Diễn biến mùa Đông năm nay thế nào?

Vì sao Lập Đông nhưng trời chưa lạnh?

Theo lịch vạn niên, ngày 7/11 vừa qua là tiết Lập Đông. Lập Đông là tiết khí đầu tiên của mùa đông, báo hiệu có sự chuyển đổi của thời tiết, bắt đầu bước sang mùa đông. Tùy theo từng năm, tiết Lập Đông sẽ rơi vào ngày 7/11 hoặc 8/11 dương lịch sau khi tiết Sương Giáng kết thúc, kéo dài 14 ngày cho đến khi tiết Tiểu Tuyết bắt đầu. Khi tiết Lập Đông bắt đầu, bán cầu Bắc ở vị trí xa hơn so với mặt trời nên ở đây nhiệt độ giảm mạnh, ánh sáng yếu, xuất hiện tình trạng ngày ngắn, đêm dài. Việt Nam nằm ở bán cầu Bắc nên thời tiết bắt đầu lạnh vào tiết Lập đông.

Vào tiết Lập Đông, một số nơi tại khu vực Đông Nam Á bị ảnh hưởng mạnh bởi các khối không khí lạnh khiến lượng nước bốc hơi phần lớn, mặt đất khô cằn. Từ đó, một số nơi xuất hiện tình trạng hạn hán. Thời tiết vào tiết Lập Đông thường trở lạnh, bầu trời nhiều mây, u ám, có gió lớn và mưa phùn.

Việc xuất hiện những ngày giá rét kỷ lục ở một số khu vực trong mùa đông năm nay vẫn có thể xảy ra.

Thống kê trong tháng 10 vừa qua của cơ quan khí tượng, ở miền Bắc và Hà Nội ngày mát nhất là 12/10 với nhiệt độ ban ngày 26 độ, đêm 23 độ. Thậm chí, những ngày đầu tháng, từ 1-6/10, trời còn nóng như mùa hè với nhiệt độ ban ngày lên tới 34-35 độ. Một số nơi còn xảy ra giá trị nhiệt độ cao nhất vượt lịch sử cùng thời kỳ, lên tới 36,4 độ vào trưa 5/10 tại Láng (Hà Nội).

Trong khi đó, cùng kỳ năm 2022, miền Bắc đã có 1 đợt rét, xảy ra vào ngày 20-21 làm nhiệt độ giảm xuống 19-22 độ, về đêm chỉ còn 16-18 độ. Những ngày đầu tháng 11, trời chuyển lạnh rõ về đêm và sáng với nhiệt độ thấp nhất chỉ 17-20 độ, còn năm nay nhiệt độ cao hơn, đến mức 22-26 độ.

Theo ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, thời kỳ đầu mùa đông năm nay, không khí lạnh có khả năng hoạt động yếu hơn trung bình nhiều năm. Rét đậm, rét hại có thể xuất hiện muộn và số ngày có xu hướng ít hơn. Từ tháng 1-3/2024, số ngày rét đậm, rét hại có khả năng ít hơn so với trung bình nhiều năm. Nền nhiệt độ cao hơn so với trung bình nhiều năm. Các đợt rét đậm, rét hại có xu hướng không kéo dài. Nhận định là thời tiết năm nay sẽ là mùa đông ấm và ẩm.

Tuy nhiên trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng dị thường, việc xuất hiện những ngày giá rét kỷ lục ở một số khu vực trong mùa đông năm nay vẫn có thể xảy ra.

Miền Bắc sắp đón đợt rét sâu đầu tiên

Theo các chuyên gia khí tượng, khoảng đầu tuần tới, một đợt không khí lạnh có cường độ từ trung bình đến mạnh có thể tràn xuống nước ta. Do ảnh hưởng của không khí lạnh, trong hai ngày 12-13/11, miền Bắc có thể đón mưa rào và dông rải rác, cục bộ có mưa vừa, mưa to, riêng phía Đông Bắc Bộ xuất hiện mưa rải rác từ ngày 11/11.

Nhận định tình hình thời tiết trong một tuần tới, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết ngày 12-13/11, một đợt không khí lạnh khả năng ảnh hưởng đến miền Bắc gây ra mưa rào và dông. Đồng thời, nền nhiệt khu vực giảm thấp gây rét sâu ở vùng núi, đồng bằng chuyển rét về đêm và sáng sớm.

Theo bản đồ nhiệt độ, Hà Nội và Đồng bằng Bắc Bộ duy trì trạng thái nắng ráo trong các ngày 9-11/11 với nhiệt độ cao nhất lên tới 30-32 độ C. Từ ngày 12/11, nền nhiệt bắt đầu giảm nhẹ, sau đó đột ngột giảm mạnh xuống 21-23 độ trong những ngày tiếp theo.

Cùng lúc, cơ quan khí tượng cảnh báo khoảng ngày 13-17/11, một đợt mưa lớn diện rộng khả năng xảy ra ở miền Trung. Lúc này, Bắc Trung Bộ chuyển lạnh. Cũng do ảnh hưởng của không khí lạnh, dự báo từ ngày 13/11, khu vực vùng núi, trung du các tỉnh miền Bắc và Bắc Trung Bộ có thể chuyển rét với nhiệt độ cao nhất khoảng 19-21 độ, nhiệt độ thấp nhất từ 15-17 độ, khu vực đồng bằng chuyển lạnh với nhiệt độ cao nhất từ 22-24 độ, nhiệt độ thấp nhất 19-21 độ.

Giai đoạn đầu của mùa thu đông năm nay tại miền Bắc ghi nhận nhiều ngày có mức nhiệt cao hơn so với trung bình nhiều năm, tình trạng oi nóng kéo dài với mức nhiệt cao trên 30 độ C. Mặc dù đã vào giữa tháng 11, khu vực mới ghi nhận 3 đợt không khí lạnh chủ yếu gây giảm nhiệt nhẹ và mưa dông.

Do đó, đợt không khí lạnh sắp tới vào ngày 12/11 khả năng gây ra đợt rét đầu tiên cho miền Bắc trong thời kỳ thu đông 2023-2024, khi nền nhiệt tại đồng bằng cũng xuống ngưỡng thấp cả ban ngày và ban đêm.

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia nhận định, mùa đông năm 2023-2024, không khí lạnh có khả năng hoạt động yếu hơn trung bình nhiều năm. Rét đậm, rét hại có thể xuất hiện muộn và số ngày rét đậm, rét hại có xu hướng thấp hơn.

Tô Hội