Điều kiện nào để sáng tạo và đào tạo ra lực lượng lao động chất lượng cao?

Một tiết học tại Trường THPT Đầm Dơi (Đầm Dơi, Cà Mau). Ảnh: Quách Mến

Bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, ngành Giáo dục nói chung và nhà giáo nói riêng phải có những điều kiện cần và đủ nào để có thể sáng tạo và đào tạo ra lực lượng lao động chất lượng cao?

Hoàn thiện cơ sở vật chất

Xác định cơ sở vật chất là một trong những tiền đề quan trọng góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, những năm qua, ngành GD-ĐT tỉnh Bạc Liêu dành nguồn lực lớn đầu tư trường lớp. Hiện toàn tỉnh có 282 cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên với tổng số 5.331 phòng học, phòng bộ môn, trong đó phòng học kiên cố đạt tỷ lệ 83,71%; phòng học bộ môn kiên cố đạt tỷ lệ 84,68%.

Trước đây, Trường THCS Trần Phú (Long Điền, Long Hải) được xem như một trong những điểm trường khó khăn nhất tỉnh Bạc Liêu. Quy mô trường chỉ có 6 phòng học, không có phòng chức năng, thiếu thiết bị, đồ dùng dạy học,… Hiện tại, trường được đầu tư khang trang với 14 phòng học, đầy đủ phòng chức năng, thiết bị, đồ dùng dạy học cũng được trang bị đồng bộ, đủ điều kiện công nhận đạt chuẩn quốc gia mức độ 2.

“Trường lớp được đầu tư khang trang, thầy và trò chúng tôi rất phấn khởi, đồng thời nhận thấy rõ hơn trách nhiệm phải thực hiện hiệu quả Chương trình GDPT 2018, nâng cao chất lượng dạy và học, cùng ngành Giáo dục tỉnh nhà nói riêng, cả nước nói chung bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, thầy Vũ Đức Quý - Hiệu trưởng Trường THCS Trần Phú chia sẻ.

Dù được sự quan tâm đầu tư, tuy nhiên, nhiều trường học trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu còn khó khăn về cơ sở vật chất, chưa đáp ứng yêu cầu thực hiện Chương trình GDPT 2018, như: Thiếu diện tích đất, không có sân chơi, bãi tập; phòng học, phòng bộ môn xuống cấp và không đúng theo quy định tiêu chuẩn đưa ra của Bộ GD&ĐT. Nhiều cơ sở giáo dục, trong đó có cơ sở giáo dục đã được công nhận đạt kiểm định chất lượng giáo dục và công nhận đạt chuẩn quốc gia gặp khó khăn trong quá trình xây dựng hoặc tái công nhận trường đạt chuẩn quốc gia.

“Để thực hiện hiệu quả các quan điểm, chỉ đạo của Đảng, Chính phủ về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, ngành GD-ĐT tỉnh Bạc Liêu tiếp tục thực hiện Đề án bảo đảm cơ sở vật chất cho chương trình Giáo dục mầm non và Giáo dục phổ thông giai đoạn 2017 - 2025. Huy động tối đa nguồn lực của xã hội đầu tư phát triển giáo dục và đào tạo giai đoạn 2019 - 2025.

Đồng thời tham mưu UBND tỉnh bố trí hợp lý cho chi đầu tư phát triển, ưu tiên lồng ghép các nguồn vốn ngân sách Trung ương kết hợp ngân sách địa phương để xây dựng cơ sở vật chất trường lớp học, mua sắm trang thiết bị phục vụ cho triển khai Chương trình GDPT 2018.

Đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục, tranh thủ các nguồn lực để tăng cường cơ sở vật chất, kịp thời sửa chữa, nâng cấp phòng học, chức năng, nhà vệ sinh, công trình nước sạch và mua sắm bổ sung các thiết bị dạy học còn thiếu, trong đó chú trọng vùng khó khăn, dân tộc thiểu số, gắn với tập trung chỉ đạo quản lý, khai thác, sử dụng và phát huy hiệu quả các thiết bị giáo dục, đồ dùng dạy học hiện có ở các nhà trường”, ông Dương Hồng Tân - Phó Giám đốc phụ trách Sở GD&ĐT tỉnh Bạc Liêu chia sẻ.

Tương tự Bạc Liêu, thời gian qua mặc dù tỉnh Cà Mau đã nỗ lực đầu tư cơ sở vật chất cho giáo dục, song hiện tại tỷ lệ phòng học kiên cố chỉ đạt gần 67%. Cơ sở vật chất một số trường học chưa đảm bảo, thiết bị tối thiểu để dạy học còn thiếu so với nhu cầu triển khai Chương trình GDPT 2018.

“Để cùng ngành Giáo dục cả nước bước vào kỷ nguyên mới, chúng tôi sẽ tăng cường thu hút các nguồn lực xã hội hóa, triển khai tốt Đề án sắp xếp, phát triển mạng lưới trường học trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2020 - 2025 và định hướng năm 2030. Ưu tiên đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học tối thiểu bảo đảm thực hiện Chương trình GDPT 2018”, ông Nguyễn Thanh Luận - Giám đốc Sở GD&ĐT Cà Mau cho biết.

Một tiết dạy tại Trường Tiểu học Quang Trung (Đông Hải, Bạc Liêu). Ảnh: Quách Mến

Xây dựng nguồn nhân lực đủ và đạt chuẩn

Cùng với đầu tư cơ sở vật chất, nguồn nhân lực cũng được xem là tiền đề quan trọng đưa ngành Giáo dục bước vào kỷ nguyên mới. Hiện toàn ngành Giáo dục Cà Mau có trên 15.000 cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên thuộc các cấp học, trong đó có trên 12.000 giáo viên các cấp có trình độ đạt chuẩn và trên chuẩn; chiếm tỷ lệ trên 95,4%; 100% viên chức của ngành Giáo dục được đào tạo, bồi dưỡng đáp ứng tiêu chuẩn theo vị trí việc làm.

“Chương trình GDPT 2018 có nhiều đổi mới, công nghệ phát triển, mọi thứ đang chuyển động nhanh. Nếu cứ giậm chân tại chỗ sẽ tụt hậu, tự đào thải mình. Muốn đào tạo ra đội ngũ lao động chất lượng cao trong kỷ nguyên mới, đòi hỏi mỗi giáo viên phải nỗ lực nhiều hơn, bởi thầy giỏi thì mới đào tạo ra trò giỏi. Vì thế, bản thân không ngừng học tập, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ để có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao”, thầy Hồ Minh Tình - giáo viên Trường THPT Đầm Dơi (Đầm Dơi, Cà Mau) chia sẻ.

Trường THPT Đầm Dơi đang xây dựng mô hình Trường học hạnh phúc. Ảnh: Quách Mến

Với thầy Nguyễn Quốc Hiếu - giáo viên Trường THPT Hồ Thị Kỷ (TP Cà Mau), đất nước đang bước vào kỷ nguyên mới, xã hội ngày càng phát triển, ngành Giáo dục đã và đang có nhiều sự đổi thay. Để bắt kịp sự phát triển đó, trở thành giáo viên trong kỷ nguyên mới, mỗi người phải thường xuyên trau dồi kiến thức, kịp thời cập nhật các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo của ngành để truyền đạt đến học sinh tốt nhất.

Đối với các môn học theo Chương trình GDPT 2018, giáo viên phải dạy học theo hướng áp dụng kiến thức thực tiễn, hiểu rộng, sâu, xây dựng phương pháp giảng dạy mới, ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy.

Ông Nguyễn Thanh Luận - Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Cà Mau nhận định: Dù nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp giáo dục tại địa phương có sự phát triển, song còn xảy ra tình trạng thiếu giáo viên cục bộ; trong đó thiếu nhiều nhất là cấp mầm non và THPT nhưng hiện tại chưa có nguồn tuyển nên ảnh hưởng đến việc nâng cao chất lượng giáo dục. Trình độ đội ngũ giáo viên nâng cao nhưng chất lượng giảng dạy chưa tương xứng; việc sử dụng các phần mềm dạy học của một bộ phận cán bộ quản lý, giáo viên hạn chế.

“Trước yêu cầu đổi mới của sự nghiệp giáo dục, để đưa ngành Giáo dục địa phương bước vào kỷ nguyên mới, Sở GD&ĐT Cà Mau sẽ nỗ lực tạo sự đoàn kết, thống nhất trong toàn ngành; xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục các cấp thực sự gương mẫu, đủ phẩm chất, giỏi chuyên môn.

Tập trung thực hiện kế hoạch tuyển dụng biên chế giáo viên được giao bảo đảm số lượng, chất lượng; sắp xếp, điều chuyển giáo viên giữa các cơ sở giáo dục một cách hợp lý, khắc phục tình trạng thừa - thiếu giáo viên cục bộ. Tham mưu cấp có thẩm quyền ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ để giáo viên an tâm công tác, nhất là ở những vùng còn khó khăn”, ông Nguyễn Thanh Luận thông tin.

Tiết học giáo dục STEM tại Trường Tiểu học Quang Trung (TP Cà Mau). Ảnh: Quách Mến

Thay đổi tư duy trong quản lý, dạy - học

Giáo dục nước nhà đang đứng trước thời cơ mới, vận hội mới thì mỗi cơ sở giáo dục cần phải thể hiện ý thức, trách nhiệm cao hơn trong việc góp phần cùng đất nước vươn mình bước vào kỷ nguyên mới.

Nêu quan điểm, thầy Châu Văn Tuy - Hiệu trưởng Trường THPT Hồ Thị Kỷ (TP Cà Mau) đồng thời cho rằng: Đã đến lúc các cơ sở giáo dục phải thay đổi nhận thức, tư duy từ cán bộ quản lý, giáo viên đến học sinh.

Thay đổi có nghĩa là không thực hiện theo những lối mòn cũ mà phải nhận thức mới về trách nhiệm, vai trò, vị trí nhiệm vụ của người làm công tác giáo dục, người học cùng hướng đến sự tiến bộ, hòa vào dòng chảy phát triển chung của đất nước.

Những người làm công tác giáo dục phải nỗ lực để xây dựng một thế hệ học sinh tương lai đủ phẩm chất đạo đức, năng lực, biết thích ứng, đủ khả năng hội nhập, trở thành công dân toàn cầu, tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng nhu cầu xã hội.

“Để làm được điều này, Trường THPT Hồ Thị Kỷ đã và đang xây dựng trường học hạnh phúc, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong giáo dục từ công tác quản lý đến quá trình học tập, thi cử của học sinh. Yêu cầu giáo viên đổi mới phương pháp dạy học theo hướng ứng dụng thực tiễn cao, xây dựng cho các em ý thức tự học, tự nghiên cứu, xây dựng kế hoạch học tập, phối hợp chặt chẽ với phụ huynh trong quản lý giáo dục học sinh”, thầy Tuy nói.

Để có thể hòa vào dòng chảy phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới, thầy Phạm Việt Hưng - Hiệu trưởng Trường THPT Đầm Dơi (Đầm Dơi) cho biết, hiệu trưởng và cán bộ quản lý nhà trường phải đi đầu trong việc thay đổi tư duy, cách vận hành nhà trường, lấy hạnh phúc của học sinh, giáo viên làm thước đo cho sự phát triển của nhà trường.

Tạo môi trường thuận lợi để học sinh tự do phát triển năng lực cá nhân, được tôn trọng sự khác biệt, sáng tạo và lấy tình yêu thương để nuôi dưỡng tình yêu thương trong nhà trường, tiến tới xây dựng trường học hạnh phúc. Ngoài ra, nhà trường đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, dạy và học.

Đồng thời mỗi lớp sẽ 1 tiết học/tuần dành cho việc nghe và nói tiếng Anh, hướng đến việc đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ 2 trong nhà trường và thực hiện mục tiêu đào tạo học sinh Trường THPT Đầm Dơi thành công dân toàn cầu.

Quách Mến