Diện tích đất trồng được mở rông, xuất khẩu thanh long sang thị trường Trung Quốc sẽ gặp khó khăn
Trung Quốc là một trong những thị trường tiêu thụ nhiều thanh long nhất của Việt Nam, chính vì vậy diện tích trồng thanh long tăng mạnh đang đe dọa đến ngành xuất khẩu sang thị trường này trong thời gian tới
Hiện nay diện tích trồng thanh long của Trung Quốc là khoảng 35.555 ha, tương đương với diện tích trồng thanh long của Việt Nam. Trung Quốc bắt đầu thu hoạch thanh long từ tháng 5 - 11 hàng năm, không chênh lệch nhiều so với mùa vụ của Việt Nam. Quảng Tây cũng là một trong số các địa bàn chính tiêu thụ thanh long Việt Nam, bên cạnh các tỉnh Quảng Đông, Vân Nam. Chính vì vậy, thời gian gần đây thanh long Việt Nam thường xuyên gặp khó về đầu ra, khi thị trường tiêu thụ lớn nhất của nước ta là Trung Quốc.
Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết theo ước tính, trong tháng 11/2020, xuất khẩu thanh long các loại (bao gồm thanh long tươi, đông lạnh, nước ép thanh long, thanh long sấy khô), đạt 82 triệu USD, giảm gần 9% so với tháng 11/2019.
Tính chung trong 11 tháng năm 2020, xuất khẩu thanh long các loại ước đạt 1,08 tỷ USD, giảm 10,2% so với cùng kỳ năm 2019.
Do người dân Trung Quốc đặc biệt ưa chuộng thanh long, nên trong vài năm gần đây diện tích trồng thanh long của Trung Quốc đã tăng hơn 10 lần
Theo số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan thanh long các loại xuất khẩu chủ yếu tới thị trường Trung Quốc trong 10 tháng năm 2020, với tỷ trọng chiếm tới 92,3% tổng trị giá xuất khẩu, trị giá xuất khẩu thanh long các loại tới Trung Quốc đạt 895,6 triệu USD, giảm 9,8% so với cùng kỳ năm 2019.
Trong cơ cấu chủng loại thanh long xuất khẩu tới thị trường Trung Quốc thì quả thanh long tươi ruột trắng là chủng loại xuất khẩu chính đạt 596,7 triệu USD, giảm 31% so với cùng kỳ năm 2019. Tỷ trọng xuất khẩu thanh long ruột trắng tới thị trường Trung Quốc chiếm tới 66,6% tổng lượng xuất khẩu thanh long các loại.
Tiếp theo là thị trường Mỹ, xuất khẩu thanh long các loại tới thị trường này trong 10 tháng năm 2020 đạt 21,1 triệu USD, giảm 28,3% so với cùng kỳ năm 2019. Thanh long tươi ruột trắng là chủng loại xuất khẩu dẫn đầu tới Mỹ, đạt 7,5 triệu USD, giảm 50,8% so với cùng kỳ năm 2019.
Trong khi đó, mặc dù không được đánh giá cao về hình thức, nhưng thanh long tươi ruột đỏ của Việt Nam lại được đánh giá vượt trội về hương vị so với thanh long ruột đỏ của các nguồn cung khác. Tuy nhiên, trị giá xuất khẩu chủng loại quả thanh long tươi ruột đỏ tới Mỹ trong 10 tháng năm 2020 chỉ đạt 4,1 triệu USD, giảm 36% so với cùng kỳ năm 2019.
Theo Cục Xuất nhập khẩu hiện nay, người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến quả thanh long do những lợi ích sức khỏe mà thanh long mang lại. Vì vậy, nhu cầu thanh long thế giới đang tăng trưởng khoảng 4%/năm, và dự báo xu hướng này sẽ tiếp tục trong những năm tới.
Tuy nhiên, để đẩy mạnh xuất khẩu thanh long các loại, đặc biệt là chủng loại quả thanh long tươi trong thời gian tới, các doanh nghiệp cần chú trọng tới sản xuất để đáp ứng đúng các quy định, yêu cầu khắt khe của các thị trường xuất khẩu.
Vì vậy, cần phải sản xuất thanh long tiêu chuẩn VietGAP để nâng cao giá trị cạnh tranh của trái thanh long trên thị trường xuất khẩu.
Trước tình trạng thanh long xuống giá và Trung Quốc đang mở rộng diện tích trồng thăng long. Việt Nam cần kiểm soát vấn đề sản xuất và hạn chế gia tăng diện tích trồng. Đồng thời, các doanh nghiệp cũng như Nhà nước cần xúc tiến việc tìm kiếm thêm thị trường mới.
