Điều gì xảy ra với ông Trump sau khi bị kết tội hình sự?

Ông Trump đối mặt nguy cơ bị tuyên án tù giam sau khi bị tòa án thành phố New York xác định phạm 34 tội danh.

Hôm 30/5, ông Trump bị kết tội trong vụ kiện làm giả hồ sơ kinh doanh để che giấu khoản chi 130.000 USD nhằm "bịt miệng" ngôi sao phim khiêu dâm Stormy Daniels trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2016

Theo CBS News, ông Trump đối mặt với 34 tội danh, mỗi tội danh có khung hình phạt 5.000 USD và tối đa 4 năm tù giam. Nhưng ông Trump có phải ngồi tù hay không lại là vấn đề khác, tùy thuộc vào quyết định của thẩm phán.

Thẩm phán đã ấn định tuyên án vào ngày 11/7, bốn ngày trước khi đảng Cộng hòa chính thức công bố chọn ông Trump làm ứng viên đại diện đảng tranh cử tổng thống.

Dan Horwitz, một luật sư từng tham gia bào chữa ở quận Manhattan, thành phố New York, nói thẩm phán có quyền ấn định ngày tuyên án trong khoảng thời gian từ 3 cho đến 8 tuần sau khi một bị cáo được kết luận là có tội.

Theo CBS News, ông Trump có thể chỉ bị phạt tiền, hoặc bị kết án tù treo hoặc tối đa 4 năm tù cho mỗi tội danh. Trên lý thuyết, ông Trump hoàn toàn có thể bị tuyên phạt tới 136 năm tù giam nhưng nhiều khả năng thẩm phán cho phép ông Trump thi hành án phạt tù mà không cộng dồn, nghĩa là tối đa không quá 4 năm tù.

"Thẩm phán có thể tuyên phạt từ mức 0 cho đến mức kịch khung. Nghĩa là ông Trump có thể ngồi tù vài tuần, vài tháng cho đến vài năm. Thẩm phán cũng có thể buộc ông ngồi tù vào mỗi cuối tuần, sau đó cho ông Trump chấp hành phần còn lại của bản án theo hình thức án treo", luật sư Horwitz nói.

So với các vụ án khác tương tự, tỉ lệ một bị cáo bị kết án tù giam chỉ khoảng 10%. Nhưng vì bị cáo là cựu Tổng thống Donald Trump, rất khó để dự đoán thẩm phán sẽ tuyên phạt ra sao.

Alvin Bragg, công tố viên quận Manhattan (New York), người đứng sau cuộc điều tra ông Trump, hôm 30/5 không cho biết liệu mục tiêu của phiên tòa có phải nhằm bỏ tù ông Trump hay không.

Horwitz dự đoán, nhiều khả năng ông Trump sẽ bị tuyên phạt án treo, buộc phải đeo thiết bị giám sát ở cổ chân. Điều này cũng bớt làm phức tạp tình hình vì ông Trump vẫn thuộc diện được Cơ quan Mật vụ Mỹ bảo vệ trọn đời.

Nếu bị tuyên phạt án treo, ông Trump vẫn được quyền tham gia các cuộc vận động tranh cử, đưa ra các tuyên bố trên mạng xã hội.

Một yếu tố quyết định tới phán quyết của thẩm phán là việc ông Trump có công khai nhận tội khi nói lời sau cùng hay không. "Bị cáo vẫn cương quyết không nhận tội thường sẽ phải nhận bản án nghiêm khắc hơn", luật sư Horwitz nói.

Sau khi ông Trump bị tuyên án, Cơ quan Mật vụ Mỹ đã ra tuyên bố khẳng định vẫn sẽ bảo vệ cựu Tổng thống Trump theo quy định. "Phán quyết ngày hôm nay không ảnh hưởng tới nhiệm vụ của chúng tôi. Các biện pháp đảm bảo an ninh của chúng tôi cho ông Trump vẫn không thay đổi".

Nếu ông Trump phải ngồi tù, Cơ quan Mật vụ Mỹ nhiều khả năng sẽ phải bố trí các mật vụ vào nhà giam cùng ông Trump. Cựu Tổng thống cũng sẽ phải được giam giữ riêng, tách biệt với các tù nhân khác. Thức ăn, nước uống và đồ dùng cá nhân của ông Trump cũng sẽ được kiểm tra kỹ lưỡng.

Horwitz cho biết, có những cơ chế riêng dành cho tù nhân đặc biệt bị giam giữ ở các cơ sở cải tạo và nhà tù của từng bang, nhưng không rõ quy định cụ thể.

Theo CBS News, nếu bị kết án tù, ông Trump có thể bị giam giữ ở các cơ sở cải tạo và nhà tù thuộc quyền quản lý của bang New York, ví dụ như đảo Rikers.

Cuối cùng, quy trình tố tụng ở Mỹ cho phép một bị cáo được nộp đơn kháng cáo trước khi phải thi hành án tù. Nghĩa là ông Trump không lo chuyện phải ngồi tù cho đến sau cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11/2024.

Ông Trump bị mất những quyền gì sau khi bị kết tội hình sự?

Theo quy định của bang New York, nơi ông Trump bị xét xử, bị cáo bị kết tội sẽ mất quyền sở hữu súng hợp pháp. Quy định sửa đổi năm 2021 cũng nêu rõ ông Trump sẽ mất quyền bỏ phiếu bầu cử với tư cách là công dân Mỹ kể từ ngày chấp hành án phạt tù cho đến khi được trả tự do.

Tuy vậy, ông Trump vẫn được phép tranh cử tổng thống vì Hiến pháp Mỹ không cấm những người bị kết án, đang thụ án tù hoặc có tiền án, tiền sự tranh cử trừ khi phạm tội đặc biệt nghiêm trọng như phản quốc. Ông Trump cũng có quyền được yêu cầu tại ngoại trong quá trình nộp đơn kháng cáo.

Theo truyền thông Mỹ, do các tội danh của ông Trump được truy tố ở cấp tiểu bang, ông Trump sẽ không thể đơn giản ký lệnh ân xá cho chính mình nếu tái đắc cử Tổng thống. Luật pháp Mỹ chỉ cho phép một tống thống ký lệnh ân xá ở cấp độ liên bang. Nhưng ông Trump sẽ được hoãn thời gian thi hành án tù trong nhiệm kỳ tổng thống.

Nhật Minh - CBS News