Điểm nóng xung đột ngày 29-7: Ukraine đối mặt thách thức lớn trên không

Tờ New York Times dẫn lời các quan chức Ukraine cho biết vào đầu tháng 7, máy bay không người lái giám sát (UAV) xuất hiện phía trên căn cứ không quân nước này mà không có cảnh báo.

Vài phút sau khi nó chuyển dữ liệu mục tiêu về căn cứ của Nga, một loạt tên lửa đạn đạo đã tấn công sân bay của Ukraine.

Cô Valeria Minenko, 21 tuổi, sống gần căn cứ không quân ở Myrhorod, miền Trung Ukraine, kể lại: “Cuộc không kích đầu tiên đó mạnh đến nỗi ngay cả cửa sổ của chúng tôi cũng rung chuyển. Bây giờ, họ liên tục tấn công căn cứ không quân bằng tên lửa”. Căn cứ này là một trong nhiều mục tiêu của lực lượng Nga trong những tháng gần đây.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen ngồi trong một chiếc F-16 tại căn cứ không quân Skrydstrup ngày 20-8-2023. Ảnh: Reuters

Theo tờ New York Times, UAV giám sát giúp lực lượng Nga khai thác những lỗ hổng trong hệ thống phòng không để tiến hành các cuộc tấn công ngày càng tinh vi vào các vị trí của Ukraine.

Kiev đang hy vọng những chiếc F-16, được trang bị hệ thống tác chiến điện tử mạnh mẽ và một loạt vũ khí khác, có thể phối hợp với các vũ khí khác của phương Tây như hệ thống phòng không Patriot để mở rộng khu vực được coi là nguy hiểm đối với phi công Nga.

F-16 cũng được kỳ vọng sẽ bổ sung một lớp bảo vệ khác cho các thành phố và cơ sở hạ tầng quan trọng của Ukraine khỏi các cuộc tấn công bằng tên lửa và UAV của Nga.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng sự thiếu hụt phi công được đào tạo và số lượng máy bay F-16 hạn chế sẽ không mang lại hiệu quả tức thì.

Ông Hunter Stoll, nhà phân tích quốc phòng tại tổ chức nghiên cứu Rand, nói: “Nga đã có rất nhiều thời gian để củng cố khả năng phòng thủ, đặc biệt là dọc theo tiền tuyến. Các máy bay F-16 và phi công điều khiển chúng sẽ phải đối mặt với sự kháng cự gay gắt từ lực lượng phòng không Nga, cả trên mặt đất lẫn bầu trời”.

Lực lượng Nga đã mở các cuộc tấn công dữ dội dọc theo mặt trận dài hàng trăm km. Trong khi đó, mạng lưới năng lượng của Ukraine bị tê liệt sau nhiều nhiều đợt không kích và cuộc bầu cử tổng thống ở Mỹ có thể định hình lại hoạt động hỗ trợ quân sự trong tương lai.

Các chỉ huy không quân cho biết họ thường bố trí ít nhất 2 phi công trên mỗi máy bay để phi hành đoàn nghỉ ngơi, huấn luyện và các vấn đề khác. Vì vậy, Ukraine chỉ có thể vận hành tối đa khoảng 10 chiếc F-16 cho các nhiệm vụ chiến đấu trong năm nay.

Một yếu tố hạn chế lớn khác là số lượng nhân viên bảo trì và hỗ trợ được đào tạo trên mặt đất để duy trì hoạt động của F-16, theo Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ và phi công F-16 lâu năm Charles Q. Brown Jr.

Trong khi đó, ông Yuri Ihnat, đại diện lực lượng không quân Ukraine, cho hay “Nga đang cải tiến tên lửa và UAV giám sát để không bị ảnh hưởng bởi chiến tranh điện tử”.

Họ cũng đang lập trình trước cho các UAV giám sát để bay sâu vào Ukraine mà không phát ra tín hiệu điện tử, khiến chúng khó bị phát hiện hơn.

Đáp lại, ông Ihnat nói rằng không quân Ukraine đã áp dụng chiến thuật đánh lừa hiệu quả - như chế tạo máy bay mô hình để làm mồi nhử, ngụy trang máy bay và di chuyển đến vị trí khác - nhằm bảo vệ phi đội máy bay từ thời Liên Xô và sẽ làm điều tương tự với F-16.

Ngoài ra, Kiev cũng đang sử dụng các máy bay huấn luyện Ykovlev Yak-52 từ những năm 1970 để săn lùng UAV giám sát của Nga.

Phạm Nghĩa