Địa ốc thời 'nguội lạnh'

Khác với thời điểm cách đây một năm, giới đầu tư bất động sản như đang ngồi trên lửa khi lãi suất huy động và lãi suất cho vay tại các ngân hàng tăng dần đều - trong khi room tín dụng dành cho bất động sản ngày càng “teo tóp”. Như một chuỗi “domino”, người “ôm” đất “ôm nhà” muốn bán hàng để trả lãi ngân hàng, nhưng người mua thì không vay được tiền (và cũng không mấy ai dám vay mua nhà đất trong bối cảnh này), doanh nghiêp địa ốc gặp khó khăn, nỗi lo mất thanh khoản chực chờ và tất cả những điều này đều đang làm cho thị trường đi xuống.

Cách đây 12 năm, thị trường bất động sản đã từng rơi vào tình huống tương tự khi lãi vay tăng đến 22-24%/năm. Các ngân hàng siết vốn, doanh nghiệp lao đao, lạm phát leo thang và đã xảy ra suy giảm kinh tế trên diện rộng, mất mấy năm sau mới dần phục hồi. Ở bối cảnh hiện tại, khó khăn cho các doanh nghiệp địa ốc còn đến từ áp lực “trái phiếu” - do mấy năm qua nhiều doanh nghiệp đã phát hành trái phiếu quá nhiều.

Khá dễ để cảm nhận mức độ “nguội lạnh” của thị trường đặc biệt này, khi mới cách đây một năm, dân đầu tư “rần rần” săn đất, mua đất khắp nơi. Kể cả đất rẫy, đất sào hay những mảnh đất “khỉ ho cò gáy” ở những vùng xa xôi hẻo lánh cũng được săn lùng, tiền cũng được “vung” ra bởi đơn giản ở thời điểm đó, cứ mua rồi bán là có lãi. Các yếu tố khác giữ cho thị trường bất động sản lúc đó “nóng bỏng tay” là lãi suất thấp, kinh tế đang khá ổn, room tín dụng còn đầy, các kênh cấp vốn khác như trái phiếu doanh nghiệp vẫn còn suôn sẻ. Một nguyên nhân khác sâu xa hơn là nhiều dự án chưa bị “khui” các sai phạm về pháp lý, do đó dễ tạo tâm lý chung là thị trường bất động sản đang rất tốt và hễ đầu tư là có lãi.

Chính vì vậy, cả người bán lẫn người mua khá chủ quan khi vay tiền, “xuống tiền” mua nhà đất. Song từ giữa năm 2022, thị trường lại đảo chiều. Lãi vay tăng mạnh, room tín dụng bất động sản gần như cạn kiệt, thanh khoản khó, nhiều dự án bị thanh tra, một số dự án lại vướng mắc về pháp lý chưa thể khơi thông… khiến thị trường này gần như nguội lạnh trong 2-3 tháng nay.

Thị trường quá khó khăn nên mới đây đã diễn ra cuộc họp về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho thị trường bất động sản ngày 8-11 tại TP.HCM, do Phó thủ tướng Lê Minh Khái chủ trì cùng Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh và đại diện Văn phòng Chính phủ.

Gần 20 chủ tịch, tổng giám đốc tập đoàn, doanh nghiệp bất động sản của TP.HCM và các tỉnh lân cận đã dự họp và nhìn chung 2 khó khăn lớn nhất với các doanh nghiệp bất động sản hiện nay là nguồn vốn và pháp lý. Trong đó, về nguồn vốn, nhiều doanh nghiệp cho rằng nguồn vốn từ tín dụng lẫn trái phiếu đều cần được khơi thông để khách hàng, nhà đầu tư, nhà phát triển bất động sản tiếp cận được nguồn vốn tín dụng để giúp cho thị trường bất động sản “ấm” hơn, tất nhiên dựa trên sự cẩn trọng, bởi thị trường này mà “kẹt cứng, đóng băng” thì sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến mọi lĩnh vực khác trong nền kinh tế.

Vi Lâm