Di tích đình Hội Thống và đình làng Trường Lưu ở Hà Tĩnh hư hỏng nặng

Mái nhà hạ điện Di tích đình Hội Thống bị hư hỏng chờ đổ sập

Đình Hội Thống được xây dựng khoảng từ năm 1659, đây là một trong những ngôi đình với kiến trúc cổ kính bậc nhất ở Hà Tĩnh. Năm 1995, đình Hội Thống được Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ VH-TT-DL) quyết định xếp hạng là Di tích Lịch sử văn hóa cấp Quốc gia. Mặc dù, đình từng được tiến hành trùng tu, sửa chữa một số hạng mục nhưng đến nay do chịu tác động của thiên tai và không được thường xuyên bảo dưỡng, nâng cấp nên nhiều hạng mục đã bị hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng.

Ông Nguyễn Văn Đào (80 tuổi, ở thôn Phú Quý, xã Xuân Hội, người trông coi đình Hội Thống) dẫn chúng tôi “mục sở thị” đình Hội Thống. Từ ngoài cổng chính đi vào là 2 ngôi nhà tiếp văn, tiếp võ nằm bên trái và phải của đình (còn gọi là nhà tiếp khách, mỗi nhà có 5 gian), các hệ thống cột trụ bê tông chịu lực đã bị nứt ngang giữa thân đe dọa nguy cơ đổ sập, phía trên mái ngói cỏ dại mọc um tùm; cạnh đó gạch lát mặt sân ở nhiều địa điểm bị bong rộp, nhiều đoạn tường rào, cột cổng bị nứt và nghiêng lệch chờ đổ sập; biển giới thiệu lịch sử di tích đình, nội quy bảo vệ di tích, bia tưởng niệm được viết và khắc trên đá đã bị bào mòn, không còn rõ chữ; một số cánh cửa, đồ thờ bằng gỗ mục nát, hư hỏng, cổng sắt bị hoen gỉ…

Nhà bia trong di tích đình Hội Thống bị nứt toác, đổ sập nhếch nhác

Đặc biệt, phần mái ngôi nhà hạ điện về phía Đông bị sụp võng xuống chằng chịt, thấm dột nước, nhiều phần gỗ áp mái, vì kèo bị mối mọt, mục nát, hư hỏng, xuống cấp đe dọa nguy cơ đổ sập bất cứ lúc nào. Phần nhà bia cố Hậu (nơi ghi công người đóng góp tài sản trùng tu đình...), một trong những hạng mục quan trọng của đình Hội Thống cũng đã nứt toác ngang dọc, nhiều mảng gạch, vôi vữa bị đổ sập ngổn ngang, nhếch nhác…

Ông Nguyễn Văn Đào lo lắng: "Nhiều năm nay chứng kiến các hạng mục quan trọng của di tích đình Hội Thống bị hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng, tôi đã trình báo lên xã Xuân Hội để báo lên huyện Nghi Xuân và cơ quan chức năng, nhưng đến nay vẫn chưa thấy đơn vị nào về triển khai việc sửa chữa, nâng cấp..."

Nhiều cột trụ ngôi nhà tiếp văn, tiếp võ bị nứt ngang

Tường rào, cột cổng bị nứt toác

Nhiều địa điểm gạch lát nền đã bị bong tróc, hư hỏng

Theo một lãnh đạo UBND xã Xuân Hội, thời gian qua chính quyền địa phương đã có tờ trình gửi lên các cấp đề nghị đầu tư kinh phí để tiến hành tu sửa, nâng cấp hạng mục nhà bia cố Hậu, bởi hạng mục này bị xuống cấp rất nghiêm trọng, nhưng chưa có kết quả. Mong cơ quan chức năng ở tỉnh Hà Tĩnh, huyện Nghi Xuân sớm quan tâm, xem xét để có hướng xử lý đầu tư tu sửa, nâng cấp không chỉ nhà bia mà cả phần mái ngói của đình này... Mùa mưa bão đang đến gần, địa phương rất lo lắng nhiều hạng mục của đình ngày càng bị xuống cấp.

Nhiều điểm mái đình làng Trường Lưu bị sụp, mục nát, hư hỏng

Có mặt tại di tích đình làng Trường Lưu (ở thôn Tân Tiến, xã Kim Song Trường, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh), chúng tôi ghi nhận nhiều hạng mục cũng đã bị hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng. Trong đó, ở nhà hạ điện, nhiều kèo, cột gỗ, cầu phong, đòn tay, rui mèn, chạm trỗ… bị thoái hóa, mục nát, mối mọt ăn nham nhở; cột gỗ bị mục nát làm giảm khả năng chịu lực chống đỡ, nhiều mảng ngói bị nứt vỡ nhìn thấu trời; một số vị trí mái đình bị cong vênh, gãy vỡ, sụp nghiêng. Ở nhà thượng điện xuất hiện nhiều vết nứt nẻ ngang dọc.

Nhiều hạng mục chạm trổ tại di tích đình làng Trường Lưu đã bị mục nát

Theo một số người cao tuổi ở thôn Tân Tiến, do chịu sự tác động của thời gian, chiến tranh, thiên tai khiến nhiều hạng mục của đình bị sa sút, hư hỏng xuống cấp, lo lắng nhất là về mùa mưa bão sắp tới. Thời gian qua địa phương đã kêu gọi con em đóng góp kinh phí tu sửa một số hạng mục hư hỏng, nhưng không đáng kể. Người dân rất mong muốn nâng cấp, trùng tu nhưng kinh phí không có. Vì vậy, kiến nghị các cấp cần sớm nâng cấp, tu bổ, tôn tạo để bảo vệ di tích này.

Một trong số cột gỗ tại di tích đình làng Trường Lưu bị mục nát

Theo một lãnh đạo UBND xã Kim Song Trường, di tích đình làng Trường Lưu có từ cách đây khoảng 250 năm. Đình đã được xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.

“Nhiều hạng mục của đình đã bị xuống cấp, hư hỏng nhưng địa phương chỉ có khả năng sửa chữa một số hạng mục nhỏ. Việc thực hiện nâng cấp, trùng tu tôn tạo những hạng mục lớn thì phải có các cấp, ngành vào cuộc chứ địa phương là không thể làm được vì nguồn ngân sách rất khó khăn. Hiện địa phương đã có tờ trình gửi các cơ quan chức năng đề nghị đầu tư kinh phí để nâng cấp, tu bổ, tôn tạo các hạng mục hư hỏng, xuống cấp để bảo vệ, bảo tồn di tích đình làng này nhưng đến nay vẫn chưa được thực hiện.

Di tích đình làng Trường Lưu

DƯƠNG QUANG