Diễn đàn báo chí toàn quốc 2025: Nâng tầm chiến lược cho báo chí trên hành trình vươn mình của dân tộc

Chiều 20/6, sau gần 2 ngày làm việc với 10 phiên thảo luận chuyên sâu, Diễn đàn Báo chí toàn quốc năm 2025 đã chính thức bế mạc.

Phát biểu bế mạc, ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Tổng biên tập báo Nhân dân, đã đánh giá cao tâm sức, sự nhiệt thành của các diễn giả.

“Tôi được biết có những kịch bản phiên vẫn được sửa chữa ở phút cuối. Những bản tham luận liên tục cập nhật chỉ vài tiếng trước khi diễn ra”, ông Lê Quốc Minh nói. Bên cạnh đó, còn là sự tham gia đông đảo với tinh thần trách nhiệm rất cao, sự hứng thú và quan tâm đặc biệt của hàng trăm đại biểu, các nhà báo, lãnh đạo, các cơ quan báo chí, quản lý báo chí, các nhà báo, các sinh viên báo chí và cả những công chúng yêu người báo.

“Tất cả đã mang đến cho Diễn đàn báo chí toàn quốc năm 2025 12 phiên họp thực sự chất lượng, đặc biệt là 10 phiên thảo luận chuyên đề được tổ chức bài bản khoa học, với chủ đề mang tính thời sự rất cao, nội dung phong phú, thu hút sự quan tâm lớn của giới báo chí và công chúng”, Chủ tịch Hội nhà báo Việt Nam cho biết.

Ông Lê Quốc Minh tặng hoa các đại biểu dẫn dắt các phiên thảo luận tại diễn đàn. Ảnh: Việt Dũng

Trong bối cảnh thế giới chuyển mình mạnh mẽ dưới tác động của công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và toàn cầu hóa, báo chí Việt Nam đang đứng trước những thách thức chưa từng có, nhưng cũng mở ra những cơ hội lớn với sự chủ động thích ứng và đổi mới. Kỷ nguyên mới cũng mang đến cho báo chí nhiều cơ hội để khẳng định vai trò dẫn dắt. Giải pháp duy nhất là báo chí cần tập trung vào chất lượng nội dung và giá trị cốt lõi. Báo chí phải tái định nghĩa sứ mệnh của mình, không phải đưa tin nhanh nhất mà là mang lại giá trị sâu sắc nhất.

Những trăn trở đó cũng chính là các chủ đề thảo luận trọng tâm tại Diễn đàn báo chí toàn quốc năm nay. Đây không chỉ là không gian trí tuệ và đối thoại dành cho những người làm báo trên cả nước mà còn là nơi khai mở những phương thức để báo chí Việt Nam đổi mới sáng tạo, hướng tới một nền báo chí thực sự chuyên nghiệp, hiện tại và nhân văn trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Phiên thứ nhất với chủ đề “Báo chí Việt Nam trong kỷ nguyên mới: Tầm nhìn kiến tạo không gian phát triển” đã thảo luận sâu rộng về những thách thức, cơ hội cũng như các giải pháp then chốt để báo chí Việt Nam phát triển bền vững.

Trách nhiệm đặt ra cho những người làm báo hôm nay vô cùng lớn lao. Vừa phải bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, vừa phải thích ứng linh hoạt với xu thế truyền thông số hóa toàn cầu. Từ sự nhận diện đó, các diễn giả đã tập trung làm rõ sự chuyển đổi và vận động của báo chí toàn cầu, thực tiễn và thách thức của báo chí cách mạng Việt Nam, vai trò và sứ mệnh của báo chí trong kỷ nguyên mới. Các chuyên gia cũng đề xuất các giải pháp cho báo chí, tập trung vào việc giữ vững lý tưởng cách mạng, đổi mới mô hình sản xuất, nâng cao chất lượng nghiệp vụ và đặc biệt là tăng cường chất lượng nội dung.

Phiên thứ hai với chủ đề “Lãnh đạo nữ trong báo chí: Tiếng nói của nữ giới trong điều hành tin tức”, các nhà báo đã cùng nhìn lại hành trình một thế kỷ phát triển của nền báo chí cách mạng Việt Nam, bóng dáng những người phụ nữ làm báo luôn hiện diện âm thầm nhưng bền bỉ, đôi khi chưa được chú ý đúng mức nhưng lại là một phần không thể thiếu của lịch sử nghề nghiệp. Họ để lại dấu ấn sâu đậm cho bạn đọc cũng như trong đời sống báo chí nước nhà.

Tuy nhiên hiện nay tỉ lệ nữ giới trong vai trò lãnh đạo báo chí cấp cao vẫn còn quá khiêm tốn so với tiềm năng. Các diễn giả đã bàn sâu về năng lực quản trị và các điều kiện cần thiết bồi dưỡng và nâng đỡ thế hệ nữ lãnh đạo báo chí mới.

Phiên thứ ba với chủ đề “Chinh phục độc giả Gen Z: Giải mã công thức thành công” mang đến nhiều góc nhìn chuyên sâu và những phân tích giá trị về cách các cơ quan báo chí có thể tiếp cận, thu hút và giữ chân thế hệ độc giả trẻ năng động, xây dựng nội dung phù hợp với xu hướng và sở thích của giới trẻ trong kỷ nguyên số.

Phiên thứ tư với chủ đề “Trí tuệ nhân tạo và chiến lược chuyển đổi số của các tòa soạn báo chí Việt Nam”, được quan tâm bởi đông đảo các lãnh đạo, chuyên gia và những người làm báo nói chung khi bàn thảo sâu xung quanh vấn đề trí tuệ nhân tạo đang mở ra những cơ hội chưa từng có cho ngành báo chí và truyền thông Việt Nam.

Tổng Thư ký Tòa soạn Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy Đào Quang Bính (thứ ba từ phải sang) chia sẻ tại phiên thứ tư với chủ đề “Trí tuệ nhân tạo và chiến lược chuyển đổi số của các tòa soạn báo chí Việt Nam.

Tuy nhiên, các diễn giả khẳng định không thể áp dụng rập khuôn mô hình trí tuệ nhân tạo của phương Tây mà phải thích ứng với ngữ cảnh văn hóa Việt và có môi trường pháp lý tại Việt Nam. Khi được may đo đúng cách, AI sẽ là trợ thủ đắc lực giúp cá nhân hóa nội dung, tối ưu hóa tương tác và tăng hiệu quả truyền thống tiếp thị.

Phiên thứ năm với chủ đề “Nguồn thu trong thời đại số: Không chỉ quảng cáo, báo chí phải bán được nhiều thứ hơn!” khẳng định tòa soạn báo không chỉ đối mặt với bài toán viết hay, làm nhanh mà phải tự trả lời những câu hỏi lớn hơn. Báo chí là người dẫn đường cho xã hội về thông tin, nhận thức và định hướng dư luận. Nhưng giữa kỳ nguyên số, vai trò ấy đã bị thách thức bởi một câu hỏi rất thực tế. Báo chí sống bằng gì?

Phó Tổng Giám đốc VnEconomy Nguyễn Thị Ngọc Diệp (thứ hai từ trái sang) chia sẻ tại một phiên thảo luận

Phiên thứ sáu với chủ đề “Truyền hình thích nghi trong môi trường truyền thông mới” cũng thu hút sự chú ý của công chúng, đặc biệt là những khán giả quan tâm đến truyền hình khi bàn về những nỗ lực và sáng kiến thích nghi của truyền hình trong môi trường truyền thông mới. Đây là một trong những vấn đề mang tính thời sự nhất đối với các cơ quan truyền hình trong cả nước.

Các diễn giả và khách mời đã khẳng định truyền hình vẫn là một kênh quan trọng nhưng cần được kết hợp với các nền tảng số để tối ưu hóa, hiệu quả và đáp ứng nhu cầu của khán giả, thậm chí có những chương trình chuyên biệt hướng tới từng lứa tuổi đối tượng, khán giả.

Phiên thứ bảy với chủ đề “Cơ chế nào để phát thanh phát triển trong giai đoạn hiện nay?”, các diễn giả nhận định phát thanh đã sớm định vị rõ nét vai trò trong dòng chảy của báo chí cách mạng Việt Nam. Trải qua nhiều giai đoạn phát triển, phát thanh luôn giữ được vị thế đặc biệt và không bị hòa lẫn với các loại hình khác. Dù công nghệ và thói quen tiếp nhận thông tin của công chúng liên tục thay đổi, phát thanh vẫn tồn tại bền bỉ như một kênh truyền thông thiết yếu trong đời sống xã hội.

Phiên số tám với chủ đề “Dữ liệu là gốc của tòa soạn hiện đại”, các diễn giả khẳng định trong kỷ nguyên số, dữ liệu không chỉ là con số mà là nhịp đập của tòa soạn hiện đại. Mỗi cú nhấp chuột, thời gian dừng lại ở một bài viết, hay chủ đề được tìm kiếm nhiều nhất đều phản ánh nhu cầu và thói quen tiêu thụ tin tức của độc giả.

Ông Nguyễn Sỹ Hoàng, Phó Tổng Thư ký Tòa soạn VnEconomy (ngoài cùng bên trái) chia sẻ tại Phiên số tám với chủ đề “Dữ liệu là gốc của tòa soạn hiện đại”

Với dữ liệu, báo chí đang chuyển mình từ sản xuất hàng loạt sang may đo nội dung. Các tòa soạn tiên tiến trên thế giới và tại Việt Nam đang tận dụng sức mạnh của dữ liệu để nâng cao chất lượng và hiệu quả nội dung. Không chỉ định hình nội dung, dữ liệu còn là công cụ chiến lược trong kinh tế báo chí.

Phiên số chín với chủ đề “Cá nhân hóa nội dung để giữ độc giả trung thành” đã làm sáng tỏ khái niệm cá nhân hóa nội dung và những thực hành tại các tòa soạn Việt Nam, thực trạng cũng như triển vọng và thách thức trong bối cảnh kỳ nguyên số. Người đọc ngày nay không chỉ muốn đọc, nghe, xem mà muốn cảm nhận và kết nối với thông tin một cách cá nhân hơn để vượt qua mọi giới hạn của không gian và thời gian. Báo chí hiện đại đứng trước một thách thức lớn làm thế nào để thông tin không chỉ mới nhất, chính xác nhất mà còn phải phù hợp với từng cá nhân.

Phiên thứ 10 có chủ đề “Nghị quyết 18 và yêu cầu đổi mới nhân sự báo chí”. Nghị quyết 18 với mục tiêu tinh gọn bộ máy hệ thống chính trị đã yêu cầu báo chí phải “gọn hơn để mạnh hơn”. Tuy nhiên, tinh gọn không chỉ là việc sáp nhập, giảm số lượng hay cắt giảm nhân sự, đó còn là câu chuyện về tối ưu hóa nguồn lực, giảm lãng phí và nâng cao hoạt động. Đây là cơ hội để các cơ quan báo chí đổi mới mô hình tổ chức, xây dựng tòa soạn hội tụ, hiện đại hóa quy trình làm việc. Đây cũng là thời điểm mà các cơ sở đào tạo phải đổi mới phương thức đào tạo sinh viên ngay từ ghế nhà trường.

“Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ Ban tổ chức, tâm sức của khoảng 70 diễn giả chuyên gia truyền thông, các nhà báo nổi tiếng, Diễn đàn báo chí toàn quốc năm 2025 đã diễn ra hết sức thành công, là điểm nhấn quan trọng khai mở không gian sáng tạo để nâng tầm chiến lược cho báo chí cách mạng Việt Nam trên hành trình vươn mình của dân tộc”, Chủ tịch Hội nhà báo Việt Nam, ông Lê Quốc Minh khẳng định.

Bảo Bình