Điểm danh kho xe tăng Nga đáp ứng các yêu cầu hiện đại hóa

Tăng T-80. (Nguồn: Independent)

Trong trang bị Quân đội Nga có nhiều dòng xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) cùng một số biến thể, cả nguyên bản và đã được hiện đại hóa, Nga đang có kế hoạch đưa vào trang bị cho xe tăng mới các khả năng chuyên biệt.

Số lượng trong các trung đoàn và lữ đoàn tăng

Các phân đội và đơn vị xe tăng có trong tất cả các đoàn quân của Lục quân, cũng như các lực lượng ven biển, kể cả hải quân trong tất cả hướng chiến lược.

Con số thực tế về xe tăng Nga không được công bố chính thức. Trong các nguồn thông tin mở, chẳng hạn, sách tham khảo Cân bằng quân sự của IISS (IISS The Military Balance) cho biết, trong biên chế và dự trữ của quân đội Nga có tổng cộng khoảng 13.000 xe tăng các loại, trong khi theo xếp hạng Hỏa lực toàn cầu (Global Firepower) thì khoảng 22.000 chiếc, phần lớn là xe tăng đang trong giai đoạn bảo quản.

Theo The Military Balance, hơn 10.000 xe tăng đang được bảo quản, trong khi số đang hoạt động tại các đơn vị không vượt quá 2.800 chiếc. Lượng xe này trang bị cho các đơn vị tăng và duy trì khả năng sẵn sàng chiến đấu cần thiết của quân đội.

Các dòng tăng và chất lượng

Hiện tại, trong biên chế của quân đội Nga có ba dòng tăng MBT T-72, T-80 và T-90 và một số biến thể. Lực lượng chính của đội tăng vào khoảng 2.000 chiếc T-72 với nhiều biến thể khác nhau, cùng khoảng 6.000 - 7.000 chiếc đang được bảo quản. Số lượng ít hơn là dòng T-80, có không quá 400 - 500 chiếc đang hoạt động và khoảng 3.000 trong kho bảo quản.

Ít phổ biến nhất là T-90, có khoảng 550 - 600 xe được chế tạo, trong đó khoảng 350 chiếc đang trong giai đoạn trang bị.

Tăng T-72. (Nguồn: Military Watch Magazine)

MBT các loại hiện vẫn hoạt động, nhưng các tính năng của chúng không còn đáp ứng đầy đủ các yêu cầu hiện đại. Do đó, quân đội đã triển khai một số dự án hiện đại hóa kho tăng với chi phí hợp lý, có thể chấp nhận được.

Vào đầu những thập kỷ trước, dự án hiện đại hóa MBT T-72B với mật danh B3 đã được thông qua. Dự án bắt đầu từ năm 2011 và tiếp tục cho đến nay. Năm 2016, một phiên bản mới của hiện đại hóa T-72B3 đã được phát triển với những tính năng nâng cao.

Vào thập niên 2010, dự án T-90M Proryv-3 bắt đầu, bao gồm thay thế động cơ, tăng khả năng bảo vệ và lắp đặt hệ thống quản lý trình tự mới. Đến nay, thiết kế đã được hoàn thành, các xe tăng nâng cấp được thử nghiệm và dự án đã được Bộ Quốc phòng Nga chấp thuận nhằm hiện đại hóa T-90 và T-90A.

Quân đội hiện có vài trăm xe T80B và T-80BV, một dự án hiện đại hóa T-80BVM cũng đã được triển khai nhằm tăng khả năng bảo vệ và cập nhật hệ thống quản lý trình tự. Hợp đồng đầu tiên được ký vào năm 2017 và năm 2018, quân đội Nga đã nhận được lô T-80BVM hiện đại hóa đầu tiên.

Tiến độ hiện đại hóa

Chi phí cải tạo xe tăng tương đối thấp, đại tu và trang bị lại đồng loạt T-72B rẻ hơn đáng kể so với việc chế tạo mới T-90A có cùng tính năng và hỏa lực.

Theo thống kê, kể từ năm 2011, ít nhất 1.000 - 1.100 xe tăng từ các đơn vị chiến đấu đã được nâng cấp thành T-72B3 thông qua dự án B3. Không dưới 150 - 200 xe tăng đã được nâng cấp lên mẫu T-72B3 năm 2016, số lượng T-72B3 không ngừng tăng. Quân đội đang cân nhắc có nên hiện đại hóa toàn bộ số T-72B hiện có hay không.

Đơn hàng đầu tiên hiện đại hóa T-90 (A) lên chuẩn T-90M cho 20 xe tăng ở các đơn vị đã được đặt vào năm 2017, Quân đội cũng mong muốn nhận được 10 xe tăng T-90M mới. Hai hợp đồng nữa thuộc loại này đã được ký kết vào năm 2018 và 2019.

Tăng T-90. (Nguồn: Defpost)

Theo số liệu chính thức, đã có hợp đồng cung cấp 160 xe T-90M. Một phần tư trong số này sẽ được chế tạo mới, số còn lại sẽ được cải biên từ T-90. Cho đến nay, chỉ có một phần ba số T-90 (A) được lên kế hoạch hiện đại hóa, số phận các xe khác chưa ngã ngũ.

T-80BVM đã sản xuất loạt mới với số lượng đáng kể. Năm 2017 đã có kế hoạch cung cấp 62 xe này vào năm 2018 - 19. Đến nay, quân đội Nga đã nhận hơn một nửa số xe này, số còn lại sẽ được chuyển cho quân đội trong những tháng tới, sau đó, có thể tiếp tục đặt hàng mới.

Kỹ thuật mới đặc chủng

Song song với việc hiện đại hóa các MBT hiện có, việc phát triển các mẫu tăng hoàn toàn mới đang được tiến hành. Trong khuôn khổ chương trình Armata, một số xe bọc thép đang được nghiên cứu, trong đó có xe tăng T-14 đã được thử nghiệm và một số lượng nhỏ xe đã được chế tạo, trong tương lai gần, sẽ tiến hành trang bị.

Một loạt xe tăng T-14 thử nghiệm được sản xuất trước năm 2015 đã lần đầu xuất hiện trên Quảng trường Đỏ. Việc chế tạo hàng loạt T-14 bắt đầu từ năm 2016 với số lượng 100 chiếc. Năm 2018, quân đội đã đặt hàng 132 xe Armata, bao gồm xe tăng, xe chiến đấu bộ binh và xe bọc thép cứu-kéo sửa chữa. Một phần đơn đặt hàng này đã hoàn thành, xe đã được chuyển giao cho quân đội và đang thử nghiệm.

Năm 2016, lần đầu tiên, có tin về sự cần thiết chế tạo 2.300 chiếc T-14 trước năm 2020 hoặc 2025, tùy thuộc vào các yếu tố khác nhau. Tuy nhiên, sau đó đã có quyết định không nên chế tạo nhanh và hàng loạt T-14 như thế. Trong thực tế, các xe tăng hiện có sau khi được hiện đại hóa đáp ứng tốt các yêu cầu tác chiến, vì vậy, có thể tiếp tục tinh chỉnh T-14 mà không phải vội vàng sản xuất.

Xe tăng của tương lai

Số liệu trong những năm gần đây cho phép hình dung đội xe tăng Nga trong tương lai gần và trung hạn. Trong giai đoạn này, T-72, T-80 và T-90 sẽ vẫn được sử dụng với các phiên bản mới nhất và sẽ có sự xuất hiện của T-14 mới. Việc hiện đại hóa dần dần các xe hiện có theo thời gian sẽ cho phép quân đội Nga chuyển hoàn toàn sang các mẫu hiện đại, như T-72B3, T-80BVM và T-90M. Các mẫu xe tăng cũ hơn vẫn được bảo quản mà không có triển vọng rõ ràng về việc “tái ngũ”.

Tăng T-14. (Nguồn: Sputnik News)

Vào thời điểm này, việc sản xuất T-14 sẽ đạt được tiến độ cần thiết và đảm bảo thay thế các xe lỗi thời, có thể với số lượng bằng hoặc gần bằng. Tuy nhiên, điều này sẽ chỉ xảy ra trong tương lai xa.

T-90M, T-80BVM và T-72B3 vẫn phục vụ trong quân đội Nga. Trong những năm tới, có thể theo dõi cách quân đội Nga và ngành công nghiệp quốc phòng nâng cấp kho tăng, cũng như hiện đại hóa sâu chúng theo yêu cầu của chiến tranh trong tương lai. Quá trình phát triển xe tăng chủ lực nội địa vẫn tiếp tục và sẽ có những đóng góp quan trọng cho nền quốc phòng Nga trên thực tế.

(theo Top War)

Lê Ngọc