Di sản giáo dục và văn hóa Đông Tây

Tọa đàm do Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám phối hợp với các nhà giáo dục, nhà khoa học trong nước và từ Trường Đại học Columbia tổ chức.

Phát biểu tại tọa đàm, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Lê Thị Ánh Maicho biết,Văn Miếu - Quốc Tử Giám được khởi lập từ cuối thế kỷ XI dưới triều Lý, là nơi tôn vinh tiên thánh, tiên hiền và nơi học tập của con em hoàng gia. Trải qua các triều đại, Văn Miếu - Quốc Tử Giám trở thành trung tâm giáo dục cấp cao nhất, nơi đào tạo hàng nghìn hiền tài cho đất nước, đồng thời cũng là nơi hun đúc nhiều giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc như truyền thống tôn sư trọng đạo, trọng hiền tài và hiếu học.

Các đại biểu tham dự tọa đàm trong không gian của Văn Miếu - Quốc Tử Giám

Theo bà Mai, những truyền thống đó đã tạo nên giá trị của đạo học Việt Nam, góp phần xây dựng và phát triển đất nước trong suốt chiều dài lịch sử. Văn Miếu - Quốc Tử Giám giáo dục con người dựa trên nền tảng lễ nghĩa, đạo lý, lấy tu thân làm căn cốt cho người học. Tư tưởng chủ đạo của giáo dục lấy chữ nhân làm gốc. Nền giáo dục truyền thống đó cũng để lại cho thế hệ sau một di sản văn hóa giáo dục đồ sộ, đó là hàng nghìn danh nhân khoa bảng cùng những truyền thống, đạo lý vô cùng quý giá vẫn còn giá trị trong thời đại ngày nay.

Bà Mai cho rằng, trong bối cảnh Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới, việc đổi mới tư duy, nhất là trong lĩnh vực giáo dục, rất quan trọng, nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực để phát triển đất nước. Giáo dục truyền thống cần được nhìn nhận như là bài học, là kinh nghiệm cho những giải pháp mới, tư duy giáo dục mới. Việc học hỏi, trao đổi kinh nghiệm trong giáo dục với các quốc gia phát triển, là điều vô cùng có ý nghĩa.

GS. TSKH Vũ Minh Giang phát biểu tại tọa đàm

Tọa đàm tập trung phân tích và đối thoại xoay quanh 3 nhóm chủ đề: mô hình tổ chức và phương pháp giáo dục của Quốc Tử Giám và Đại học Columbia; Quốc Tử Giám Thăng Long: Nền giáo dục đề cao lễ nghĩa, đạo lý, tu thân và phục vụ xã hội; người thầy giữ vai trò trung tâm trong truyền thụ tri thức và rèn đức; tri thức gắn liền với trách nhiệm cộng đồng và quốc gia.

Tại tọa đàm, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Đại học Quốc gia Hà Nội, GS. TSKH. Vũ Minh Giang nhấn mạnh bài học về mối quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ trong lịch sử, những lần tiếp xúc giữa hai nước và nỗ lực của hai bên trong thiết lập quan hệ thương mại, giáo dục...

Đại học Columbia (Hoa Kỳ) là một mô hình giáo dục đặc trưng cho giáo dục phương Tây, với tư duy khai phóng và năng lực tự chủ cá nhân đã có nhiều thành tựu trong việc đào tạo con người. Ông Tony Bùi, đạo diễn và nghiên cứu điện ảnh, Trung tâm Đông Á, Đại học Columbia khẳng định, trong bối cảnh hiện nay, việc trao đổi kinh nghiệm học hỏi lẫn nhau thông qua các hoạt động khoa học có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với các nhà quản lý các cấp, các nhà giáo dục. Bên cạnh đó, ông cũng đưa ra những định hướng hợp tác nghiên cứu giữa các trường đại học, viện nghiên cứu Việt Nam với Đại học Columbia.

Ông Tony Bùi, đạo diễn và nghiên cứu điện ảnh, Trung tâm Đông Á, Đại học Columbia chia sẻ tại tọa đàm

TS. Đinh Thanh Hiếu, Trưởng Bộ môn Hán Nôm, khoa Văn học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, bàn thêm về vai trò nghiên cứu Hán Nôm, văn chương trong học thuật và giao lưu văn hóa. Những giá trị cốt lõi của văn hóa giáo dục phương Đông và phương Tây.

Ông khẳng định, với phương Đông thường chú trọng đạo lý, lễ nghĩa, tu dưỡng nội tâm, tính cộng đồng và sự kế thừa truyền thống, lấy tri thức làm con đường hoàn thiện nhân cách và đóng góp cho xã hội. Phương Tây đề cao cá nhân tự chủ, tư duy phản biện, sáng tạo và hiệu quả thực tiễn, tri thức gắn với hành động, hướng tới công dân độc lập và năng động...

Tọa đàm cũng góp phần khơi gợi nhận thức về vai trò của di sản giáo dục trong hình thành bản sắc dân tộc, từ đó tạo nên các mối liên hệ, hợp tác trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay.

H.Sen