Điều đặc biệt trong quan hệ Việt Nam-Mozambique

Đại sứ Phạm Hoàng Kim (ngoài cùng, bên trái) tham dự Kỳ họp Ủy ban liên Chính phủ tại Bộ Ngoại giao Mozambique, tháng 5/2023.

Việt Nam và Mozambique thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 25/6/1975. Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao và ngay cả trong giai đoạn đấu tranh giải phóng dân tộc ở mỗi nước trước đó, hai bên luôn dành cho nhau sự ủng hộ, tương trợ quý báu cũng như tình cảm nồng ấm.

Những năm qua, quan hệ hai nước phát triển rất tốt đẹp, thể hiện qua nhiều chuyến thăm, tiếp xúc, điện đàm cấp cao của lãnh đạo hai nước.

Các thế hệ lãnh đạo và người dân Mozambique luôn coi trọng mối quan hệ hữu nghị, truyền thống với Việt Nam và đặc biệt ngưỡng mộ Chủ tịch Hồ Chí Minh. Để thể hiện sự kính trọng của nhân dân Mozambique đối với Bác Hồ, ngay từ năm 1977, chỉ hơn một năm sau khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao, Chủ tịch đầu tiên của Mozambiaque là Samora Machel quyết định đặt tên Hồ Chí Minh cho một đại lộ ở thủ đô Maputo. Đại lộ có chiều dài hơn 1 km, chạy ngang qua Tòa thị chính ở Maputo và giao với một số đường phố chính như Đường Karl Marx, đường V. Lenin.

Trong bối cảnh quan hệ hai nước đang phát triển như vậy, chuyến thăm của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân có ý nghĩa rất quan trọng với bạn, khi Mozambique đặt ưu tiên phát triển đất nước theo hướng hiện đại hóa nền công nghiệp, thu hút nguồn đầu tư nước ngoài và nâng cao đời sống xã hội, tạo đà cho cuộc tổng tuyển cử vào năm 2024.

Đây cũng là thời điểm mang tính quyết định để Việt Nam và Mozambique, trên nền tảng quan hệ chính trị tốt đẹp, tiếp tục khai phá, mở rộng quan hệ từ các lĩnh vực hợp tác truyền thống như nông nghiệp, giáo dục, y tế… sang các lĩnh vực hợp tác mới như chuyển đổi số, khoáng sản, công nghiệp dân dụng, chế biến nông sản, xây dựng, năng lượng, hạ tầng công cộng.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân dự kiến chào Tổng thống Filipe Nyusi, Chủ tịch Quốc hội Esperanca Bias và hội đàm với người đồng cấp Mozambique Adriano Afonso Maleiane. Phó Chủ tịch nước còn có các cuộc gặp với Chủ tịch Hội đồng thành phố Maputo, thăm trụ sở công ty Movitel (Viettel) và làm việc với Ban Giám đốc công ty; gặp gỡ Chủ tịch Liên đoàn các hiệp hội kinh tế (CTA) cùng một số doanh nghiệp Mozambique.

Có thể nói, chuyến thăm lần này của Phó Chủ tịch nước tiếp tục khẳng định quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp giữa Việt Nam và Mozambique luôn được lãnh đạo và nhân dân hai nước quan tâm gìn giữ và phát triển.

Cùng với vai trò quan trọng và vị thế ngày càng gia tăng của Mozambique tại khu vực Nam phần châu Phi và của Việt Nam tại khu vực Đông Nam Á, tiềm năng hợp tác giữa hai nước thời gian tới rất lớn, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế, thương mại. Hai nước cũng luôn ủng hộ nhau tại các diễn đàn quốc tế, đặc biệt trong việc ứng cử vào các tổ chức của Liên hợp quốc.

Việc hai nước duy trì trao đổi đoàn các cấp cũng tạo điều kiện thuận lợi để tăng cường hiểu biết lẫn nhau, cùng nhau tháo gỡ những khó khăn vướng mắc, đưa quan hệ phát triển một cách thực chất và có chiều sâu. Hai bên ký kết nhiều hiệp định, thỏa thuận hợp tác trên nhiều lĩnh vực từ chính trị ngoại giao, an ninh - quốc phòng đến kinh tế, thương mại, đến nông nghiệp, viễn thông, y tế, giáo dục - đào tạo…

Các thỏa thuận hợp tác giữa hai bên tạo điều kiện cho các bộ, ngành mở rộng hợp tác, triển khai các cơ chế hợp tác quan trọng như Ủy ban liên Chính phủ, tham vấn chính trị cấp Thứ trưởng ngoại giao.

Tháng Tư vừa qua, trong cuộc hội đàm trực tuyến giữa Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và người đồng cấp Mozambique Verónica Nataniel Macamo Dlhovo, hai bên đề ra các biện pháp thúc đẩy hợp tác nhiều mặt, tạo đà cho quan hệ hai nước tiếp tục phát triển trong thời gian tới.

Mới đây, Kỳ họp lần thứ tư Ủy ban hỗn hợp liên Chính phủ hai nước được tổ chức thành công tại Maputo đã rà soát, đề ra những định hướng mới, ký kết các biên bản ghi nhớ, nhất trí tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế, giáo dục, y tế, an ninh quốc phòng… Đây là những hành động cụ thể, thiết thực tiếp tục góp phần nâng cao hiệu quả hợp tác giữa hai nước, khai phá những tiềm năng hợp tác còn rất lớn.

Hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư là điểm sáng nổi bật. Kim ngạch thương mại năm 2022 đạt trên 177 triệu USD, tăng 16% so với 150 triệu USD năm 2021. Hiện công ty Movitel đang đầu tư rất hiệu quả với mạng di động Movitel giúp Mozambique tạo ra một cuộc cách mạng về thông tin, trở thành mạng viễn thông có nhiều thuê bao và vùng phủ sóng lớn thứ hai tại Mozambique.

Hai nền kinh tế bổ trợ lẫn nhau, lãnh đạo hai nước quan tâm, tăng cường trao đổi đoàn cấp cao, hợp tác địa phương, doanh nghiệp được thúc đẩy là những nhân tố thuận lợi để quan hệ Việt Nam – Mozambique ngày càng phát triển mở rộng.

Trong bối cảnh mối quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai đất nước, hai dân tộc tuy cách xa về địa lý, nhưng gần gũi về tình cảm, chia sẻ nhiều điểm đồng như thế, tôi tin tưởng rằng, chuyến thăm lần này của Phó Chủ tịch nước sẽ tạo thêm những điều đặc biệt, ấn tượng hơn nữa cho quan hệ hai nước, trong nhiều lĩnh vực trong thời gian tới.

Phạm Hoàng Kim