Điều chỉnh quy hoạch chung TPHCM: Kế thừa những giá trị trước đây

Bức tranh quy hoạch nhiều khu vực thiếu khả thi

Ông Nguyễn Thanh Nhã - Giám đốc Sở Quy hoạch (QH) Kiến trúc - cho biết, kể từ khi đồ án QH chung TPHCM (TP) được duyệt năm 2010 đến nay, TP đã đạt được nhiều thành tựu về mọi phương diện, góp phần quan trọng làm thay đổi diện mạo TP theo hướng ngày càng đẹp hơn, hiện đại, văn minh hơn, tuy nhiên TP vẫn chưa có QH chung mang tính chiến lược cơ bản, lâu dài về phát triển vùng đô thị.

Theo các đại biểu, công tác chỉnh trang, xây dựng (XD) phát triển đô thị và bảo tồn di tích văn hóa lịch sử, cảnh quan kiến trúc còn tồn tại nhiều vấn đề, mâu thuẫn cần giải quyết. Trong đó, các công trình XD mới mang phong cách kiến trúc hiện đại đang áp sát các khu phố cổ, khu vực bảo tồn, dẫn đến sự phá vỡ từng phần không gian kiến trúc. Ngoài ra, di tích tín ngưỡng như miếu, lăng hoặc bị lấn chiếm xâm hại, hoặc được đầu tư cải tạo lại quy mô hơn nhưng đổi lại di tích bị "trẻ hóa".

Còn KTS Ngô Anh Vũ - Phó giám đốc phụ trách Viện QH xây dựng - cho rằng quá trình thực hiện đồ án được duyệt từ năm 2010 đến nay, TP đã triển khai phủ kín khoảng 600 đồ án quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000 - 1/5.000 để quản lý, mời gọi đầu tư, tuy nhiên thành tựu đạt được còn khiêm tốn so với định hướng phát triển, chủ yếu do thiếu nguồn lực thực hiện.

Khai thác tối đa nguồn lực để phát triển đô thị

Tiến sĩ Võ Kim Cương - Phó chủ tịch Hội QH phát triển đô thị TP - cho rằng, QH TPHCM cần khai thác tối đa các nguồn lực để phát triển đô thị, tức là từ 3 động lực tạo thị (điều kiện tự nhiên, điều kiện thị trường, quản lý nhà nước) và 4 nguồn lực cơ bản (tài lực, nhân lực, thế lực, tin lực). Theo Tiến sĩ Võ Kim Cương, QH phát triển đô thị cần gắn liền với nguồn lực thực hiện QH; quy hoạch chung XD không cần quá cứng nhắc, trong khi rất cần QH đồng bộ và hoàn thiện "bộ xương cứng của đô thị” - đó là hệ thống giao thông đô thị. Sau đó cần tập trung nguồn lực thực hiện đồng bộ bộ khung này, trên cơ sở đó thực hiện đô thị phát triển theo giao thông.

KTS Ngô Anh Vũ cho rằng, đồ án của TP cần điều chỉnh lần này nên bản QH mới không phải "xóa bài làm lại" mà phải kế thừa những giá trị còn nguyên trên nền đô thị hiện hữu, ứng xử với cả khu vực chỉnh trang - bảo tồn, lưu giữ hồn cốt của đô thị lịch sử lẫn khu XD mới sao cho vừa tận dụng dư địa để phát triển, vừa dự trữ cho tương lai, không phát triển đô thị trong các khu vực bảo tồn thiên nhiên và sinh thái đô thị. Bên cạnh đó, cần huy động được trí tuệ tập thể, lấy ý kiến cơ quan, tổ chức, cá nhân và đại diện cộng đồng dân cư một cách hiệu quả.

Ông Nguyễn Thanh Nhã - Giám đốc Sở QH Kiến trúc - nhấn mạnh, TP sẽ đổi mới phương pháp, quy trình lập QH theo hướng tích hợp đa ngành, chiến lược và linh hoạt; rà soát kỹ, tháo gỡ vướng mắc pháp lý từ đồ án QH cũ, kế thừa những nội dung phù hợp, hiệu quả; chuẩn bị nguồn lực và chiến lược thực thi, XD khung pháp lý, quy chế, quy định hướng dẫn...

Phó chủ tịch HĐNDTP Phạm Đức Hải nhấn mạnh, việc điều chỉnh QH chung TP phù hợp với Luật QH đô thị và các định hướng, nhiệm vụ phát triển TP trong bối cảnh, tình hình mới, qua đó nhằm XD cơ sở thực hiện đề án tổ chức chính quyền đô thị, đề án điều chỉnh tỷ lệ điều tiết ngân sách nhà nước cho TPHCM, đề án thành lập TP. Thủ Đức và đề án phát triển Trung tâm tài chính TPHCM.

Đánh giá cao vai trò chủ động của các sở, ban ngành và UBND quận huyện bước đầu đã có những nỗ lực, cố gắng để triển khai thực hiện, đạt được những kết quả nhất định trong 10 năm qua, tuy nhiên theo Phó chủ tịch HĐNDTP Phạm Đức Hải, thành tựu đạt được còn khá khiêm tốn so với định hướng phát triển, điểm mấu chốt là thiếu nguồn lực thực hiện. Vấn đề chỉnh trang đô thị đối với khu nội thành hiện hữu của trung tâm TP kết hợp công tác bảo tồn di sản văn hóa và cảnh quan kiến trúc đô thị còn nhiều bất cập; vấn đề bảo tồn hệ sinh thái rừng ngập mặn kết hợp phát triển đô thị biển và kết nối giao thông liên vùng còn nhiều khó khăn, vướng mắt cần giải quyết.

Được biết theo kế hoạch đã được Hội nghị Ban chấp hành Đảng bộ TP thông qua, trong quý I-2021, UBNDTP sẽ hoàn tất hồ sơ Nhiệm vụ điều chỉnh QH chung TPHCM, gửi Bộ XD thẩm định, trình Thủ tướng phê duyệt.

Lê Ngân