Điểm chuẩn trồi sụt do đâu?

Thí sinh dự thi vào lớp 10 THPT tại Hà Nội. Ảnh: Quang Vinh.

Điều đáng nói là nếu năm ngoái, Trường THPT Đoàn Kết nằm trong top các trường điểm chuẩn cao thì nay lại xếp cuối bảng danh sách 10 trường điểm chuẩn thấp nhất. Những ngày qua, trên các diễn đàn, nhiều phụ huynh chia sẻ thông tin trường này có thể sẽ tuyển thêm học sinh không đăng ký nguyện vọng tại trường, do có nhiều phụ huynh lo điểm chuẩn thấp, chất lượng đầu vào kém nên có thể sẽ tìm trường khác cho con…

Bà Nguyễn Thị Hồng Hải - Hiệu trưởng Trường THPT Đoàn Kết cho hay, lịch sử tuyển sinh của nhà trường chưa có năm nào điểm lại giảm sâu như năm nay. Mức điểm tuyển sinh năm ngoái cao xấp xỉ các trường top đầu trong khu vực có thể là nguyên nhân khiến năm nay phụ huynh, học sinh lo ngại và không dám đăng ký. Tuy nhiên, việc thí sinh né tránh nhiều quá dẫn đến tình trạng tỉ lệ đăng ký vào trường thấp hơn chỉ tiêu được giao. Để tuyển đủ chỉ tiêu bắt buộc phải giảm điểm chuẩn về mức 23,75.

Trước băn khoăn của nhiều người về việc điểm chuẩn năm nay giảm, liệu chất lượng giáo dục có giảm, bà Hải cho biết, năm nay những thí sinh trúng tuyển vào trường đa số có mức điểm cao hơn nhiều so với mức điểm chuẩn, chỉ có 1 học sinh đạt mức điểm 23,75. Vì thế trường không lo ngại sụt giảm chất lượng. Đồng thời, bà Hải cũng khẳng định, thông tin trường tuyển thêm cả những học sinh không đăng ký nguyện vọng cho đủ chỉ tiêu là không chính xác.

Dẫu thế, câu chuyện điểm chuẩn vào lớp 10 Hà Nội của những trường top có sự biến động, trồi sụt qua các năm đã ít nhiều cho thấy bức tranh tuyển sinh đang có nhiều vấn đề trăn trở. Ở kỳ tuyển sinh vào lớp 10 năm 2019, Hà Nội cũng có một trường hợp gây sốc là trường top THPT Thăng Long (quận Hai Bà Trưng) bị giảm 10 điểm so với kỳ tuyển sinh 2018. Trong nhiều năm trước đó, Trường THPT Thăng Long thường cùng với Trường THPT Kim Liên (quận Đống Đa) luôn đứng đầu về điểm chuẩn trong khối THPT công lập. Vậy mà năm 2019, điểm chuẩn vào trường này giảm từ 40 điểm năm trước xuống còn 30 điểm. Khi ấy, một trong các lý do trường đưa ra cũng là thí sinh có tâm lý e ngại vì trường ở top cao về điểm chuẩn. Tình trạng này cũng lặp lại với Trường THPT Đoàn Kết ở mùa tuyển sinh năm nay.

Xung quanh vấn đề trên, lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) Hà Nội cho rằng điều này hoàn toàn bình thường. Bởi theo xu thế tuyển sinh, nếu năm trước nhà trường có điểm chuẩn cao, năm sau phụ huynh học sinh sợ khó đỗ nên không nộp hồ sơ vào nữa, dẫn đến nhà trường thiếu chỉ tiêu, phải hạ điểm chuẩn xuống thấp hơn. Ông Nguyễn Quang Tuấn - Phó Giám đốc Sở GDĐT Hà Nội cho biết, ví dụ ở chiều ngược lại, một số trường năm ngoái điểm thấp, phụ huynh học sinh đổ xô vào nộp hồ sơ khiến điểm chuẩn năm nay tăng lên như Trường THPT Thăng Long, năm ngoái điểm chuẩn là 40 nhưng năm nay lên 42,25 điểm…

Thực tế cho thấy, việc Hà Nội quy định mức điểm chuẩn giữa các nguyện vọng 1 và nguyện vọng 3 chênh nhau tới 2 điểm và học sinh không được thay đổi nguyện vọng đăng ký xét tuyển rất dễ đẩy học sinh rơi vào tình huống có thể trượt hết các nguyện vọng nếu có chiến thuật lựa chọn, đặt thứ tự nguyện vọng không hợp lý và thiếu một chút may mắn do tỉ lệ “chọi” vào các trường THPT có sự biến động theo từng năm, rất khó lường. Việc thí sinh dự tuyển lớp 10 Hà Nội cũng không được điều chỉnh nguyện vọng đã gây áp lực cho người học và gia đình; trong khi đó tại TPHCM, sau khi biết tỉ lệ “chọi” vào lớp 10 công lập năm học 2024 - 2025, học sinh có 5 ngày để điều chỉnh nguyện vọng.

Trước mỗi mùa tuyển sinh, không ít phụ huynh và giáo viên đã nhiều lần đề nghị Sở GDĐT Hà Nội nên xem xét tính đến việc cho học sinh được phép đổi nguyện vọng sau khi các trường công bố số lượng học sinh đăng ký, hoặc sau khi thí sinh hoàn thành bài thi vào lớp 10 như cách mà một số địa phương đang làm để giảm bớt áp lực, căng thẳng cho học sinh. Cách thức đăng ký nguyện vọng trước và không thay đổi nguyện vọng sau khi biết điểm như hiện nay của Hà Nội đang thể hiện sự bất cập. Đây chính là một trong những nguyên nhân gây tăng áp lực tuyển sinh vào 10, khiến việc đăng ký nguyện vọng vào lớp 10 càng trở nên may rủi, nhiều thí sinh điểm cao có nguy cơ trượt công lập.

Hơn thế, ngoài các nguyên nhân quá tải hệ thống trường công lập nội đô, việc phân luồng hướng nghiệp bậc THCS chưa hiệu quả cũng khiến cho cuộc đua vào lớp 10 trường công luôn nóng và tốn kém.

Vi Cầm