Điều gì xảy ra nếu Quân đội Ukraine bị cắt quyền truy cập Starlink?
Viễn cảnh bị cắt dịch vụ internet vệ tinh Starlink chắc chắn gây khó cho Quân đội Ukraine trong việc duy trì liên lạc, nhưng không thể dẫn tới tình trạng 'sụp đổ'.
Mới đây đã xuất hiện thông tin tỷ phú công nghệ Elon Musk - người sáng lập Công ty SpaceX có thể tắt hệ thống liên lạc vệ tinh Starlink nhằm chấm dứt việc hỗ trợ Quân đội Ukraine, điều này sẽ dẫn đến nguy cơ mất thông tin liên lạc trên diện rộng.
Hệ thống Starlink cung cấp dịch vụ internet tốc độ cao thông qua mạng lưới vệ tinh quỹ đạo thấp, đã trở thành phương tiện liên lạc chính của Lực lượng vũ trang Ukraine kể từ khi cuộc xung đột với Nga bắt đầu vào năm 2022.
Quân đội Ukraine sử dụng Starlink để phối hợp hoạt động, điều khiển máy bay không người lái và đảm bảo thông tin liên lạc ổn định trên tiền tuyến. Nhưng vấn đề lớn là mặc dù hệ thống này rất quan trọng đối với Kyiv thì quyền kiểm soát vẫn hoàn toàn nằm trong tay tỷ phú Musk.
Trường hợp điển hình được nhắc đến chính là vào tháng 9/2022, khi ông Musk đưa ra quyết định hạn chế việc Quân đội Ukraine sử dụng hệ thống Starlink tại các vùng do Nga kiểm soát.
Cụ thể, tỷ phú công nghệ này đã cắt đứt quyền truy cập vào mạng lưới Starlink tại vị trí gần bờ biển Crimea, qua đó ngăn chặn cuộc tấn công đã được lên kế hoạch thực hiện bằng xuồng cảm tử không người lái của Lực lượng vũ trang Ukraine nhằm vào hạm đội Nga.
Ông Musk sau đó giải thích bước đi của mình xuất phát từ mong muốn ngăn chặn sự leo thang của xung đột và nguy cơ xảy ra chiến tranh hạt nhân, bởi có nguy cơ Nga sẽ trả đũa mạnh mẽ.
Bên cạnh đó, người đứng đầu Công ty SpaceX nhấn mạnh rằng Starlink được tạo ra vì mục đích hòa bình, tập trung vào việc cung cấp kết nối internet ở những khu vực khó tiếp cận, không phải cho các hoạt động quân sự.
Tới tháng 10/2024, ông Musk tái khẳng định lại quan điểm của mình khi thông báo không cấp cho Quân đội Ukraine quyền truy cập vào Starlink ở bán đảo Crimea vì mạng lưới này được tạo ra để "giúp đỡ mọi người, không phải để gây hại cho họ".
Tỷ phú Elon Musk cũng lưu ý rằng công ty của ông chưa bao giờ đảm bảo phạm vi phủ sóng trên bán đảo Crimea và các quy định của họ là "cấm sử dụng Starlink cho hành động quân sự".
Tới tháng 12/2024, SpaceX đã ký hợp đồng với Lầu Năm Góc để cung cấp cho Ukraine quyền truy cập vào phiên bản quân sự của Starlink có tên Starshield. Nhưng bất chấp sự hợp tác này, quyết định cuối cùng về việc kích hoạt hay vô hiệu hóa dịch vụ vẫn thuộc về ông Musk.
Trước những lo ngại về việc bị cắt dịch vụ Starlink, chuyên gia về truyền thông và tác chiến điện tử Serhiy "Flash" Beskrestnov bình luận, khả năng SpaceX ngừng hỗ trợ Kyiv là rất thấp, nhưng phải lưu ý - Lực lượng Vũ trang Ukraine đã sẵn sàng cho khả năng này.
"Ngay từ ngày đầu tiên, mọi người đều hiểu rằng chúng ta đang làm việc với một đối tác không ổn định ra sao. Toàn bộ quân đội đều nhận thức việc xây dựng hệ thống liên lạc quân sự trên cơ sở hạ tầng thương mại thuộc về một quốc gia khác và bạn không kiểm soát được là sai".
"Do vậy trong quân đội của chúng ta, những người xử lý vấn đề liên lạc trong Bộ Tổng tham mưu đã xây dựng mọi thứ để hoạt động ngoài Starlink, chúng tôi đã có sẵn các kênh liên lạc thay thế", ông Serhiy "Flash" cho biết.
Khẳng định trên đồng nghĩa với việc ngay cả khi xuất hiện lý do nào đó khiến Starlink ngừng hoạt động, sẽ không có thảm họa nào xảy ra và Quân đội Ukraine sẽ không bị mất liên lạc.
Đối với việc sử dụng máy bay không người lái để nhắm mục tiêu, đây rõ ràng là một vấn đề đáng kể nhưng hoàn toàn có thể giải quyết được, bởi thực tế binh sĩ Ukraine vẫn đang chiến đấu ở khu vực Kursk trong tình trạng không có Starlink.
