Điểm tựa và động lực để quan hệ Việt Nam - Australia tiếp tục phát triển

Đại sứ Việt Nam tại Australia Phạm Hùng Tâm. Ảnh: TTXVN phát

Nhân dịp này, Đại sứ Việt Nam tại Australia Phạm Hùng Tâm đã trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN tại Australia về mục đích, ý nghĩa của chuyến thăm cũng như triển vọng quan hệ song phương. Sau đây là nội dung cuộc phỏng vấn.

Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ thăm Australia từ ngày 5-9/3 tới. Đây là chuyến thăm đầu tiên của Thủ tướng Việt Nam đến Australia kể từ khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược vào năm 2018. Đại sứ có thể chia sẻ về ý nghĩa và tầm quan trọng của chuyến thăm đối với mối quan hệ song phương? Liệu trong chuyến thăm này, hai nước có nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện ?

Trong khuôn khổ chuyến thăm, sau lễ đón chính thức tại Canberra, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự kiến sẽ có nhiều hoạt động quan trọng; nổi bật là dự hội đàm, lễ ký/trao đổi văn kiện, họp báo và dự lễ chiêu đãi chính thức của Thủ tướng Australia; chào Toàn quyền và gặp gỡ các lãnh đạo cấp cao của Australia; gặp gỡ cán bộ nhân viên Đại sứ quán và cộng đồng người Việt tại Australia; cũng như tham dự một số hoạt động quan trọng khác với các trí thức, doanh nghiệp, các cơ sở đào tạo, viện nghiên cứu tại Australia. Nhân dịp này, dự kiến hai bên sẽ ký kết và trao đổi nhiều văn kiện hợp tác quan trọng trong các lĩnh vực quốc phòng, năng lượng, thương mại, ngân hàng, tài chính, ngoại giao, giáo dục, tư pháp, khoa học công nghệ…

Chuyến thăm có ý nghĩa đặc biệt, diễn ra trong bối cảnh hai nước vừa kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và 5 năm quan hệ Đối tác Chiến lược, giúp tạo xung lực mới cho quan hệ hai nước trong giai đoạn tới. Đối với Việt Nam, chuyến thăm nhằm góp phần triển khai đường lối đối ngoại của Đại hội Đảng lần thứ XIII coi trọng phát triển quan hệ với các đối tác trong khu vực, trong đó có Australia.

Thời gian gần đây, quan hệ Việt Nam-Australia là một trong những mối quan hệ đối tác chiến lược của Việt Nam có sự phát triển nhanh chóng và tích cực nhất. Trao đổi đoàn, gặp gỡ, tiếp xúc diễn ra thường xuyên ở cấp cao và các cấp, các kênh. Hợp tác an ninh quốc phòng có nhiều bước phát triển thực chất, nhất là trong triển khai các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc (LHQ). Việt Nam và Australia đã trở thành một trong 10 đối tác thương mại hàng đầu của nhau, theo đó kim ngạch hai chiều đạt 13,8 tỷ USD năm 2023. Australia có 621 dự án đầu tư tại Việt Nam và ngược lại, Việt Nam có 92 dự án đầu tư sang Australia. Đáng chú ý, Australia tiếp tục là một trong những đối tác cung cấp Hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) hàng đầu của Việt Nam. Trong giai đoạn đại dịch COVID-19, Australia là nước tài trợ vaccine lớn thứ 2 cho Việt Nam. Australia cũng luôn nằm trong nhóm 15 thị trường là điểm đến hàng đầu của khách du lịch Việt Nam.

Những thành tựu hợp tác trên là cơ sở quan trọng để nâng cấp quan hệ Việt Nam-Australia lên một tầm cao mới, đó là quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện như ý định mà lãnh đạo hai nước từng công bố trước đây.

Việt Nam và Australia đã song hành trong 5 thập kỷ qua và mối quan hệ giữa hai nước đang ngày càng có nhiều điểm chung và gần gũi nhau hơn. Vậy đâu là động lực để hai nước ngày càng thắt chặt quan hệ song phương và đâu sẽ là những lĩnh vực mà hai nước có nhiều tiềm năng hợp tác trong những năm tới?

Những thành tựu hợp tác quan trọng, phù hợp với lợi ích của cả hai nước sau hơn 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao tiếp tục là động lực quan trọng để hai bên không ngừng đẩy mạnh quan hệ song phương. Trong đó, phải kể đến tin cậy chính trị ngày càng gia tăng; quyết tâm, thiện chí hợp tác của lãnh đạo, nhân dân và doanh nghiệp cả hai nước; các văn kiện hợp tác song phương quan trọng đã được ký kết, trong đó có Chiến lược Tăng cường hợp tác Kinh tế (EEES); chiều sâu trong các lĩnh vực hợp tác truyền thống như kinh tế, thương mại, giáo dục đào tạo, du lịch, giao lưu nhân dân…

Chính phủ Australia hiện nay hết sức coi trọng quan hệ với khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam; coi trọng vị thế và vai trò trung tâm của ASEAN; tháng 9/2023 đã đề ra Chiến lược Kinh tế Đông Nam Á tới năm 2040. Ngược lại, Việt Nam cũng coi trọng quan hệ với Australia cũng như vai trò và vị thế của Australia ở khu vực. Quyết tâm và thiện chí của hai bên, cùng những lợi ích chiến lược song trùng sẽ vừa là điểm tựa, vừa là động lực cho quan hệ hai nước tiếp tục phát triển trong thời gian tới.

Các nhu cầu của thời đại công nghiệp 4.0 cũng mang lại những động lực mới cho hai nước mở rộng và phát triển các lĩnh vực hợp tác mới như đổi mới sáng tạo, kinh tế xanh, kinh tế số, chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng sạch, hợp tác trong lĩnh vực môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu. Đây chính là nền tảng quan trọng để hai nước tiếp tục đưa quan hệ song phương phát triển ngày càng mạnh mẽ và sâu rộng; vì lợi ích của nhân dân hai nước; vì hòa bình, ổn định và phát triển phồn vinh ở khu vực và thế giới.

Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ tham dự Hội nghị Cấp cao Đặc biệt kỷ niệm 50 thiết lập quan hệ Đối tác đối thoại ASEAN-Australia. Việc Australia chủ động tổ chức sự kiện này đã nói lên điều gì, thưa Đại sứ? Đại sứ có thể chia sẻ thêm về trọng tâm của Hội nghị này?

Australia là một trong những đối tác lâu đời nhất của ASEAN. Hai bên thiết lập quan hệ đối tác đối thoại năm 1974 và nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược năm 2014 và Đối tác Chiến lược Toàn diện năm 2021. Việc Australia chủ động tổ chức sự kiện này cho thấy Australia thực sự coi trọng và mong muốn tiếp tục gắn kết và thúc đẩy hơn nữa quan hệ với ASEAN.

Hội nghị Cấp cao Đặc biệt lần này có ý nghĩa rất quan trọng. Dịp 50 năm thường được xem là “kỷ niệm vàng”, là dịp để rà soát lại thành quả hợp tác trong 50 năm qua; từ đó đề ra phương hướng cho quan hệ hợp tác thời gian tới, xứng tầm với khuôn khổ Đối tác Chiến lược Toàn diện đã thiết lập. Ngoài ra, các lãnh đạo cũng sẽ trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm.

Đại sứ có thể cho biết Việt Nam đánh giá như thế nào về tầm quan trọng và triển vọng của mối quan hệ giữa ASEAN và Australia, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại, đầu tư?

Australia là một trong 5 Đối tác Chiến lược Toàn diện và là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu của ASEAN; có nhiều hoạt động hợp tác thực chất hỗ trợ Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) xây dựng cộng đồng, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, tham gia tích cực hiệu quả trong các cơ chế, diễn đàn do ASEAN khởi xướng và dẫn dắt như EAS, ARF và ADMM+... Thương mại hai chiều đã vượt hơn 100 tỷ USD năm 2022 và cũng trong năm này, đầu tư trực tiếp từ Australia vào ASEAN đạt khoảng 2 tỷ USD, gần đạt mức trước đại dịch COVID-19.

Quan hệ ASEAN-Australia còn rất nhiều tiềm năng và dư địa để phát triển thực chất, hiệu quả hơn trong thời gian tới, nhất là về kinh tế, thương mại, đầu tư. Hai bên có vị trí địa lý gần gũi, có quyết tâm chính trị cao và nhất là vừa qua đã hoàn tất đàm phán, ký kết nâng cấp Hiệp định thương mại tự do ASEAN–Australia–New Zealand (AANZFTA). Hai bên cũng đang cùng với các thành viên khác của Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện Khu vực (RCEP) tích cực triển khai Hiệp định này. Năm 2023, Australia đã đề ra Chiến lược kinh tế Đông Nam Á đến năm 2040 và đang đẩy mạnh triển khai chiến lược này với nhiều sáng kiến, biện pháp cụ thể. Đây chính là những căn cứ, cơ sở để chúng ta hoàn toàn có thể lạc quan về triển vọng hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư và hợp tác trên các lĩnh vực khác giữa hai bên trong thời gian tới.

Thanh Tú – Văn Linh – Lê Đạt (TTXVN)