Điểm mặt các thủ phạm gây ô nhiễm không khí tại Hà Nội, TP HCM

Hà Nội thường xuyên đối diện ô nhiễm không khí mịt mù những tháng cuối năm. Ảnh minh họa

Chiều 19/9, Diễn đàn công nhân lao động vì môi trường 2025, với chủ đề "Quản lý rác thải sinh hoạt sau sáp nhập, gắn với thực thi Chỉ thị 20 của Thủ tướng Chính phủ", diễn ra tại Hà Nội. Diễn đàn do Báo Lao Động phối hợp Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tổ chức.

Tại Diễn đàn, các nhà quản lý, nhà khoa học và đông đảo công nhân lao động – những người trực tiếp tham gia thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt – nhằm cùng nhau thảo luận, đề xuất các giải pháp để công tác bảo vệ môi trường và quản lý rác thải sau sáp nhập được triển khai đồng bộ, hiệu quả.

Diễn đàn đồng thời là tiếng nói đồng hành cùng công nhân vệ sinh môi trường và các địa phương, nhằm tiếp tục đẩy mạnh công tác phân loại rác tại nguồn, tái sử dụng chất thải như một nguồn tài nguyên, xây dựng các mô hình quản lý và xử lý chất thải đô thị, nông thôn phù hợp với yêu cầu của giai đoạn mới.

Diễn đàn công nhân lao động vì môi trường 2025 do báo Lao Động tổ chức

Nhấn mạnh tình trạng ô nhiễm môi trường ở một số nơi còn rất nghiêm trọng, ông Phạm Hồng Quân, thuộc Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, khẳng định: Ô nhiễm môi trường không khí tại các đô thị lớn đã trở thành vấn đề nóng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng, chất lượng cuộc sống của người dân.

Điểm mặt "thủ phạm" chính gây ô nhiễm không khí tại các đô thị như Hà Nội, TPHCM, ông Phạm Hồng Quân khẳng định: Có tới 90% nguyên nhân gây ô nhiễm không khí đến từ hoạt động của con người.

Trong đó, lĩnh vực giao thông vận tải, với số lượng phương tiện cơ giới cá nhân khổng lồ, nhiều phương tiện cũ không đảm bảo tiêu chuẩn, là một trong những tác nhân hàng đầu gây ra ô nhiễm tại đô thị.

Thứ 2 là hoạt động sản xuất công nghiệp với các nhà máy nhiệt điện, xi măng, luyện thép và các cơ sở sản xuất công nghiệp khác, đặc biệt tại các tỉnh lân cận Hà Nội, được xác định là nguồn đóng góp trong bức tranh bụi mịn PM2,5 tại Hà Nội.

Thứ 3, hoạt động xây dựng, đốt mở; Bụi phát sinh từ các công trường xây dựng, hoạt động phá dỡ, và vận chuyển vật liệu xây dựng không được che chắn đúng quy định cũng là một nguồn đóng góp đáng kể.

Bên cạnh đó tình trạng đốt rơm rạ, phụ phẩm nông nghiệp sau thu hoạch và đốt rác thải sinh hoạt một cách tự phát (trong và ngoài nội thành) vẫn còn phổ biến ở các vùng ven đô và nông thôn. Đây là nguồn phát thải quan trọng, cần phải có những giải pháp quyết liệt để ngăn chặn, cải thiện.

Ông Phạm Hồng Quân, thuộc Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, chia sẻ tại Diễn đàn

Đặc biệt, vào những tháng cuối năm, khi các hoạt động xây dựng, sản xuất và giao thương tăng tốc, các nguồn phát thải này đồng loạt gia tăng cường độ, kết hợp với điều kiện thời tiết bất lợi, đã tạo ra những đợt ô nhiễm không khí nghiêm trọng, ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống người dân.

Theo đại diện của Cục Môi trường, tình trạng ô nhiễm này mang tính quy luật rõ rệt, thường tập trung và trở nên nghiêm trọng hơn vào các tháng mùa đông và mùa xuân ở khu vực miền Bắc, từ khoảng tháng 10 năm trước đến tháng 4 năm sau. Đây là thời điểm các yếu tố khí tượng bất lợi như hiện tượng nghịch nhiệt, điều kiện lặng gió xuất hiện thường xuyên, tạo thành một lớp ngăn cản các chất ô nhiễm khuếch tán lên cao và ra xa, khiến chúng bị tích tụ lại ở tầng không khí sát mặt đất, gây ra các đợt ô nhiễm kéo dài.

Tại Diễn đàn, các chuyên gia nhận định, Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 12/7/2025 về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt nhằm ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường. Chỉ thị này không chỉ là một văn bản chỉ đạo, mà còn là một mệnh lệnh hành động, thể hiện quyết tâm chính trị cao độ của toàn hệ thống chính trị trong cuộc chiến chống ô nhiễm, vì một tương lai xanh và bền vững.

Các công nhân nữ tham dự Diễn đàn

Ông Nguyễn Đức Thành - Phó Tổng Biên tập Báo Lao Động cho biết, hiện nay các vấn đề môi trường vẫn đang nổi cộm, là bài toán gây nhức nhối dư luận. Ông Thành cho rằng, hành động nhỏ của mỗi người, mỗi doanh nghiệp, cơ quan sẽ góp lại tạo nên chuyển biến lớn để cải thiện môi trường và chất lượng cuộc sống.

Diễn đàn cũng tập trung thảo luận những điểm mới của Chỉ thị 20/CT-TTg về bảo vệ môi trường mà Thủ tướng Chính phủ mới ban hành, mục đích đồng hành với người lao động và các địa phương, để thúc đẩy công tác bảo vệ môi trường, quản lý rác thải hiệu quả trong bối cảnh mới sắp xếp lại địa giới hành chính.

Yên Vân