ĐH Bách khoa TP.HCM kết luận sai sót của GS Phan Thanh Sơn Nam

Liên quan đến những tố cáo gian lận đối với một số bài báo khoa học của nhóm GS Phan Thanh Sơn Nam, Trưởng khoa Kỹ thuật Hóa học, ĐH Bách khoa, trường này đã tổ chức buổi họp với sự có mặt của Hội đồng Khoa học khoa Kỹ thuật Hóa học, lãnh đạo trường vào ngày 15/3.

Sau khi nghe nhóm nghiên cứu trao đổi, nhà trường kết luận những sai sót của nhóm GS Phan Thanh Sơn Nam là sai sót khoa học, cần được chỉnh sửa theo quy trình của các tạp chí khoa học.

GS Phan Thanh Sơn Nam là nhà khoa học nổi bật của Việt Nam trong ngành Hóa học. Ảnh: FBNV.

Cụ thể, một số bài báo khoa học của nhóm nghiên cứu do GS Phan Thanh Sơn Nam đứng đầu đã xảy ra tình trạng dữ liệu (cụ thể là ảnh phổ) của bài báo sau có sự trùng lặp với bài báo trước. Các dữ liệu này đều do chính nhóm nghiên cứu thực hiện trong thời gian dài.

Nhóm nghiên cứu bao gồm nhiều thành viên, đóng các vai trò khác nhau từ tiến hành thực nghiệm, thu thập, sắp xếp dữ liệu và GS Sơn Nam trong vai trò trưởng nhóm nghiên cứu sẽ kiểm tra lần cuối trước khi công bố. Dù vậy, nhóm vẫn xảy ra sai sót với quy trình này.

ĐH Bách khoa cũng thống nhất với biện pháp khắc phục mà nhóm nghiên cứu chủ động đề xuất. Nhóm nghiên cứu đã chủ động liên hệ với ban biên tập các tạp chí đã xuất bản về sai sót và đã được chấp nhận cho chỉnh sửa. Nhóm nghiên cứu đang tiến hành kiểm tra, thu thập lại dữ liệu để chỉnh sửa các nội dung sớm nhất có thể.

Đồng thời, nhóm nghiên cứu đang tiến hành rà soát tổng thể các bài báo đã xuất bản của nhóm để đảm bảo chất lượng và tính chính xác của các công bố.

Nhóm cũng thay đổi quy trình thẩm duyệt nội dung nghiên cứu, cụ thể là tăng cường các tiến sĩ để kiểm tra kỹ hơn và kiểm tra chéo dữ liệu giữa các nhóm nhỏ trong nhóm nghiên cứu.

Sau sự cố này, phòng Khoa học công nghệ và Dự án, ĐH Bách khoa cũng đề nghị các nhóm nghiên cứu, các thầy cô giáo trong toàn trường chủ động rà soát các công bố khoa học và quy trình thực hiện và công bố nghiên cứu để tránh tối đa các sai sót có thể xảy ra. Nếu có sai sót phát hiện, cần nhanh chóng công bố và thực hiện chỉnh sửa sớm nhất có thể theo quy trình của tạp chí.

Trường sẽ tăng cường việc xây dựng và củng cố các quy định, quy trình về công bố khoa học các cấp, hội nghị khoa học, trích dẫn, xuất bản.

Đồng thời, trường đẩy mạnh tổ chức các khóa học, môn học, tọa đàm chuyên sâu về phương pháp nghiên cứu khoa học cho các sinh viên, học viên và các thầy cô giáo để đảm bảo thực hiện tốt các nội dung khoa học đa dạng trong trường.

Trước đó, một bài đăng trên trang Bách khoa toàn thư mở Wikipedia tố GS Phan Thanh Sơn Nam, Trưởng khoa Kỹ thuật Hóa học của trường, sử dụng một kết quả phổ cộng hưởng từ (một thí nghiệm để xác định chất mới trong ngành Hóa) của cùng một lần đo (cho nhiều kết quả khác nhau) cho nhiều bài báo khoa học.

Bài tố cáo cũng dẫn ra các bài báo lặp lại phổ cộng hưởng từ. Những bài báo này được đăng trên tạp chí khoa học quốc tế từ năm 2014-2020.

GS Phan Thanh Sơn Nam cũng thừa nhận đây là sai sót của ông và các cộng sự. Ông đã xin lỗi cộng đồng vì sự cố này.

GS Phan Thanh Sơn Nam được biết đến là giáo sư trẻ nhất Việt Nam năm 2015 khi mới 37 tuổi. Năm 2018, ông được tạp chí Asian Scientist bình chọn là một trong số 100 nhà khoa học hàng đầu châu Á, ghi nhận ông có những đóng góp nổi bật cho cộng đồng. Ông cùng cộng sự có hàng trăm bài báo khoa học trên các tạp chí quốc tế.

Minh Nhật