Điểm đáng chú ý trong chiến lược kinh doanh của ba ông lớn ngân hàng

Vietcombank cùng với VietinBank và BIDV hiện đang nắm giữ hơn 40% thị phần tín dụng toàn ngành. Ảnh: N.K

Trong khi nhiều ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân chủ trương tăng tốc, tranh thủ cơ hội từ chu kỳ phục hồi kinh tế để mở rộng quy mô cho vay, thì khối ngân hàng quốc doanh lại lựa chọn lối đi thận trọng hơn. Từ định hướng tái cấu trúc danh mục, cải thiện hệ số tiền gửi không kỳ hạn (CASA), kiểm soát nợ xấu (NPL) đến việc duy trì mức tăng trưởng tín dụng vừa phải. Nhóm ngân hàng này dường như không chạy theo nhịp độ thị trường mà giữ cho mình vai trò điều tiết và cân bằng hệ thống.

Nhóm ngân hàng quốc doanh gồm Vietcombank, VietinBank và BIDV hiện đang nắm giữ hơn 40% thị phần tín dụng toàn ngành, đóng vai trò chủ lực trong việc điều tiết dòng vốn tín dụng của nền kinh tế. Trong bối cảnh chính sách tiền tệ đang được nới lỏng nhằm hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng kinh tế trong năm 2025, vai trò cung ứng vốn từ khối ngân hàng này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự phục hồi và tăng trưởng kinh tế. Tuy vậy, thay vì gia tăng tốc độ cho vay để đồng hành cùng chính sách mở rộng, các ngân hàng quốc doanh lại lựa chọn mục tiêu tăng trưởng tín dụng ở mức dưới 16%, thấp hơn đáng kể so với các ngân hàng thương mại cổ phần khác, thể hiện chiến lược thận trọng của nhóm ngân hàng này trong năm 2025.

Định hướng chiến lược năm 2025

Trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế được kỳ vọng phục hồi mạnh mẽ và chính sách tiền tệ tiếp tục được nới lỏng trong năm 2025, phần lớn các ngân hàng thương mại lựa chọn chiến lược tăng tốc mở rộng tín dụng để đón đầu nhu cầu vốn. Tuy nhiên, nhóm ngân hàng quốc doanh lại đi theo định hướng hoàn toàn khác biệt, thể hiện rõ trong các chiến lược kinh doanh đã được công bố tại đại hội đồng cổ đông. Thay vì đẩy mạnh tăng trưởng quy mô, nhóm này đặt trọng tâm vào kiểm soát rủi ro, tái cấu trúc danh mục tín dụng và củng cố nền tảng vận hành. Cách tiếp cận này không chỉ phản ánh đúng bản chất của các ngân hàng đóng vai trò trụ cột hệ thống, mà còn cho thấy sự chủ động trong việc duy trì ổn định tài chính vĩ mô giữa một giai đoạn chuyển tiếp đầy biến động.

Vietcombank tiếp tục khẳng định vị thế là ngân hàng có hiệu quả sử dụng tài sản hàng đầu với chiến lược điều hành tập trung vào cân bằng giữa sinh lời và an toàn danh mục. Trọng tâm trong năm 2025 là cơ cấu lại danh mục cho vay theo hướng giảm thiểu rủi ro tín dụng, đồng thời duy trì biên lãi thuần (NIM) ở mức ổn định và không tiếp tục giảm quá sâu.

Trong khi đó, VietinBank tái định vị chiến lược vận hành với mục tiêu nâng cao hiệu quả huy động thông qua cải thiện tỷ lệ CASA. Định hướng này tập trung vào phát triển hệ sinh thái dịch vụ tài chính toàn diện nhằm phục vụ nhóm khách hàng doanh nghiệp lớn, những đối tượng có nhu cầu giao dịch đa dạng và dòng tiền ổn định. Thông qua đó, ngân hàng có thể giảm chi phí huy động vốn, cải thiện biên lợi nhuận trong bối cảnh chi phí đầu vào đang có xu hướng gia tăng trở lại. Đồng thời, việc duy trì tốc độ tăng trưởng tín dụng ở mức hợp lý cũng tạo dư địa cho VietinBank cải thiện chất lượng tài sản và kiểm soát rủi ro một cách chủ động.

BIDV là ngân hàng quốc doanh duy nhất đặt mục tiêu kiểm soát nợ xấu (NPL) làm trọng tâm chiến lược điều hành trong năm 2025. Trong bối cảnh nhiều khoản vay liên quan đến bất động sản có nguy cơ ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng tài sản toàn ngành, BIDV lựa chọn ưu tiên xử lý các khoản nợ quá hạn thay vì mở rộng tín dụng mới. Ngoài ra, ngân hàng cũng tích cực củng cố bộ đệm rủi ro thông qua tăng cường dự phòng và cải tiến quy trình thẩm định tín dụng. So với hai ngân hàng quốc doanh còn lại, BIDV vẫn đang trong quá trình củng cố nền tảng tài chính, do đó chiến lược hướng đến sự ổn định và kiểm soát chất lượng danh mục được xem là bước đi phù hợp với vị thế hiện tại.

Mục tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2025

Mục tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2025 cho thấy sự phân hóa rõ nét trong định hướng giữa nhóm ngân hàng quốc doanh và ngân hàng tư nhân. Trong khi nhiều ngân hàng tư nhân như HDBank, VPBank hay VIB đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng vượt ngưỡng 20%, thì Vietcombank, BIDV và VietinBank chỉ duy trì mức kế hoạch quanh 15%. Mức này thấp hơn đáng kể so với kỳ vọng trung bình của nhóm các ngân hàng niêm yết, vốn được dự báo dao động trong khoảng 18-20%. Việc các ngân hàng quốc doanh nắm giữ trên 40% tổng quy mô tín dụng hệ thống lựa chọn tốc độ tăng trưởng thấp phản ánh một hướng đi chiến lược thận trọng, mang nhiều hàm ý dài hạn về định vị và vai trò hệ thống của nhóm ngân hàng quốc doanh.

Cốt lõi của định hướng này đến từ vai trò đặc thù của các ngân hàng quốc doanh trong hệ thống tài chính quốc gia. Không chỉ là những tổ chức kinh doanh đơn thuần, họ còn đảm nhận chức năng ổn định thị trường, điều tiết dòng vốn và bảo đảm an toàn hệ thống trong các thời kỳ biến động. Bên cạnh đó, vai trò của nhóm ngân hàng quốc doanh trong các lĩnh vực then chốt như thị trường trái phiếu, giao dịch liên ngân hàng và tài trợ doanh nghiệp lớn đòi hỏi sự ổn định cao, không phù hợp với các chiến lược tăng trưởng mạo hiểm trong ngắn hạn. Do đó, việc duy trì tốc độ tăng trưởng tín dụng thấp không chỉ là sự lựa chọn mang tính phòng thủ, mà còn là cách để đảm bảo sự ổn định và hiệu quả chung cho toàn bộ hệ thống tài chính.

Tuy nhiên, định hướng tăng trưởng thận trọng này của nhóm ngân hàng quốc doanh cũng sẽ tạo ra cơ hội tái phân bổ thị phần trong vài năm tới. Các ngân hàng tư nhân có thể tận dụng dư địa để mở rộng nhanh ở các mảng như tín dụng bán lẻ, tiêu dùng cá nhân và doanh nghiệp nhỏ và vừa, những phân khúc vốn không phải là trọng tâm ưu tiên của khối ngân hàng quốc doanh. Dù vậy, điều này không đồng nghĩa với việc nhóm ngân hàng quốc doanh đánh mất vai trò chi phối. Họ vẫn giữ vị thế then chốt ở các lĩnh vực nền tảng như tài trợ cho các tập đoàn lớn, cung ứng vốn liên ngân hàng và trái phiếu chính phủ. Xu hướng phân tầng này có thể định hình một cấu trúc hệ thống ngân hàng đa cấp độ, nơi mỗi nhóm ngân hàng đóng một vai trò khác nhau, bổ sung lẫn nhau thay vì cạnh tranh trực tiếp, từ đó góp phần tạo nên một hệ sinh thái tài chính cân bằng và ổn định hơn.

Chiến lược kinh doanh năm 2025 của các ngân hàng quốc doanh, với trọng tâm là kiểm soát rủi ro, tối ưu hóa chi phí vốn và duy trì mức tăng trưởng tín dụng hợp lý, thể hiện rõ tầm nhìn hệ thống mà nhóm ngân hàng này đang theo đuổi. Trong bối cảnh nền kinh tế vẫn đang trong giai đoạn chuyển tiếp với nhiều ẩn số vĩ mô, cách tiếp cận thận trọng của nhóm ngân hàng này không chỉ giúp bảo vệ năng lực tài chính nội tại mà còn góp phần tạo ra lớp đệm ổn định cho toàn bộ thị trường. Từ đó, nhóm ngân hàng quốc doanh tiếp tục khẳng định vai trò trụ cột trong chiến lược phát triển kinh tế vĩ mô, đồng hành cùng Ngân hàng Nhà nước trong việc điều phối chính sách tiền tệ và ổn định hệ thống tài chính quốc gia.

(*) CFA
(**) UEL

Lê Hoài Ân (*) - Võ Nhật Anh (**)