Dịch tả lợn châu Phi đã lan khắp 56/56 xã, phường của Cao Bằng

Do thiếu vật tư và nhân lực có chuyên môn sâu để tiêm phòng dịch, khiến cho việc khống chế dịch bệnh càng khó khăn hơn. Ảnh: TTXVN phát

Hơn 70.000 con lợn đã buộc phải tiêu hủy, tương đương hơn 3.800 tấn thịt, khiến hơn 14.000 hộ chăn nuôi bị ảnh hưởng trực tiếp. Nhiều địa phương đang trong tình trạng báo động, vật tư phòng dịch thiếu hụt, nhân lực thú y không đủ, khiến cho việc phòng chống dịch càng thêm khó khăn.

Xã Quảng Uyên là một trong những điểm nóng của dịch bệnh. Từ khi phát hiện ổ dịch đầu tiên vào ngày 1/7, đến nay, dịch đã lan ra 33/37 xóm, ảnh hưởng đến 673 hộ chăn nuôi, buộc phải tiêu hủy gần 4.000 con lợn với tổng trọng lượng hơn 181 tấn. Hiện chỉ còn 2 xóm chưa ghi nhận dịch. Phó Chủ tịch xã Bế Bình An cho biết, dù xã đã thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng chống dịch theo chỉ đạo của ngành nông nghiệp, nhưng đợt dịch lần này quá mạnh, tốc độ lây lan nhanh, độc lực cao khiến cho tình hình càng trở nên phức tạp.

Tỉnh Cao Bằng đã phải tiêu hủy hơn 70.000 con lợn, tổng trọng lượng hơn 3.800 tấn, gây thiệt hại lớn cho ngành chăn nuôi. Ảnh: TTXVN phát

Chăn nuôi lợn vốn là ngành kinh tế chủ lực của xã, việc tiêu hủy hàng chục tấn lợn đã khiến đời sống người dân đảo lộn. Theo quy định, phải sau 60 ngày kể từ khi tiêu hủy ca bệnh cuối cùng mới được tái đàn và khi tái đàn cần thực hiện nghiêm túc các biện pháp vệ sinh, tiêu độc chuồng trại, cách ly đàn mới và đàn cũ.

Quảng Uyên là xã trung tâm, có chợ và quốc lộ đi qua, mỗi ngày có hàng nghìn phương tiện qua lại, mang theo nguy cơ phát tán mầm bệnh. Đặc biệt, nguy hiểm là các xe của đại lý thức ăn chăn nuôi, đi khắp nơi và có thể gieo rắc mầm bệnh. Để ứng phó, xã đã cử cán bộ thú y đến từng xóm, từng hộ để tuyên truyền, vận động người dân nâng cao ý thức phòng dịch. Các nền tảng mạng xã hội như Zalo, Facebook cũng được tận dụng để truyền thông. Ban quản lý cấp xóm được thành lập, gồm đại diện các tổ chức đoàn thể như nông dân, dân quân, thanh niên, phụ nữ…Tuy nhiên, vật tư phòng dịch như vôi, thuốc khử trùng vẫn thiếu, thủ tục bàn giao rườm rà khiến việc cấp phát chậm trễ. Sau sáp nhập hành chính, nhiều thú y viên nghỉ việc, dẫn đến thiếu hụt nhân lực chuyên môn, ảnh hưởng đến công tác tiêm phòng và dập dịch.

Tỉnh Cao Bằng đã phải tiêu hủy hơn 70.000 con lợn, tổng trọng lượng hơn 3.800 tấn, gây thiệt hại lớn cho ngành chăn nuôi. Ảnh: TTXVN phát

Anh Nông Văn Kỳ, Trưởng xóm Dìa Trên cho biết, gia đình anh còn 8 con lợn chưa nhiễm bệnh. Anh đang cố gắng giữ gìn bằng cách mua thuốc về tự phun ngày hai lần quanh nhà và khu vực chăn nuôi, tuyệt đối không đến các khu vực đã nhiễm dịch. Tuy nhiên, nỗi lo dịch bệnh vẫn ám ảnh khiến anh luôn cảm thấy bất an.

Tại xã Trà Lĩnh, tình hình cũng không kém phần nghiêm trọng. Từ ngày 26/6 đến giữa tháng 8, dịch đã xuất hiện tại 27/29 xóm, buộc phải tiêu hủy hơn 4.090 con lợn với tổng trọng lượng hơn 243 tấn. Phó Chủ tịch xã Đàm Xuân Trường cho biết, xã đã quán triệt người dân thực hiện nghiêm túc “5 không”: không giấu dịch, không mua bán và vận chuyển lợn bệnh, không giết mổ và tiêu thụ lợn bệnh, không vứt xác lợn ra môi trường, không sử dụng thức ăn thừa chưa nấu chín. Tuy nhiên, địa bàn xã phức tạp, có nhiều đầu mối giao thông, chợ trung tâm, gần biên giới và cửa khẩu, khiến dịch bùng phát mạnh.

Chủng virus mới có độc tính cao hơn, khiến cả đàn lợn chết sạch khi nhiễm bệnh. Những ngày chợ phiên, lực lượng chức năng phải chốt chặn các ngả đường vào chợ để ngăn người dân mang lợn và thịt lợn vào khu vực buôn bán. Ý thức phòng dịch của một bộ phận người dân còn hạn chế, vẫn xảy ra tình trạng vứt xác lợn ra sông, ra môi trường. Dịch bùng phát đúng thời điểm sáp nhập chính quyền hai cấp, khiến hoạt động điều hành còn chưa đồng bộ, ảnh hưởng đến hiệu quả phòng chống dịch.

Tổng đàn lợn của xã Trà Lĩnh hơn 9.000 con, đến nay đã tiêu hủy hơn 5.000 con. Vật tư phòng dịch cung ứng chậm, xã phải chủ động mua và cấp phát cho người dân. Chính quyền địa phương đề xuất bổ sung cán bộ thú y cơ sở để hỗ trợ tiêm phòng, dập dịch, đồng thời tăng cường tuyên truyền nâng cao ý thức giữ gìn cho người dân và có biện pháp mạnh xử lý các trường hợp cố tình vi phạm.

Trước diễn biến phức tạp, UBND tỉnh Cao Bằng đã ban hành hai công điện khẩn. Công điện mới nhất, số 18/CĐ-CT ngày 12/8/2025, yêu cầu các huyện, thành phố rà soát toàn bộ đàn lợn, lập danh sách tiêm vaccine dịch tả lợn châu Phi cho lợn thịt tại các xã có nguy cơ cao. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát việc vận chuyển, giết mổ, tiêu thụ lợn và sản phẩm từ lợn; thành lập tổ phản ứng nhanh tại các xã, xóm để xử lý kịp thời khi có ổ dịch mới; huy động lực lượng thú y, công an, quân sự phối hợp kiểm soát chặt chẽ các tuyến đường vận chuyển lợn. Chủ tịch UBND cấp xã chịu trách nhiệm trực tiếp nếu để dịch phát sinh, lan rộng do chủ quan, lơ là.

Dịch tả lợn châu Phi không chỉ gây thiệt hại kinh tế mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân. Nguồn cung thịt lợn thiếu hụt, giá cả tăng cục bộ, môi trường ô nhiễm từ xác lợn chưa xử lý đúng cách tiềm ẩn nguy cơ phát sinh các bệnh truyền nhiễm khác. Trong bối cảnh đó, sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền và người dân, cùng với việc tăng cường tuyên truyền, hỗ trợ vật tư, nhân lực thú y là yếu tố then chốt để kiểm soát dịch bệnh, bảo vệ ngành chăn nuôi và sinh kế của hàng nghìn hộ dân nơi biên cương phía Bắc.

Quốc Đạt/vnanet.vn