Đêm nay 17/9, người Việt Nam sẽ được ngắm siêu Trăng Trung thu khổng lồ
Đêm rằm Trung thu (17/9), người dân Việt Nam sẽ có cơ hội được ngắm siêu Trăng tròn khổng lồ, màu cam cháy.
Đêm Trung thu và sau Trung thu cũng là cơ hội để bạn có thể ngắm siêu Trăng màu cam cháy cuối cùng trong năm 2024.
Trăng thu hoạch mọc lên phía trên thành phố Yokkaichi, Nhật Bản vào năm 2020. Theo truyền thống quan sát của Nhật Bản, Trăng thu hoạch còn được biết với tên gọi là Tsukimi. Nguồn ảnh: iStockphoto.com/petesphotography
Mặt Trăng sẽ có màu cam đặc biệt. Hiện tượng này được gọi là Trăng thu hoạch, diễn ra vào kỳ Trăng rằm gần nhất với ngày Thu phân hàng năm, vốn là thời điểm mà nông dân thường thu hoạch mùa màng.
Trăng thường treo thấp vào mùa hè, dẫn đến việc vào đầu buổi tối bạn sẽ phải ngắm nó thông qua một lớp khí quyển dày, khiến Mặt Trăng trông to hơn và cam hơn thường lệ.
Theo trang Time and Date, tại Việt Nam siêu Trăng Trung thu sẽ đạt độ tròn tuyệt đối vào lúc 9 giờ 34 phút sáng 18/9.
Ngoài ra, hầu hết châu Mỹ, toàn bộ châu Âu, châu Phi và một phần châu Á sẽ có thể quan sát một hiện tượng đặc biệt khác là "nguyệt thực nửa tối", vào thời điểm từ 7 giờ 41 phút đến 11 giờ 47 phút sáng 18/9 theo giờ Việt Nam.
Theo Hội Thiên văn Hà Nội, Mặt Trăng sẽ đạt đến pha Trăng tròn vào lúc 9 giờ 34 phút ngày 18/9. Cùng lúc đó, vệ tinh này cũng đi qua vị trí gần Trái Đất nhất trên quỹ đạo địa tâm của mình. Những lần Trăng tròn như vậy được gọi là “Siêu Trăng”, một thuật ngữ bắt nguồn từ các nhà chiêm tinh vào cuối những năm 1970.
Theo định nghĩa của Richard Nolle, cha đẻ của khái niệm Siêu Trăng, trong năm 2024 sẽ có 4 lần Trăng tròn là Siêu Trăng lần lượt diễn ra vào các ngày 19 tháng 8, 18 tháng 9, 17 tháng 10 và 15 tháng 11.
Vào những đêm Siêu Trăng ,bạn sẽ thấy Mặt Trăng trên bầu trời với đĩa sáng có kích thước lớn hơn khoảng 8% và độ sáng lớn hơn khoảng 15% so với những đêm Trăng tròn bình thường khác. Do vậy, ngay cả khi quan sát Mặt Trăng một cách bình thường, bạn vẫn có thể nhận ra được sự khác biệt này, cho dù thực sự nó cũng không quá đáng kể
Trăng tròn tháng 8 âm lịch diễn ra vào ngày 18/9 sắp tới cũng được biết đến với cái tên Trăng thu hoạch. Cái tên này được sử dụng cho lần Trăng tròn xảy ra gần với thời điểm thu phân nhất (khoảng ngày 23/9). Tùy vào từng năm, Trăng thu hoạch có thể xảy ra bất cứ thời điểm nào từ hai tuần trước đến hai tuần sau thu phân. Vì vậy, nó có thể xảy ra vào tháng 9 hoặc tháng 10.
Một điều khiến cho Trăng thu hoạch trở nên đặc biệt vì gần thời điểm thu phân, chênh lệch thời gian Mặt Trăng mọc giữa hai ngày liên tiếp được rút ngắn, thay vì khoảng 40 phút đến khoảng một giờ, chênh lệch này giảm còn khoảng 20 phút đến dưới nửa giờ đồng hồ tại thời điểm này. Điều này khiến cho bạn có cảm giác Mặt Trăng mọc vào cùng một giờ trong nhiều đêm liên tiếp.
Siêu Trăng xảy ra khi Mặt Trăng đạt vị trí cận địa tại chính xác hoặc xung quanh thời điểm Trăng tròn. Nguồn ảnh: Reddit
Để quan sát Mặt Trăng, bạn chỉ cần bước ra, hướng mắt về bầu trời phía Đông ngay sau khi Mặt Trời lặn để thấy vệ tinh này đang nhô lên từ đây. Nó sẽ ở lại và chiếm ngự toàn bộ bầu trời trong suốt đêm trước khi lặn đi ở hướng Tây vào sáng hôm sau khi bình minh đến.
Bằng mắt thường, bạn đã có thể tận hưởng vẻ đẹp của Mặt Trăng, nhưng một chiếc ống nhòm hay kính thiên văn đi kèm sẽ cho bạn có cái nhìn chi tiết hơn về những đặc điểm thú vị trên bề mặt của vệ tinh này
Vì vậy, cả hai đêm 17/9 (đêm Trung thu) và 18/9 đều thuận lợi để ngắm siêu Trăng trong trạng thái đẹp nhất.
Vào đêm Trung thu 17/9, siêu Trăng sẽ đạt độ tròn khoảng hơn 99%. Người quan sát bằng mắt thường sẽ không thể cảm nhận sự khác biệt với trăng tròn tuyệt đối.
Tuy vậy, nếu có phương tiện quan sát thiên văn hay một chiếc máy ảnh phù hợp để có thể nhìn được các hố va chạm trên thiên thể, người yêu thích thiên văn có thể thấy một chút bóng tối còn phủ lên một số hố nằm ở một bên rìa trái của bán cầu quay về phía Trái Đất.
NASA thông tin, Trăng tròn tháng 9 sẽ tiếp tục chuỗi 4 siêu Trăng đẹp mắt của năm 2024 (các tháng 8, 9, 10, 11), là khi thời điểm Trăng tròn vô tình trùng với thời gian nó ở phần gần với Trái Đất trên quỹ đạo hình elip, khiến mọi người có thể thấy thiên thể này to hơn thường lệ.
Chưa kể, một số nơi trên thế giới vào một số thời điểm nhất định có thể thấy siêu trăng Trung thu ngả màu cam cháy hoặc hiện tượng nguyệt thực nửa tối.
Nguyệt thực nửa tối rất khác với trăng máu (nguyệt thực toàn phần). Người xem ở các khu vực nói trên sẽ chỉ thấy một bóng đen bí ẩn lướt qua Mặt Trăng trong vài giờ.
Năm 2024 sẽ còn 2 siêu Trăng nữa rơi vào tháng 10 và tháng 11, trong đó siêu trăng tháng 10 sẽ là cái to nhất năm. Tuy vậy trong 2 tháng này, Mặt Trăng sẽ lấy lại màu sắc trong sáng của nó, trừ một giai đoạn ngắn ngủi lúc vừa mới mọc có thể ngả màu hồng cam nhẹ.
Tại sao Mặt Trăng trông rất lớn hơn khi nó mọc hoặc lặn? Ảo ảnh Mặt Trăng là tên gọi của “trò lừa bịp” mà não bộ của chúng ta tác động lên bản thân. Các bức ảnh chứng minh rằng, Mặt Trăng có kích thước biểu kiến không đổi khi ở gần đường chân trời cũng như ở cao trên bầu trời, nhưng đó không phải là những gì mà mắt chúng ta sẽ cảm nhận. Vì vậy, đó là một ảo ảnh bắt nguồn từ cách não bộ của chúng ta xử lý thông tin. Mặc dù chúng ta đã quan sát hàng nghìn năm, nhưng vẫn chưa có một lời giải thích khoa học thỏa đáng cho lý do chính xác tại sao chúng ta lại thấy như vậy.
Đi ra ngoài vào đêm Trăng tròn và tìm một vị trí để xem nó mọc lên. Khi chúng ta quan sát Mặt Trăng ở gần đường chân trời, nó thường trông rất khổng lồ, cho dù nó đang ló lên phía trên một ngọn núi ở xa, nhô lên từ mặt biển hoặc lơ lửng sau cảnh quan thành phố hay thấp thoáng trên bụi cây. Nhưng đây là vấn đề: tất cả đều được xử lý trong đầu bạn. Sự to lớn của Mặt Trăng là một ảo ảnh, chứ không phải là ảnh hưởng của bầu khí quyển hoặc một số tác nhân vật lý.
Trăng thường treo thấp vào mùa Hè, dẫn đến việc vào đầu buổi tối, người quan sát sẽ phải ngắm nó thông qua một lớp khí quyển dày, khiến trăng trông to hơn và cam hơn thường lệ. Đó là một hiện tượng mang tên "ảo ảnh Mặt Trăng", chứ không phải do Trăng đổi màu.
Ảo ảnh này có thể xảy ra ở cả các thời điểm khác trong năm, tuy nhiên bầu không khí mùa hè thường ô nhiễm hơn, nhất là nhiều nơi còn bị ảnh hưởng bởi khói cháy rừng.
Điều đó kết hợp với việc Trăng mọc khi còn ở thấp khiến Trăng các tháng 5, 6, 7, 8, 9 thường trông cam hơn thường lệ, trong đó màu cam đậm nhất thường rơi vào tháng 8.
Khi Trăng lên cao hơn vào gần nửa đêm, nó sẽ dần lấy lại màu sắc thực. Vì vậy, nếu muốn quan sát siêu Trăng cam Trung thu đẹp mắt nhất nên mong thời tiết tốt vào đầu buổi tối.
