Diện mạo huyện miền núi Đồng Xuân sau 40 năm tái lập
Đồng Xuân là một trong ba huyện miền núi của tỉnh Phú Yên, tiếp giáp với tỉnh Bình Định và tỉnh Gia Lai. Địa phương này có diện tích lớn nhất so với các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh. Lịch sử hình thành vùng đất này năm 1611, nhưng sau nhiều lần tách, nhập qua các thời kỳ, đến 27/6/1985 huyện Đồng Xuân mới tái lập, xây dựng và phát triển gần tròn 40 năm.
Ông Trần Quốc Huy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Đồng Xuân tự hào cho biết, vùng đất này giàu truyền thống cách mạng kiên cường trong hai cuộc kháng chiến với những căn cứ Thồ Lồ, Ma Dú và cũng là nơi Chi bộ Đảng đầu tiên ở Phú Yên thành lập ngày 5/10/1930, nên huyện và 8/11 xã được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

Một góc phố núi La Hai, huyện Đồng Xuân
Trong thời bình, mặc dù đối mặt nhiều khó khăn thử thách, nhất là địa bàn vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), thế nhưng bên cạnh sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Tỉnh ủy, HĐND, UBND cùng các ban, ngành, đoàn thể tỉnh Phú Yên, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân huyện Đồng Xuân qua các thời kỳ luôn chung sức, đồng lòng, phát huy nội lực, khai thác tiềm năng thế mạnh đất đai, nhân lực để triển khai nhiều biện pháp, giải pháp từng bước vươn lên phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm ổn định quốc phòng – an ninh.
Chỉ riêng 5 năm gần đây (2020-2025), cơ cấu kinh tế huyện Đồng Xuân tiếp tục chuyển dịch đúng hướng, giá trị sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp tăng 1,36%, công nghiệp chế biến chiếm tỷ trọng 92%.

Bê tông hóa giao thông nông thôn vươn đến từng đường thôn, ngõ xóm
Nhiều cơ sở sản xuất công nghiệp hoạt động ổn định và phát triển như Nhà máy sản xuất tinh bột sắn, Nhà máy đường KCP Đồng Xuân, Nhà máy gạch Tuynel tại Cụm công nghiệp Phước Hòa, Công ty TNHH đá Granite Thành Châu Phú Yên và các cơ sở chế biến gỗ rừng trồng ở xã Đa Lộc, chế biến dăm gỗ keo ở xã Xuân Phước, mỏ đá Granit, mỏ Flourit ở xã Xuân Lãnh. Riêng công nghiệp sản xuất điện, Nhà máy thủy điện La Hiêng 2 đat sản lượng bình quân mỗi năm 61,2 triệu KWh. Tiểu thủ công nghiệp không chỉ phát triển trong các hộ kinh doanh, mà trên địa bàn huyện còn có 3 làng nghề và 21 sản phẩm OCOP 3 sao.
Trong sản xuất nông nghiệp áp dụng nhiều khoa học công nghệ, chú trọng nguồn giống, kỹ thuật canh tác, nên giá trị sản phẩm đạt 60,7 triệu đồng/ha, tỷ trọng lao động nông nghiệp giảm còn 56%; Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn 49,7 triệu đồng/năm, tăng 1,29 lần so với năm 2020; tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống dưới 5%; tỷ lệ người dân sử dụng nước sạch khu vực thị trấn La Hai 100%, khu vực nông thôn 70%, tỷ lệ người dân sử dụng Internet 90%.
Trên lĩnh vực lâm nghiệp, tổng diện tích rừng nâng lên 73.100ha, trong đó có 33.590ha rừng tự nhiên, tỷ lệ che phủ 63,42%, tăng 1,42% so với năm 2020.
Những năm gần đây, hoạt động du lịch ở huyện Đồng Xuân có nhiều chuyển biến khởi sắc, mỗi năm thu hút hàng ngàn lượt khách tham quan du lịch sinh thái gắn với bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử, văn hóa, trong đó có Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia “Nghệ thuật trình diễn Trống đôi, Cồng ba, Chiêng năm”. Hai dự án Khu du lịch nghỉ dưỡng, tắm khoáng nóng Triêm Đức và Trà Ô giai đoạn 2024-2030 chờ đón các nhà đầu tư khai thác tiềm năng lợi thế địa phương.

Nghệ nhân làng nghề dệt thổ cẩm Xí Thoại
Trong đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, ngoài các tuyến đường QL19C, Tỉnh lộ 641, 642, 644, 646, 647, mạng lưới giao thông từ huyện đến xã đều thông suốt, 100% tuyến giao thông nội xã xây lắp bê tông.
Bên cạnh 2 hồ chứa nước Phú Xuân, Kỳ Châu và Nhà máy thủy điện La Hiêng 2, hệ thống thủy lợi ở huyện Đồng Xuân có 125km kênh mương, 37 công trình trạm bơm, đập dâng cung cấp nguồn nước tưới cho 1.625ha lúa hai vụ mỗi năm và hàng ngàn ha hoa màu khác, tăng gần 4% so với năm 2020.
Trong hoạt động giáo dục - đào tạo, y tế, văn hóa thông tin và chuyển đổi số, đến nay toàn huyện có 34 trường học các cấp, trong đó có 73,5% trường đạt chuẩn quốc gia chiếm 73,5%, tăng 25,8% so với năm 2020, tỷ lệ tốt nghiệp THCS hằng năm đạt 100%, tỷ lệ tốt nghiệp THPT trên 97%; tiếp tục duy trì và giữ vững phổ cập giáo dục mầm non, tiểu học, THCS ở 11/11 xã, thị trấn; tỷ lệ giáo viên có trình độ đạt chuẩn 100%, trên chuẩn 90,5%...
Công tác chuyển đổi sổ luôn được đầu tư để xây dựng chính quyền số, phát triển kinh tế số, xã hội số, 100% xã, thị trấn kết nối Internet cáp quang băng rộng; ngoại trừ hồ sơ thuộc phạm vi bí mật nhà nước, còn lại 100% hồ sơ từ huyện đến xã đều sử dụng chữ ký số phê duyệt và xử lý văn bản, công việc trên môi trường mạng.
Thời gian qua, huyện Đồng Xuân triển khai thực hiện tốt dự án “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống các DTTS gắn với phát triển du lịch”; đẩy mạnh phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, đến nay 98% thôn, khu phố và gần 96% gia đình được công nhận văn hóa, 100% số xã đạt chuẩn quốc gia về y tế, 98% người dân tham gia bảo hiểm y tế.
Một trong những hoạt động góp phần tạo nên diện mạo mới của huyện Đồng Xuân sau 40 năm tái lập là công tác dân tộc, miền núi và tôn giáo luôn được quan tâm chú trọng. Hơn 134 tỷ đồng trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2025 đã được đầu tư xây dựng, tu sửa nhiều công trình văn hóa, giáo dục, y tế, giao thông, thủy lợi, điện - nước... nên đời sống người dân ở vùng đồng bào DTTS thật sự cải thiện, bình quân tỷ lệ hộ nghèo giảm 7,43% mỗi năm, 100% người dân sử dụng nước hợp vệ sinh...
“Thực hiện Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, trong đó phương án sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập cấp xã và xây dựng mộ hình tổ chức chính quyền hai cấp, tỉnh Phú Yên đã xây dựng phương án sắp xếp 11 xã, thị trấn ở huyện Đồng Xuân còn lại 4 xã.
Những thành tựu đạt được trong hành trình xây dựng huyện Đồng Xuân sau 40 năm tái lập sẽ là nền tảng để 4 xã sau này tiếp nối, đổi mới tư duy, đột phá vươn lên tiếp tục tạo nên diện mạo mới về kinh tế - xã hội một vùng đất có bề dày lịch sử 414 năm” – ông Trần Quốc Huy chia sẻ thêm.
Nguồn CAND: https://cand.com.vn/xa-hoi/dien-mao-huyen-mien-nui-dong-xuan-sau-40-nam-tai-lap-i766956/