Disney mang về hàng tỷ USD, Apple bi đát

Năm ăn theo những cái cũ

Có thể nói, 2024 là năm của những phần phim tiếp theo. Trong bảng xếp hạng 10 bộ phim chiếu rạp có doanh thu cao nhất năm, 9 cái tên là phần mới của những tựa phim quen thuộc như Inside Out 2, Deadpool & Wolverine, Despicable Me 4 hay Godzilla x Kong: The New Empire... Ngay cả Wicked, tác phẩm không phải nhượng quyền thương mại duy nhất trong top 10, cũng không hề xa lạ. Bộ phim ca nhạc được xem là phần tiền truyện không chính thức của The Wizard of Oz (Phù thủy xứ Oz) năm 1939, đồng thời được chuyển thể từ vở nhạc kịch Broadway nổi tiếng đã liên tục thu hút đám đông trong hai thập kỷ.

Inside Out 2 và Deadpool & Wolverine là hai bộ phim có doanh thu cao nhất năm 2024.

Sự phụ thuộc vào các phần tiếp theo, tác phẩm phái sinh và phần phụ của năm nay hoàn toàn trái ngược với năm 2023. Dễ thấy nhất là 3 bom tấn lớn nhất năm 2023 là Barbie, The Super Mario Bros. Movie và Oppenheimer đều không đánh số trong tiêu đề.

Về tổng quan, ngành công nghiệp rạp chiếu phim năm nay nhìn chung không có nhiều lý do để ăn mừng. Theo Comscore, doanh số bán vé chậm hơn 4,8% so với năm 2023 và chậm hơn 23% so với năm 2019. Sự sụt giảm này hoàn toàn có thể hiểu được bởi ít nhất một phần tư năm bị ảnh hưởng bởi các cuộc đình công của diễn viên và biên kịch. Rõ ràng, ngành kinh doanh rạp chiếu phim vẫn chưa phục hồi hoàn toàn sau COVID và tình trạng ngừng làm việc của năm 2023.

Những gì diễn ra trong một năm qua là cuộc chạy đua giữa 3 hãng phim lớn Disney, Universal và Warner Bros., nắm giữ hầu hết bom tấn có doanh thu cao nhất năm 2024.

Tuy nhiên, đối với các nhà điều hành rạp chiếu phim, không có đủ phim mới để gắn lên biển quảng cáo của họ, mặc dù các dịch vụ phát trực tuyến giúp lấp đầy khoảng trống. Những công ty mới nổi của Hollywood như Apple và Amazon bắt đầu phát hành nhiều phim hơn tại rạp như một cách để thu hút sự chú ý đến các dịch vụ phát trực tuyến của họ. Đáng tiếc, những gã khổng lồ công nghệ này vẫn chưa chứng minh được họ có thể liên tục sản xuất những bộ phim mà mọi người sẽ trả tiền để xem trên màn ảnh rộng.

Điểm sáng tỷ USD

Danh xưng ngôi vương phòng vé năm 2024 chắc chắn gọi tên Disney. Sau một năm tồi tệ hiếm hoi, Disney có sự phục hồi đáng kể về doanh thu phòng vé, với không chỉ một mà là 3 bộ phim bom tấn dự kiến đạt doanh thu tỷ USD. Inside Out 2 là bộ phim ăn khách nhất năm khi mang về 1,69 tỷ USD. Deadpool & Wolverine thách thức cả việc xếp hạng R (chỉ dành cho khán giả 18+) cũng như sự suy giảm của dòng phim siêu anh hùng với 1,33 tỷ USD. Moana 2 đạt doanh thu 717 triệu USD đến thời điểm hiện tại, nhưng đây chưa phải con số chính thức bởi vẫn còn đang chiếu rạp. Bộ phim hoạt hình dự kiến vượt mốc một tỷ USD vào tháng 1.

Khi năm 2024 sắp sửa khép lại, ngoài Disney, không có hãng phim nào có tác phẩm chạm tới mốc 1 tỷ USD.

Moana 2 được dự đoán là bộ phim thứ 3 của Disney vượt mốc 1 tỷ USD trong năm 2024.

Dĩ nhiên, Nhà Chuột cũng có những điểm trừ như Kingdom of the Planet of the Apes, chỉ đạt 397 triệu USD (so với kinh phí 160 triệu USD) - doanh thu thấp nhất của loạt phim về hành tinh khỉ. Với 53 triệu USD thu về, The First Omen có thể là phần phim cuối cùng trong loạt phim kinh dị The Omen. Dẫu vậy, những thất bại này không đáng kể so với những gì Disney đạt được trong năm.

Universal cũng có một năm đáng tự hào. Hãng đã làm được điều tưởng chừng không thể là khiến nhạc kịch trở nên hấp dẫn đối với khán giả. Trong khi hầu hết tác phẩm chuyển thể từ Broadway đều nhận cái kết đắng, Wicked: Part One lại là loại lệ. Đến thời điểm hiện tại, phim mang về 525 triệu USD và đây chưa phải con số cuối cùng vì phim vẫn chưa rời rạp.

Đạo diễn Jon M. Chu cùng các ngôi sao Cynthia Erivo và Ariana Grande vượt qua mọi khó khăn và đưa bộ phim kinh phí lớn này trở thành chuẩn mực văn hóa thời đại. Một phần thành công là nhờ vào chiến dịch tiếp thị được dàn dựng tỉ mỉ và media tour có nhiều meme nhất kể từ hành trình của Lady Gaga với House of Gucci (2021). Universal cần khán giả tiếp tục tin vào phép thuật của xứ Oz vì Wicked: For Good ra mắt vào tháng 11/2025.

Về mảng hoạt hình, Despicable Me 4 của Illumination cùng Kung Fu Panda 4 và The Wild Robot của DreamWorks Animation giúp củng cố vị thế Universal như đối thủ thực sự duy nhất của đế chế giải trí gia đình Disney là Pixar và Disney Animation.

The Fall Guy, bộ phim hài hành động trị giá 130 triệu USD được đánh giá tốt với sự tham gia của Ryan Gosling và Emily Blunt, là sai lầm lớn duy nhất của hãng. Phim lỗ khoảng 50 triệu USD trong thời gian chiếu rạp mặc dù thu về 181 triệu USD trên toàn cầu. Thực tế này nhắc nhở nếu các hãng muốn tiếp tục làm những bộ phim hài hước để chiếu rạp, kinh phí cần phải được giữ dưới một mức giá nhất định.

Abigail, bộ phim kinh dị về con gái của Dracula, cũng là điểm trừ khi chỉ thu về 42 triệu USD. Tuy nhiên, nó không mang tính sát thương lớn bởi kinh phí bỏ ra chỉ dưới 30 triệu USD.

Thành công của Wicked khiến nhiều người bất ngờ.

Warner Bros. trong những năm qua đối mặt với xáo trộn lớn khi 2 lần thay đổi công ty mẹ (đầu tiên là kỷ nguyên AT&T đáng quên, sau đó là vụ sáp nhập với Discovery đầy kịch tính) và nhiều sự thay đổi ở cấp cao nhất của hãng phim. Dẫu vậy, hãng vẫn có cho mình một số bom tấn trong năm 2024, với Dune: Part Two thu về gần như gấp đôi doanh thu phòng vé của phần trước (714 triệu USD) và Godzilla x Kong: The New Empire (571 triệu USD) chứng minh khán giả vẫn đến xem những con quái vật nguyên thủy chiến đấu bất kể các nhà phê bình nghĩ gì. Trở lại màn ảnh rộng sau gần 40 năm, Beetlejuice Beetlejuice chứng minh sức sống vẫn còn trong ma siêu quậy khi mang về 451 triệu USD.

Tuy nhiên, Warner Bros. cũng phải chịu những đòn giáng mạnh. Hai dự án được kỳ vọng lớn là Furiosa: A Mad Max Saga (173 triệu USD) và Joker: Folie a Deux (206 triệu USD) đều không phát huy được sức hút từ những phần phim cũ.

Horizon: An American Saga - Chapter 1 ê chề hơn khi chỉ thu về 38 triệu USD, chưa được một nửa khoản kinh phí 38 triệu USD. Tuy nhiên, Warner Bros. không phải chịu thiệt hại này vì chỉ là nhà phân phối thuê cho phim.

Joker: Folie a Deux không duy trì được sức hút của phần 1.

Thảm họa phòng vé

Mặc dù có nhiều rắc rối liên quan đến việc bán công ty mẹ cho David Ellison của Skydance, Paramount vẫn có thể tự xoay sở tại phòng vé dù không có cú hích lớn như Top Gun: Maverick (2022).

Gladiator II kiếm được hơn 400 triệu USD, nhưng không mấy ấn tượng nếu xét mức kinh phí sản xuất 250 triệu USD và hàng chục triệu USD quảng cáo. IF có doanh thu 190 triệu USD nhưng kinh phí lại lên đến 110 triệu USD. Transformers One được sản xuất với ngân sách 75-147 triệu USD mà chỉ thu về 128 triệu USD.

Ngược lại, những bộ phim kinh phí thấp như Mean Girls (thu về 104 triệu USD so với ngân sách 36 triệu USD) và Smile 2 (137 triệu USD so với ngân sách 28 triệu USD) trở thành cứu cánh trong giai đoạn khó khăn.

Ngày 20/12, Sonic the Hedgehog 3 chính thức phát hành. Phần tiếp theo của loạt phim hoạt hình ăn khách được kỳ vọng giúp Paramount khép lại một năm vui vẻ.

Sony cũng có một năm buồn vui lẫn lộn. Madame Web và Kraven the Hunter bị gọi là những sự thất bại đáng xấu hổ, cảnh tỉnh Sony cần gạt qua những siêu anh hùng không phải Spider-Man qua một bên.

Mặc dù Venom: The Last Dance thành công về mặt thương mại với doanh thu 468 triệu USD, phần cuối không đạt đến đỉnh cao của những phần trước. Harold and the Purple Crayon và Saturday Night là những cái tên tiếp theo không thuyết phục được khán giả.

Venom: The Last Dance là phần phim có doanh thu thấp nhất trong loạt phim phản anh hùng.

Bên cạnh những nốt trầm, một số nỗ lực của Sony được đền đáp. The Garfield Movie (257 triệu USD), Bad Boys: Ride or Die (404 triệu USD) và It Ends With Us (350 triệu USD) mở ra hy vọng cho những phần tiếp theo. Đáng tiếc, kế hoạch tương lai cho It Ends With Us còn bỏ ngỏ khi Justin Baldoni (đạo diễn kiêm nam chính) bất hòa với người tình màn ảnh Blake Lively.

The Beekeeper là thành công lớn nhất năm của Amazon MGM. Phim có kinh phí 40 triệu USD lại thu về 152 triệu USD. Tác phẩm có sự tham gia của Jason Statham chính xác là điểm ngọt ngào mà gã khổng lồ công nghệ nên ưu tiên khi tìm chỗ đứng trong ngành kinh doanh phim ảnh. Phim không tốn quá nhiều chi phí nên không cần quá nhiều để có lãi. Loại phim kinh phí trung bình này không còn được các hãng phim truyền thống ưa chuộng, nhưng khán giả rõ ràng vẫn muốn xem trên màn ảnh rộng.

Tương tự, Challengers là bộ phim thông minh và hấp dẫn lấy bối cảnh thế giới quần vợt cạnh tranh. Đáng tiếc, Amazon MGM lại đầu tư quá nhiều tiền (55 triệu USD) cho một tác phẩm chính kịch xếp hạng R, kể cả khi có Zendaya tham gia. Kết quả, phim chỉ mang về 96 triệu USD, nếu tính cả chi phí quảng cáo và những khoản khác, gần như không còn lãi.

Đau đớn hơn cả là chi 250 triệu USD cho Red One, phim hành động Giáng sinh hoành tráng với sự góp mặt của Dwayne Johnson, nhưng chỉ nhận được 150 triệu USD tiền bán vé. Amazon MGM được khuyên muốn đi đường dài trong ngành, cần bắt đầu thực tế hơn về thói quen chi tiêu.

Trong khi các hãng phim trên có thể bù qua, sớt lại, Apple rơi vào tình cảnh bi đát. Công ty có thể rất giỏi sản xuất điện thoại và máy tính, nhưng phim ảnh lại như hố đen.

Gã khổng lồ công nghệ mạnh tay chi tiền cho Argylle (để mời dàn sao hạng A gồm Henry Cavill, Samuel L. Jackson, John Cena...) và Fly Me to the Moon (có Scarlett Johansson và Channing Tatum) nhưng không thể thu hút khán giả ra rạp. Argylle có doanh thu 96 triệu USD so với kinh phí 200 triệu USD, còn Fly Me to the Moon kiếm được 42 triệu USD trong khi bỏ ra 100 triệu USD.

Tương tự, Wolfs có sự góp mặt của Brad Pitt và George Clooney, được quảng bá rầm rộ để chiếu rạp, nhưng cuối cùng vì lý do nào đó lại chuyển sang chiếu trực tuyến.

Năm 2025, dự án F1, do Brad Pitt đóng chính và Joseph Kosinski của Top Gun: Maverick đạo diễn, gánh trọng trách xoay chuyển vận may phòng vé của Apple. Nếu tiếp tục không thành công, hãng nên cân nhắc có nên tiếp tục thử nghiệm tốn kém ở Hollywood.

Red One là một trong những bộ phim thê thảm nhất phòng vé 2024.

2024 cũng là năm thảm họa đối với Lionsgate khi có đến 7 bộ phim liên tiếp thất bại, đến mức CEO Jon Feltheimer phải dùng từ “thất vọng” để mô tả về doanh thu công ty.

Borderlands (32 triệu USD), The Crow (23,7 triệu USD), 1992 (2,9 triệu USD), Never Let Go (16,2 triệu USD), The Killer's Game (5,9 triệu USD), Megalopolis (11,2 triệu USD) và White Bird (6,8 triệu USD) đều có doanh thu không đủ bù lỗ. Hai bộ phim Unsung Hero (21 triệu USD) và The Best Christmas Pageant Ever (32 triệu USD) có lãi nhưng không đáng để nhắc đến.

Tú Oanh