Dịch vụ cho thuê xe ô tô tự lái - tiềm ẩn nhiều rủi ro
Những năm gần đây, trên địa bàn tỉnh ta, dịch vụ cho thuê xe ô tô tự lái phát triển khá mạnh. Song, bên cạnh lợi nhuận mang lại, các chủ cơ sở này luôn canh cánh nỗi lo mỗi khi giao xe cho khách hàng. Bởi gần đây, xuất hiện nhiều vụ thuê xe tự lái rồi tìm cách lừa đảo, hợp thức hóa để cầm cố, đem bán, khiến không ít chủ xe lao đao.
Một cơ sở cho thuê xe ô tô tự lái tại phường Trường Thi, TP Thanh Hóa (ảnh mang tính chất minh họa).
Thực tế hiện nay, nhu cầu của các cá nhân, tổ chức về thuê xe ô tô làm phương tiện di chuyển ngày càng tăng cao. Do đó, dịch vụ cho thuê xe tự lái ngày càng nở rộ với những hình thức, giá thuê khác nhau. Dạo quanh TP Thanh Hóa, tại các tuyến phố Trần Phú, Nguyễn Trãi, Quang Trung, Trường Thi... nhận thấy có hàng chục cơ sở treo biển cho thuê xe ô tô tự lái. Có những cơ sở chỉ có 3 đến 4 đầu xe nhưng có những cơ sở có khả năng cung cấp hàng chục đầu xe từ 4-16 chỗ ngồi cùng lúc. Ông Hoàng Văn Chính, chủ cơ sở cho thuê xe ô tô Chính Cương, địa chỉ tại số 217 Trường Thi (TP Thanh Hóa), cho biết: Với hơn 10 đầu xe từ 4 đến 9 chỗ ngồi, không riêng ngày lễ, tết, ngày thường cơ sở vẫn “cháy” xe. Từ năm 2013 đến nay, trên địa bàn tỉnh số lượng xe ô tô cá nhân tăng cao nên doanh thu từ dịch vụ giảm sút. Song dịp lễ, tết nhu cầu thuê xe ô tô tự lái vẫn tăng cao. Đơn cử, như dịp Tết Nguyên đán vừa qua, cơ sở cho thuê liên tục 6 đầu xe 4 đến 5 chỗ ngồi và 3 đầu xe 9 chỗ ngồi. Giá thuê xe tự lái trung bình từ 500.000 đồng/ngày đến 1.500.000 đồng/ngày, phụ thuộc vào hãng xe, đời xe...
Bên cạnh các cơ sở cho thuê xe ô tô chuyên nghiệp, một số hộ gia đình tận dụng dịp lễ, tết nhu cầu thuê xe ô tô tự lái tăng cao đã lấn sân sang dịch vụ. Tuy nhiên, không ít người đã phải dở khóc, dở cười với dịch vụ “hái ra tiền” này. Chị Đồng Thu Trang, phường Ba Đình (TP Thanh Hóa), cho biết: Do năm nay gia đình có việc buồn nên hầu như mấy ngày tết không có nhu cầu sử dụng xe ô tô. Theo giới thiệu của người quen, đã cho thuê lại xe ô tô nhãn hiệu Kia của gia đình trong 3 ngày tết (từ mùng 1 đến mùng 3) với giá 1 triệu đồng/ngày. Tuy nhiên, người thuê xe đã xảy ra va chạm. Dẫu hợp đồng do người thuê tự bỏ chi phí sửa, song mới đầu năm các cơ sở, xưởng sửa chữa chưa hoạt động nên những ngày tiếp theo gia đình không có xe sử dụng.
Theo tìm hiểu của phóng viên, điều kiện để có một hợp đồng thuê xe ô tô tự lái cũng không quá phức tạp, khách hàng chỉ cần mang theo bản gốc giấy phép lái xe ô tô hạng B1 trở lên, bản gốc chứng minh nhân dân, bản gốc sổ hộ khẩu... hoặc cũng có thể đặt cọc bằng tiền mặt (khoảng 20 triệu đồng). Sự tiện lợi, dễ dãi trong điều kiện thuê xe ô tô tự lái cũng kéo theo nhiều rủi ro tiềm ẩn đối với chủ cơ sở. Theo anh Thịnh, chủ cơ sở xe tự lái Phú Thịnh, đường Đào Duy Từ, phường Ba Đình, TP Thanh Hóa: Cho thuê xe tự lái là dịch vụ mang lại thu nhập cao. Song, ngoài việc đầu tư kinh phí lớn để mua xe, chủ cơ sở còn phải đối diện với nhiều rủi ro, như: Mức độ khấu hao của các xe lớn; có thể bị liên đới trách nhiệm nếu người thuê xe gây tai nạn giao thông, vi phạm pháp luật. Ngoài ra, trong nhiều trường hợp chủ cơ sở còn bị thiệt hại tài sản nếu đối tượng thuê xe có hành vi lừa đảo.
Thực tế cho thấy, thời gian qua, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra nhiều vụ việc liên quan, liên đới đến dịch vụ thuê xe ô tô tự lái đã và đang được các cơ quan chức năng điều tra, giải quyết. Như, tháng 3-2019, tại huyện Tĩnh Gia đã xảy ra vụ việc nhóm đối tượng Lê Thị Ngọc (SN 1976), xã Tân Trường; Lê Văn Sỹ (SN 1991), xã Xuân Lâm và Trần Lê Vinh (SN 1994), xã Nguyên Bình, tìm đến gặp gia đình anh Hà Văn Mạnh, đặt vấn đề cần thuê lại xe ô tô tự lái để phục vụ công việc. Thông qua hợp đồng thuê xe, gia đình anh Mạnh đã cho nhóm đối tượng thuê 4 chiếc xe ô tô, với giá 28 triệu đồng/xe/tháng. Tuy nhiên, khi đến hẹn trả tiền thuê xe hàng tháng, thì nhóm người trên không thanh toán tiền mà tìm cách lẩn tránh. Sau khi tìm hiểu, gia đình anh Mạnh đã phát hiện nhóm đối tượng đã lợi dụng mang các xe ô tô trên đi cầm cố tại các cửa hiệu cầm đồ tại huyện Tĩnh Gia và TP Thanh Hóa nên đã làm đơn tố giác, trình báo hành vi lừa đảo với cơ quan điều tra công an.
Có thể nhận thấy rằng, cho thuê xe ô tô tự lái không còn là dịch vụ mới mẻ, song điều kiện thuê xe ô tô lỏng lẻo, khả năng quản lý phương tiện của các chủ cơ sở chưa cao nên thường kéo theo nhiều rủi ro, gây mất trật tự xã hội. Trước những vấn đề nảy sinh, rủi ro từ dịch vụ, nhiều cơ sở đã trang bị thêm thiết bị định vị, camera hành trình... để theo dõi quá trình di chuyển, sử dụng của khách hàng. Trước những diễn biến phức tạp của dịch vụ này, các doanh nghiệp, cá nhân cho thuê xe ô tô tự lái cần nâng cao cảnh giác trước các thủ đoạn của tội phạm; thực hiện đầy đủ các thủ tục, biện pháp ràng buộc pháp lý đối với khách thuê xe ô tô nhằm tránh những rủi ro đáng tiếc xảy ra.
