Điều đọng lại từ một phiên tòa

Bị cáo H. và N. tại phiên xét xử hình sự sơ thẩm ngày 19-6

* Túng thiếu nên làm liều

Trước bục xét xử ngày 19-6, tại Tòa án nhân dân (TAND) huyện Vĩnh Cửu, bị cáo H. và N. thừa nhận tất cả hành vi phạm tội của mình. Ngày 4-12-2018, H. và N. (sống chung cùng phòng trọ ở xã Bình Hòa, huyện Vĩnh Cửu) rủ nhau đi cướp giật tài sản của người đi đường. 2 bị cáo đã cướp giật của chị Đ. 1 triệu đồng và 1 điện thoại di động (trị giá 1,5 triệu đồng). Hôm sau (5-12-2018), 2 bị cáo tiếp tục thực hiện hành vi cướp giật tài sản của người đi đường thì bị Công an TP.Biên Hòa bắt giữ.

Tuy còn nhỏ tuổi nhưng 2 bị cáo đã nhiều lần tham gia trộm cắp, cướp giật tài sản. Trước đó, N. từng bị TAND TP.Biên Hòa kết án 12 tháng tù giam về tội cướp giật tài sản. Vào năm 2018, N. bị Công an phường Tân Phong và phường Tân Hiệp (TP.Biên Hòa) xử phạt vi phạm hành chính 2 lần về hành vi trộm cắp tài sản. Riêng bị cáo H., ngoài bị TAND TP.Biên Hòa kết án 20 tháng tù về tội cướp giật tài sản cùng với N., đầu năm 2019, H. còn bị TAND TP.Biên Hòa kết án 20 tháng tù về hành vi cướp giật tài sản cùng với nhóm khác.

Tại phiên tòa ngày 19-6, TAND huyện Vĩnh Cửu tuyên phạt mỗi bị cáo 20 tháng tù giam (chưa tổng hợp các bản án trước đó). Được chủ tọa phiên tòa và các trợ giúp viên pháp lý Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh (Sở Tư pháp) phân tích lý lẽ, 2 bị cáo đã nhận ra sai lầm, tỏ ra ăn năn, hối hận khi chỉ vì cần tiền tiêu xài, chơi game mà liên tục gây ra nhiều vụ trộm, cướp tài sản, không nghĩ đến hành vi của mình gây nguy hiểm cho xã hội.

* Thiếu sự quan tâm, định hướng

Bị cáo H. và N. được 2 trợ giúp viên pháp lý Nguyễn Minh và Nguyễn Doãn Nhương, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh trợ giúp pháp lý miễn phí (vì còn trong độ tuổi chưa thành niên).

Trong quá trình tiếp xúc với vụ án, bị cáo và phụ huynh của các bị cáo, trợ giúp viên Nguyễn Minh chia sẻ, bị cáo H. và N. vừa đáng thương vừa đáng trách. Bởi, cả 2 bị cáo khi phạm tội đều chưa thành niên nên còn hạn chế về nhận thức, thiếu kinh nghiệm sống, chưa có khả năng đánh giá đúng đắn sự việc, nhất là đối với những hành vi nguy hiểm cho xã hội. Cho nên, khi phạm tội, cả 2 bị cáo chưa nhận thức được đầy đủ tính chất, không lường hết được hậu quả hành vi mình gây ra.

Ông Lê Quang Vinh, Giám đốc Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh (Sở Tư pháp) cho hay, để hạn chế tình trạng thanh thiếu niên phạm tội thì công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật, văn hóa, đạo đức, lối sống trong thanh thiếu niên phải được quan tâm đúng mức. Bởi vì ở lứa tuổi này, việc nắm vững pháp luật và thực hiện pháp luật của các em còn hạn chế, nhiều em chưa nhận thức đầy đủ về tội phạm, tính nguy hiểm của hành vi do mình gây ra.

Trợ giúp viên pháp lý Nguyễn Minh cho rằng, với đặc điểm tâm lý lứa tuổi chưa thành niên, các em thường hay bắt chước, đua đòi nên có nhận thức và hành vi khó kiểm soát. Khi đó, nếu thiếu đi sự quan tâm, định hướng, uốn nắn kịp thời từ gia đình và nhà trường rất dễ bị bạn bè xấu dụ dỗ, lôi kéo vào những hành vi phạm pháp. Đây có thể nói là một trong những nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình trạng vi phạm pháp luật của người chưa thành niên nói chung và của 2 bị cáo H. và N. nói riêng.

Trợ giúp viên pháp lý Nguyễn Minh chia sẻ, đa phần người chưa thành niên phạm tội đều rơi vào gia đình hoàn cảnh khó khăn hoặc cha mẹ ly hôn, ly thân… như trường hợp của 2 bị cáo H. và N. Mối quan hệ giữa gia đình và các em lỏng lẻo nên việc con bỏ học, chơi bời hư hỏng mà cha mẹ không biết. Do gia đình thiếu sự kèm cặp, giáo dục và các em quen với lối sống tự do, buông thả, dễ tiếp thu, học đòi theo bạn bè xấu, từ đó các em dễ đi vào con đường phạm pháp.

Ngoài ra, trợ giúp viên pháp lý Nguyễn Doãn Nhương cũng cho biết, có một nguyên nhân khiến người chưa thành niên phạm pháp nữa là do các bị cáo bị môi trường xã hội tác động. Với sự bùng nổ của công nghệ thông tin, bên cạnh những tích cực còn có nhiều thông tin tiêu cực, bạo lực, những trang web thiếu lành mạnh cũng ảnh hưởng rất lớn đến tâm sinh lý cũng như hành vi của các em.

Đoàn Phú