Diệt địch đến hơi thở cuối cùng

Tiết học ngoại khóa của các em học sinh tại Trường Trung học cơ sở Nguyễn Kim Vang. Ảnh: Văn Chương

Thượng úy Nguyễn Kim Vang, sinh năm 1944, khi mới 10 tuổi, anh đã rời quê hương Quảng Ngãi tập kết ra Bắc, học ở trường học sinh miền Nam. Năm 1963, tốt nghiệp phổ thông, anh không vào đại học mà nhập ngũ vào lực lượng Công an nhân dân vũ trang để có điều kiện về quê chiến đấu. Năm 1967, sau khi tốt nghiệp Trường Sĩ quan Công an nhân dân vũ trang, anh tình nguyện vào Nam chiến đấu giải phóng quê hương.

Sau hơn 3 tháng vượt Trường Sơn, Nguyễn Kim Vang đã về đến vùng đất Phú Yên và được Ban An ninh tỉnh giao nhiệm vụ làm Chính trị viên Đại đội An ninh vũ trang. Đơn vị anh được giao nhiệm vụ bảo vệ cán bộ cấp trên tuyệt đối an toàn trong khi đi công tác cũng như những lúc làm việc ở căn cứ; đồng thời, phối hợp với các lực lượng khác chiến đấu bảo vệ an ninh và giữ vững khu căn cứ, phục vụ cho phong trào đấu tranh của nhân dân trong tỉnh.

Tháng 9-1968, Nguyễn Kim Vang phụ trách một tổ trực tiếp bảo vệ đoàn cán bộ của Trung ương Cục miền Nam và một đoàn của địa phương đi công tác từ Vân Hòa đến Hòa Thuận, Suốt Tre... Trong thời gian các đoàn đi và về, phải vượt qua nhiều đoạn đường địch thường hay gài mìn, phục kích, bắt sống cán bộ, Nguyễn Kim Vang luôn đi đầu, vừa nắm tình hình địch, vừa cùng đồng đội phá gỡ bom, mìn địch gài và dọn đường để cán bộ đi địa bàn, đảm bảo an toàn tuyệt đối được cấp trên hoan nghênh, khen ngợi.

Tháng 4-1969, Hội nghị an ninh toàn tỉnh Phú Yên đang họp ở khu vực Hòn Giang, huyện Sơn Hòa thì có nội gián báo cho địch biết. Chúng phái 2 tiểu đoàn lính Nam Triều Tiên dùng trực thăng đổ bộ, bao vây cả khu vực này, đồng thời dùng pháo bắn yểm trợ hòng tiêu diệt và bắt sống lực lượng của ta. Trước tình hình đó, Nguyễn Kim Vang phân công một phân đội bảo vệ và đưa đại biểu sơ tán ra ngoài. Còn anh ở lại, chỉ huy 7 đồng chí, dùng súng và lựu đạn đánh ngăn chặn địch không cho chúng vào được căn cứ. Với chiến thuật lấy ít đánh nhiều, nghi binh, phân đội do anh phụ trách làm thất bại nhiều đợt tấn công của địch.

Cuộc chiến đấu diễn ra rất ác liệt, giằng co suốt 3 ngày đêm, bọn địch phải rút lui, bỏ lại 52 xác chết. Bộ phận đưa cán bộ dự hội nghị sơ tán đã kết hợp đưa gần 100 người dân đi cùng ra vùng khác đảm bảo an toàn tuyệt đối. Sau trận đánh này, tỉnh đã phát động phong trào thi đua lập công diệt Mỹ, ngụy, được nhân dân trong tỉnh tham gia rất sôi nổi.

Tháng 6-1971, thực hiện chủ trương của Trung ương Cục miền Nam: Giải phóng thị trấn Cùng Sơn để mở rộng vùng giải phóng giành giật hàng vạn dân với địch, Nguyễn Kim Vang phụ trách Đại đội an ninh vũ trang kết hợp các lực lượng khác vào thị trấn tiêu diệt những tên ác ôn, gián điệp, vận động quần chúng ủng hộ cách mạng. Lúc bấy giờ, đơn vị của Nguyễn Kim Vang chiếm lĩnh xóm mới, sau đó địch cho bộ binh và xe tăng phản kích lại ta. Đại đội của anh bị lọt vào vòng vây của địch và suốt ngày hôm đó, địch dùng phi pháo nã đạn ồ ạt vào trận địa của ta và dùng loa gọi các anh chiêu hồi.

Trước tình hình đó, anh vẫn bình tĩnh động viên đồng đội giữ vững khí tiết cách mạng, tận dụng mọi vũ khí đánh trả địch quyết liệt, làm cho địch bị nhiều thương vong và chúng không dám tiến vào gần. Cuộc chiến đấu vẫn diễn ra giằng co, ác liệt, Nguyễn Kim Vang đã mở đường máu đưa đại đội và nhiều cán bộ về căn cứ an toàn.

Trong phong trào thi đua phát triển vũ khí tự tạo, dưới sự chỉ huy của Nguyễn Kim Vang, cán bộ, chiến sĩ đơn vị đã tìm kiếm các loại bom, mìn “lép” để sản xuất hàng ngàn quả bom, mìn mới, góp phần tiêu diệt địch rất hiệu quả. Trong việc làm này, anh luôn đi đầu về phát minh, sáng chế kỹ thuật, được cấp trên đánh giá cao và đồng đội mến phục.

Với cương vị là Chính trị viên đại đội, đảng ủy viên cơ sở, Ủy viên Ban An ninh tỉnh, Nguyễn Kim Vang luôn hết lòng thương yêu đồng đội, đồng chí và đồng bào, làm bất kỳ việc gì anh cũng không hề ngại khó, ngại khổ và luôn luôn nhận những việc nguy hiểm, nặng nhọc về phần mình. Nhiều lúc, đơn vị thiếu lương thực, thực phẩm, anh vào rừng kiếm rau, quả về cho anh em ăn. Có lúc, anh xuống cơ sở gùi 50 – 60kg gạo vượt đèo, lội suối suốt mấy ngày đường về cho chiến sĩ. Đóng quân ở đâu, anh cũng động viên đơn vị tranh thủ tăng gia, đảm bảo rau xanh, tực túc một phần lương thực để anh em có sức khỏe chiến đấu.

Để ghi nhận công lao của Anh hùng, liệt sĩ Nguyễn Kim Vang, ngày 18-3-2011, huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi tổ chức lễ công bố Quyết định đổi tên Trường Trung học cơ sở Hành Đức thành trường mang tên Anh hùng, liệt sĩ Nguyễn Kim Vang. Tiếp đó, ngày 10-10-2018, HĐND tỉnh Quảng Ngãi ra Nghị quyết số 24/2018/NQ-HĐND về việc đặt tên các tuyến đường trên địa bàn thị trấn Chợ Chùa, huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi, trong đó có việc đặt tên đường mang tên Anh hùng, liệt sĩ Nguyễn Kim Vang.

Cùng với công tác giáo dục chiến sĩ nâng cao trình độ nghiệp vụ và khả năng cơ động chiến đấu, Nguyễn Kim Vang còn tuyên truyền cho cán bộ, chiến sĩ về chủ nghĩa Mác – Lênin, tinh thần yêu nước và bồi dưỡng thanh niên trở thành đoàn viên, đoàn viên trở thành đảng viên. Chi bộ đơn vị lúc đầu (năm 1968) mới có 3 đảng viên, năm 1971 đã có hàng chục đảng viên. Trong Đại đội An ninh vũ trang, lúc đầu, số đoàn viên còn ít, đến năm 1971 có tới hàng trăm đoàn viên.

Tháng 1-1972, trên đường đi công tác, Nguyễn Kim Vang bị địch phục kích bắn bị thương, chúng định bắt sống anh để khai thác tin tức bí mật. Quyết không để sa vào tay giặc, anh gắng hết sức còn lại, kẹp súng AK vào nách bắn xối xả vào đội hình địch. Nghe tiếng súng, biết có dấu hiệu chẳng lành, đồng đội nhanh chóng đến giải vây cho anh, nhưng Nguyễn Kim Vang đã anh dũng hy sinh.

Ngày 6-6-1976, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam đã truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho Thượng úy Nguyễn Kim Vang.

Mạnh Vũ