Điểm sáng trong công tác phòng, chống khai thác IUU

Ngư dân xã Phú Thuận, quận Thuận Hóa, thành phố Huế viết bản cam kết không vi phạm các quy định về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Ảnh: Võ Tiến

Khi những con tàu đánh cá cập cảng Thuận An (phường Thuận An, quận Thuận Hóa, thành phố Huế) sau hành trình dài ngày lênh đênh giữa biển khơi, bên cạnh nụ cười nhẹ nhõm của những người vừa trở về an toàn là hình ảnh thân thuộc của những cán bộ Biên phòng, tay cầm tờ rơi đến từng tàu cá để tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho bà con ngư dân. Sau những cái bắt tay thật chặt là những cuộc trò chuyện thân tình bên mạn tàu, giữa mùi cá tươi và tiếng máy nổ còn vương lại. Lồng ghép trong câu chuyện đời thường, chuyện làm ăn trên biển là những nội dung tuyên truyền về chống khai thác hải sản IUU. Chính từ những buổi tuyên truyền như vậy, ý thức chấp hành pháp luật của bà con ngư dân khi ra khơi đã từng bước thay đổi tích cực.

Không chỉ tuyên truyền tại khu vực cảng neo đậu tàu thuyền, Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Thuận An còn tổ chức các buổi tuyên truyền tập trung, lồng ghép vào hội nghị của từng địa phương, đồng thời biên soạn các nội dung tuyên truyền phát trên hệ thống loa truyền thanh để các chủ tàu, thuyền trưởng và ngư dân nắm rõ các hành vi vi phạm IUU cùng những hệ lụy về kinh tế, an ninh và uy tín quốc gia. Ngoài ra, đơn vị còn tổ chức các đợt tặng cờ Tổ quốc, tủ thuốc, đồng hành cùng ngư dân vươn khơi, bám biển.

Thượng úy Cao Đức Anh, Đội trưởng Đội Vận động quần chúng, Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Thuận An cho biết: “Để nâng cao nhận thức cho ngư dân về chống khai thác IUU, chúng tôi xác định, tuyên truyền phải linh hoạt, sát với thực tiễn và phù hợp với từng đối tượng. Ngoài việc đến tận tàu thuyền tại cảng để gặp gỡ, trao đổi trực tiếp, chúng tôi còn phối hợp với các địa phương tổ chức các buổi tuyên truyền tập trung, lồng ghép vào hội nghị, sinh hoạt cộng đồng. Đặc biệt, đơn vị đã chủ động biên soạn các nội dung tuyên truyền ngắn gọn, dễ hiểu, phát trên hệ thống loa truyền thanh vào các khung giờ phù hợp để bà con dễ tiếp cận”.

Bên cạnh công tác tuyên truyền, Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Thuận An còn tăng cường kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ các phương tiện khi làm thủ tục xuất, nhập bến. Mỗi lần tàu cập bến hay chuẩn bị ra khơi, cán bộ, chiến sĩ đơn vị đều tiến hành rà soát kỹ lưỡng hành trình, thiết bị giám sát và vùng tuyến đăng ký. Điều đặc biệt là công tác kiểm soát luôn đi kèm với sự lắng nghe, hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho bà con.

Cán bộ Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Thuận An phát tờ rơi tuyên truyền pháp luật cho chủ tàu cá, thuyền trưởng. Ảnh: Võ Tiến

Nhờ triển khai đồng bộ và hiệu quả các biện pháp, nhận thức của ngư dân trên địa bàn về bảo vệ chủ quyền biển, đảo và chấp hành pháp luật, đặc biệt là các quy định về phòng, chống khai thác IUU đã có những chuyển biến rõ rệt. Trong đó, mô hình “Tổ tàu thuyền an toàn” với 28 tổ, quy tụ 276 ngư dân của 28 tàu cá đã và đang phát huy hiệu quả tích cực, trở thành điểm tựa tin cậy cho bà con khi ra khơi. Không chỉ hỗ trợ nhau khi có sự cố, các tổ còn đóng vai trò là lực lượng tuyên truyền lưu động, nhắc nhở nhau chấp hành pháp luật, đồng thời là “tai mắt” giúp BĐBP kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm trên biển.

Ngư dân Dương Văn Ngà, tổ dân phố Tân Bình, phường Thuận An - một trong những thành viên tích cực của Tổ tàu thuyền an toàn, từng được UBND thành phố Huế khen thưởng trong phong trào bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh trật tự, xây dựng khu vực biên giới vững mạnh giai đoạn 2019-2024 chia sẻ: “Sinh ra và lớn lên ở vùng biển này, tôi hiểu rõ giá trị của biển đối với cuộc sống mình và bà con nơi đây. Biển không chỉ là nơi mưu sinh, mà còn là phần máu thịt của quê hương. Bởi vậy, khi được tham gia Tổ tàu thuyền an toàn, tôi coi đó là trách nhiệm chứ không chỉ là nghĩa vụ. Mỗi chuyến ra khơi, anh em chúng tôi không chỉ đánh bắt hải sản, mà còn quan sát, nắm tình hình. Có gì bất thường là báo ngay cho Biên phòng".

Không chỉ riêng ông Ngà, đến nay đã có 289 chủ phương tiện, thuyền trưởng trên địa bàn thành phố Huế viết cam kết không khai thác hải sản trái phép. Theo ghi nhận, đến nay, địa phương chưa có tàu cá, hay ngư dân nào vi phạm. Trung tá Lê Văn Tuấn, Chính trị viên Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Thuận An khẳng định: “Chúng tôi luôn xác định rõ, muốn phòng, chống khai thác IUU hiệu quả thì phải bắt đầu từ việc nâng cao ý thức, trách nhiệm của từng ngư dân. Khi bà con hiểu pháp luật, sống có trách nhiệm thì mỗi con tàu cũng sẽ là một “cột mốc chủ quyền”, góp phần tích cực vào công tác phòng, chống khai thác IUU, đồng thời là lực lượng đồng hành cùng BĐBP trong quản lý, bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc”.

Giờ đây, mỗi chuyến ra khơi không chỉ là hành trình mưu sinh, mà còn là lời cam kết sâu sắc với biển, với quê hương và với tương lai bền vững của nghề cá. Sự đồng hành bền bỉ, tận tâm của BĐBP đã tiếp thêm sức mạnh, tạo nên chỗ dựa vững chắc để ngư dân yên tâm sản xuất, kiên trì bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc. Qua đó, từng con tàu rời bến không chỉ mang theo hy vọng về những mẻ cá đầy ắp, mà còn chở theo ý thức giữ gìn biển xanh và vun đắp cuộc sống ấm no, phát triển bền vững cho bao thế hệ mai sau.

Võ Tiến