tiền thuế nợ. Tình hình trên do nhiều nguyên nhân khác nhau như hơn 2.600 người nộp thuế là người đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự. Hơn 24.000 DN tự giải thể nhưng không thực hiện thủ tục giải thể DN theo quy định. Có hơn 200 DN mất khả năng thanh toán, tự phá sản, hàng trăm nghìn người nộp thuế bỏ địa chỉ kinh doanh hoặc không còn hoạt động nữa… “Để giải quyết nợ đọng thuế không còn khả năng nộp ngân sách, Chính phủ thấy cần thiết phải xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về xử lý tiền thuế nợ của người nộp thuế không còn khả năng nộp ngân sách Nhà nước” - Bộ trưởng nêu.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã cho ý kiến về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư và Luật DN. Theo đó, liên quan đến nhóm các quy định về ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh và đầu tư kinh doanh có điều kiện, Dự Luật đã bãi bỏ 12 ngành, nghề; đồng thời sửa đổi 19 ngành, nghề và bổ sung 6 ngành, nghề để phù hợp với yêu cầu, thực tiễn quản lý Nhà nước.

Dự thảo Nghị quyết nếu được thông qua sẽ có hiệu lực thi hành từ 1/1/2020 và được thực hiện trong thời hạn 3 năm kể từ ngày có hiệu lực. Trong đó quy định rõ những đối tượng được xử lý tiền nợ thuế và các biện pháp xử lý nợ áp dụng cho các trường hợp khác nhau. Theo dự kiến được Chính phủ đưa ra, sẽ có 758.660 người nộp thuế thuộc đối tượng, với số nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đề nghị xóa là 10.562 tỷ đồng.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính và Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho rằng, Dự thảo Nghị quyết có nhiều đối tượng, với số tiền thuế được khoanh nợ, xóa nợ lớn nên phải cân nhắc, làm rõ việc xử lý tiền nợ thuế đối với các DN Nhà nước đang trong tiến trình cổ phần hóa, sắp xếp lại. Cùng với đó, rà soát, báo cáo rõ việc xử lý tiền thuế nợ đối với các khoản nợ liên quan đến tiền sử dụng đất, tiền thuê đất… trong Dự thảo Nghị quyết này.

Làm rõ cơ chế, chính sách

Lo ngại quy định như Dự thảo Nghị quyết sẽ "dễ bị lợi dụng", Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh phân tích, số thuế nợ đọng của DN không còn kinh doanh tại địa chỉ đăng ký hoạt động với cơ quan thuế... hiện gần 23.900 tỷ đồng. Những trường hợp này cơ quan thuế đã tới chính quyền địa phương xác nhận thông tin không hoạt động hay chưa? Liệu có xảy ra chuyện họ không ở địa chỉ này nhưng lại đang kinh doanh ở địa chỉ khác hay không? “Không loại trừ trường hợp tinh vi hơn khi DN mượn danh, núp bóng để lập DN nhưng thực tế chỉ mua bán hóa đơn... Tôi đề nghị làm rõ cơ chế, chính sách để xóa nợ thuế, tránh việc chính sách đưa ra bị lợi dụng" – Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh nói.

Các ý kiến khác cũng cho rằng, các quy định trong Nghị quyết cần chặt chẽ, tránh trường hợp lợi dụng để trốn thuế. Giải trình thêm, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết, các năm gần đây, thu hồi nợ đọng thuế luôn đạt mức năm sau cao hơn năm trước, tăng bình quân 14%/năm. “Chúng tôi hiểu thuế là của ngân sách nhưng đây là thuế từ những trường hợp đã chết, mất tích, giải thể, bỏ địa điểm kinh doanh… thực tế chưa phải là tiền thật, chưa vào ngân sách để mà mất ngân sách” - Bộ trưởng nói. Đồng thời đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu ý kiến để trình ra Quốc hội tại kỳ họp tới.

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị Chính phủ rà soát toàn bộ các luật liên quan đến quản lý thuế, bảo đảm “phủ” hết các đối tượng không có khả năng nộp ngân sách Nhà nước. Đồng thời làm rõ trách nhiệm của đối tượng nộp thuế, cơ quan quản lý thuế, cán bộ các bộ, ngành, địa phương liên quan đến tình trạng để nợ đọng thuế trong thời gian vừa qua để báo cáo Quốc hội; đặc biệt ở con số 41.000 tỷ đồng không thể thu hồi được.

Nguyễn Vũ