'Điểm đến hấp dẫn' của vùng Đông Nam Bộ

Bài 1:
NHIỀU DƯ ĐỊA PHÁT TRIỂN

Khu nông nghiệp công nghệ cao theo mô hình khép kín trồng dưa lưới quanh năm do Công ty Cổ phần Sản xuất – Xây dựng - Thương mại và Nông nghiệp Hải Vương (Sikico Group) đầu tư bước đầu có hiệu quả. Ảnh tư liệu: Dương Chí Tưởng/TTXVN

Bình Phước có vị trí địa lý chiến lược, giữ vai trò quan trọng trong hành lang kinh tế mới, là 1 trong 8 tỉnh của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, là cửa ngõ giao lưu kinh tế, văn hóa, xã hội giữa Đông Nam bộ, đồng bằng Sông Cửu Long với Tây Nguyên và với quốc tế, đặc biệt với Campuchia, Lào, Thái Lan. Trong tương lai, Bình Phước có nhiều tiềm năng phát triển để trở thành một trong những cực tăng trưởng kinh tế của Vùng Đông Nam bộ.

Công nghiệp phát triển nhanh và bền vững

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước Trần Tuệ Hiền, Bình Phước có tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) phục hồi tích cực và tăng cao, đạt 8,34%, đứng đầu khu vực Đông Nam bộ và đứng thứ 11 so với cả nước. Kim ngạch xuất khẩu đạt gần 4,2 tỷ USD, tăng 8,6% so với năm 2022.

Năm 2023, Bình Phước thu hút 48 dự án FDI, với số vốn đăng ký 739,23 triệu USD, qua đó, lần đầu đưa Bình Phước vào Top 10 địa phương thu hút vốn FDI lớn nhất cả nước. Lũy kế đến hết năm 2023, toàn tỉnh có khoảng 410 dự án FDI với số vốn đăng ký hơn 4,3 tỷ USD.

Bà Trần Tuệ Hiền nhấn mạnh, địa phương phát triển công nghiệp nhanh và bền vững theo hướng ưu tiên các ngành có giá trị gia tăng cao như: chế biến, chế tạo, công nghiệp hỗ trợ, năng lượng tái tạo, vật liệu xây dựng, công nghệ thông tin… Chú trọng nâng cao trình độ công nghệ; mở rộng và phát triển mới các khu, cụm công nghiệp. Đối với công nghiệp chế biến, tỉnh phát triển công nghiệp chế biến sâu theo hướng cụm ngành; phát triển 3 nhóm ngành chủ lực: chế biến điều, chế biến cao su và gỗ, chế biến thực phẩm như các sản phẩm từ gia súc, gia cầm.

Đối với công nghiệp chế tạo, địa phương tận dụng cơ hội tham gia Hiệp định CPTPP, EVFTA để thu hút đầu tư nâng cấp chuỗi công nghiệp chế biến, chế tạo; khuyến khích các doanh nghiệp có hoạt động nâng cấp chuỗi giá trị và hướng tới các hoạt động có giá trị gia tăng cao hơn. Về công nghiệp hỗ trợ, hình thành một số cơ sở sản xuất công nghiệp hỗ trợ đủ lớn, có khả năng đào tạo, nghiên cứu, có năng lực dẫn dắt, hỗ trợ phát triển các ngành kinh tế.

Tỉnh phát triển các dự án điện năng lượng mặt trời và các nguồn năng lượng tái tạo khác phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội; phát triển các sản phẩm vật liệu xây dựng có thế mạnh của tỉnh, có hiệu quả kinh tế cao. Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi thu hút các nhà đầu tư, các doanh nghiệp phát triển và ứng dụng công nghệ cao, doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.

Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế Bình Phước Nguyễn Minh Chiến cho biết, Bình Phước có 13 khu công nghiệp với tổng diện tích 4.686ha và 8 cụm công nghiệp với diện tích 380ha; trong đó, 11 khu công nghiệp đã được đầu tư hoàn chỉnh hạ tầng và đi vào hoạt động.

Tỉnh còn có Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Hoa Lư, giáp với Campuchia, giao thông thuận lợi kết nối với Lào và Thái Lan với tổng diện tích trên 28.300ha; trong đó, trên 3.500ha khu trung tâm đã đưa vào hoạt động.

Cũng theo ông Nguyễn Minh Chiến, tỉnh có 2 khu công nghiệp là Becamex Bình Phước diện tích 2.450ha và Khu công nghiệp Minh Hưng - Sikiko diện tích 655ha - đây là hai khu công nghiệp mới, có quy mô diện tích khá lớn, hạ tầng được đầu tư đồng bộ, hiện đại và giao thông đi lại thuận tiện, rất thích hợp cho các nhà đầu tư.

Ngoài ra, địa phương còn có thuận lợi là quỹ đất sạch rộng lớn của Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam có thể giao về cho địa phương để phát triển các khu công nghiệp, thuơng mại - dịch vụ và đô thị.

Các chuyên gia kinh tế đánh giá, hiện nay các khu công nghiệp của tỉnh Đồng Nai, Bình Dương trong vùng Đông Nam Bộ đã lấp đầy và giá thuê mặt bằng rất cao 150 USD/m2 cho 50 năm, nên các nhà đầu tư đã dịch chuyển đến tỉnh Bình Phước để đầu tư với quỹ đất rộng, mặt bằng sạch và giá thuê đất thấp, khoảng từ 80 - 90 USD/m2.

Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Phước Phạm Thụy Luân khẳng định Bình Phước có nhiều dư địa để phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, công nghiệp trong nông nghiệp. Sự đa dạng sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao là thế mạnh của tỉnh như: sầu riêng, ổi ruột đỏ, bưởi da xanh, măng cụt, bơ, mít, yến sào, dưa lưới... Hầu hết, các sản phẩm đều đạt các tiêu chuẩn, tiêu chí, chứng nhận chất lượng OCOP (Chương trình Mỗi xã Một sản phẩm), xây dựng mô hình canh tác VietGAP, GlobalGAP, hệ thống mã số vùng sản xuất.

Người dân thu hoạch hạt điều đầu mùa tại huyện Bù Gia Mập, Bình Phước. Ảnh: K GƯỈH/TTXVN

Bình Phước có quỹ đất nông nghiệp dồi dào với gần 425.000 ha để phát triển vùng nguyên liệu trồng trọt và chăn nuôi quy mô lớn; trong đó, cây cao su chiếm 26%, điều chiếm 50,6%, hồ tiêu chiếm 10,7% diện tích cả nước. Bình Phước có hơn 1.400 cơ sở chế biến hạt điều, giữ vị trí đứng đầu cả nước, giải quyết việc làm thường xuyên cho hơn 50.000 lao động; kim ngạch xuất khẩu hạt điều những năm gần đây đạt hơn 1 tỷ USD/năm.

Lĩnh vực chăn nuôi đã thu hút được nhiều tập đoàn chăn nuôi lớn với khoảng 480 trang trại (tỷ lệ trang trại chuồng kín, lạnh chiếm 66%).

Theo ông Phạm Thụy Luân, Bình Phước đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; trong đó, phê duyệt danh mục dự án đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp như: Dự án đầu tư xây dựng Nhà máy giết mổ, chế biến, gia súc, gia cầm công nghiệp trên địa bàn tỉnh; Dự án phát triển một số vùng trồng cây ăn trái kết hợp du lịch sinh thái trên địa bàn một số huyện, thị xã; phát triển cụm ngành điều, cụm ngành chế biến gỗ, cao su, chế biến trái cây... Hình thành 5 vùng cây ăn trái với khoảng 5.000 ha, vùng trồng tiêu với diện tích 3.000ha, diện tích đất cho chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao khoảng 9.500 ha...

Cùng đó, Bình Phước có 5 khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gồm: Đồng Xoài, Thanh Lễ, Đồng Phú, Hải Vương và Chơn Thành.

Nhiều sản phẩm đã được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ như: Chỉ dẫn địa lý “Hạt Điều Bình Phước”, Nhãn hiệu tập thể “Hồ tiêu Lộc Ninh”, Nhãn hiệu chứng nhận “Cao su Bình Phước”, Nhãn hiệu tập thể “Gả thả vườn Thanh Lương” và “Nhãn tiêu da bò Thanh Lương”…

Địa phương còn có 157 sản phẩm được cấp chứng nhận OCOP hạng 3-5 sao; trong đó, có 3 sản phẩm hạng 5 sao, 58 sản phẩm 4 sao, còn lại là sản phẩm 3 sao với gần 80 chủ thể đăng ký.

Các sản phẩm OCOP khá đa dạng, phong phú chủng loại, gồm 127 sản phẩm thuộc nhóm thực phẩm, như: Sầu riêng, bơ, bưởi da xanh, mít ruột đỏ, cam, ổi, mít sấy thăng hoa, hạt điều rang muối, hạt điều tẩm gia vị, chả lụa, bột dế, hạt tiêu... Có 10 sản phẩm thủ công mỹ nghệ gồm: mũ, giày, dép (nón) đan len, hoa đan len; hoa khô ngũ sắc để bàn, tranh gỗ nghệ thuật...

Tiến sĩ Huỳnh Thị Mỹ Nương - Tổng Giám đốc Công ty Đào tạo lãnh đạo và Dịch vụ phát triển bền vững cũng phân tích, Bình Phước đang có dư địa phát triển nông nghiệp công nghệ cao rất tốt nhờ vào điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp mà không phải địa phương nào cũng có được.

Nông dân đã bắt đầu ứng dụng công nghệ số, không cần ra đồng ruộng vẫn sản xuất, làm ra những mặt hàng nông sản chất lượng cao phục vụ nhu cầu thị trường. “Vậy thì tại sao Bình Phước không đẩy mạnh phát triển nông nghiệp số bên cạnh chiến lược phát triển công nghiệp, dịch vụ để tạo đà bứt tốc cho tăng trưởng xanh theo cam kết giảm phát thải khí nhà kính về 0 của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26)”, bà Nương đặt vấn đề.

Tại Diễn đàn kết nối doanh nghiệp công nghiệp, thương mại, nông nghiệp công nghệ cao EuroCham (Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam) - Bình Phước diễn ra đầu tháng 3-2024 vừa qua, ông Gabor Fluit, Chủ tịch EuroCham kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn De Heus châu Á cho rằng, Bình Phước có vị trí chiến lược trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, đóng vai trò là cửa ngõ quan trọng kết nối Việt Nam, Campuchia và khu vực.

Với nguồn tài nguyên đất đai dồi dào, Bình Phước mang đến những cơ hội đầu tư hấp dẫn vào các dự án phát triển nông nghiệp, cây trồng có giá trị cao, nuôi trồng thủy sản, chế biến thực phẩm, sản xuất quy mô lớn. Trong tương lai, Hiệp định thương mại tự do EU - Việt Nam (EVFTA) hứa hẹn sẽ là bước phát triển tích cực cho Bình Phước. Cùng đó, việc cắt giảm gần 99% thuế quan trong thập kỷ tới, Bình Phước có vị thế thuận lợi để hưởng lợi từ việc mở rộng khả năng tiếp cận thị trường tiêu dùng 500 triệu dân của EU.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, các doanh nghiệp EuroCham không chỉ có thế mạnh về công nghệ mà còn có năng lực tài chính và thị trường tiêu thụ đầy tiềm năng đối với ngành nông nghiệp Việt Nam nói chung và Bình Phước nói riêng. Do vậy, sự có mặt của các doanh nghiệp châu Âu không chỉ giúp Bình Phước thay đổi bộ mặt nông nghiệp theo hướng bền vững mà còn đóng góp tích cực hơn vào kinh tế - xã hội của địa phương.

Bài cuối: Chủ động đón làn sóng đầu tư

Đậu Tất Thành - Nhật Bình (TTXVN)