Điếc đột ngột: Không dễ xác định nguyên nhân

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng điếc đột ngột, tuy nhiên phần lớn khó có thể xác định căn nguyên gây nên tình trạng này. Hiện có rất nhiều giả thuyết về căn bệnh này, nhưng một số giả thuyết về bệnh nguyên của điếc đột ngột được nhiều nhà nghiên cứu đồng tình trong đó là tình trạng bệnh nhân nhiễm virus. Theo ước tính, có khoảng 30-40% các trường hợp ghi nhận có nhiễm trùng đường hô hấp trên trong vòng 1 tháng trước khi triệu chứng điếc đột ngột xuất hiện.

Các tổn thương làm giảm lưu lượng máu đến tai trong như vi huyết khối, vi thuyên tắc mạch, co thắt mạch máu, giảm huyết áp, xuất huyết nội mê nhĩ cũng có thể là một nguyên nhân dẫn đến tình trạng điếc đột ngột. Các giả thuyết về miễn dịch (kháng thể kết hợp các kháng nguyên nội sinh ở tai trong) và giả thuyết mất cân bằng áp lực (như trong trường hợp sũng nước mê nhĩ) cũng được các nhà khoa học đồng thuận cho rằng là nguyên nhân gây tình trạng điếc đột ngột.

Và chỉ khoảng 10-15% các trường hợp điếc đột ngột có thể xác định được nguyên nhân. Các nguyên nhân thường gặp nhất bao gồm: Các bệnh truyền nhiễm: viêm màng não, viêm mê nhĩ, viêm ốc tai có thể do các tác nhân nấm, vi trùng, virus (sởi, quai bị, Rubella, virus gây bệnh mụn rộp, virus gây bệnh thủy đậu,...).

Các bệnh lý mạch máu như: tắc hoặc co thắt mạch máu tai trong, đặc biệt ở nhóm người bệnh có yếu tố nguy cơ cao như đái tháo đường, tăng huyết áp, béo phì, rối loạn mỡ máu,...

Các bệnh lý của tai trong và những người có sử dụng các thuốc tân dược chữa các bệnh lý ở tai. Hoặc những bệnh lý liên quan đến các u di căn ở thái dương, màng não, u ống tai trong... dẫn đến tình trạng điếc đột ngột.

Ngoài ra, các chấn thương xảy ra trong sinh hoạt lao động bao gồm: chấn thương đầu, chấn thương tai do áp lực (lặn sâu, đi máy bay, leo vùng núi cao,...), chấn thương tai do âm thanh... dẫn đến điếc đột ngột.

Những người bị điếc đột ngột thường phát hiện mất thính giác khi thức dậy vào buổi sáng.

Xác định điếc đột ngột như nào?

Nếu một người bị điếc đột ngột thường có bệnh cảnh điển hình là buổi sáng thức dậy, người bệnh có cảm giác nghe kém một bên tai, thường được phát hiện tình cờ khi người bệnh nghe điện thoại.

Bên cạnh đó còn có các triệu chứng khác có thể xuất hiện kèm theo là: đầy nặng tai, ù tai, chóng mặt. Các triệu chứng có thể xuất hiện và tiến triển nhanh trong vài phút đến vài giờ hoặc tăng dần trong vài ba ngày.

Tuy nhiên, để chẩn đoán xác định, các bác sĩ cần phải tiến hành đo thính lực đồ đơn âm. Khám nghiệm này giúp phân biệt giữa một trường hợp giảm thính lực dẫn truyền với một trường hợp giảm thính lực tiếp nhận. Tiếp theo bệnh nhân có thể được làm thêm các xét nghiệm khác để tìm nguyên nhân gây bệnh: thử máu, hình ảnh học (thường là nội soi tai, chụp cộng hưởng từ) và các nghiệm pháp đánh giá chức năng tiền đình để có những đánh giá cụ thể.

Phải làm gì?

Do các nguyên nhân gây ra tình trạng điếc đột ngột chưa có những minh chứng xác thực, nhiều trường hợp chưa tìm được căn nguyên cụ thể nên việc điều trị được đề ra với mục đích điều trị bao vây dựa trên các giả thuyết gây bệnh.

Đối với nhóm người bệnh có thể xác định được nguyên nhân gây bệnh. Tùy từng trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định phương thức điều trị phù hợp như điều trị kháng sinh hoặc kháng virus trong các trường hợp bệnh nhiễm, phẫu thuật lấp lỗ rò nếu người bệnh có rò ngoại dịch,...

Các nghiên cứu đều ghi nhận việc khởi động điều trị trong 1-2 tuần đầu sau khi xuất hiện triệu chứng sẽ đem lại hiệu quả phục hồi cao và cơ hội cải thiện sức nghe rất thấp nếu như bắt đầu điều trị 4 tuần sau thời điểm khởi phát. Việc điều trị sớm trong những ngày đầu có thể cải thiện thính lực trong 60-80% các trường hợp. Các yếu tố tiên lượng khả năng phục hồi kém bao gồm: chóng mặt kèm theo, giảm thính lực nặng, người bệnh lớn tuổi.

Lời khuyên thầy thuốc

Để phòng điếc đột ngột, ngoài việc tránh tiếng ồn, nhất là những người làm việc nhà xưởng có máy móc, nơi có âm thanh lớn hoặc đeo dụng cụ hỗ trợ chống tiếng ồn, cần có chế độ làm việc và nghỉ ngơi phù hợp.

Sử dụng thuốc đúng chỉ định, tránh tự ý sử dụng kháng sinh không có đơn bác sĩ. Cần điều trị sớm các bệnh lý tai mũi họng. Tầm soát và điều trị các bệnh lý tim mạch, rối loạn mỡ máu và đái tháo đường. Khi các triệu chứng của điếc đột ngột xuất hiện, cần đến khám bác sĩ ngay nhằm tìm nguyên nhân và điều trị càng sớm càng tốt.

ThS.BS. Trần Ngọc