Đỗ Bảo viết sách đẹp như 'Bức thư tình đầu tiên'

Nhạc sĩ Đỗ Bảo.

Tác phẩm dày 450 trang, giới thiệu 100 bài hát được chọn lọc từ những năm 1997-2019, cùng một vài sáng tác trong năm 2020. Đỗ Bảo lên ý tưởng, thực hiện và thiết kế sách trong khoảng tám năm, nhằm "gói ghém một hành trình sáng tạo miệt mài, khổ ải và hạnh phúc".

Từng làm biên tập viên hợp đồng ở Nhà xuất bản Âm nhạc Việt Nam, nhạc sĩ nhận thấy sách nhạc đóng vai trò quan trọng với việc biểu diễn và giảng dạy. Anh ra ấn phẩm để những người hoạt động nghệ thuật có thêm tư liệu tham khảo, đồng thời mong muốn khán giả hiểu thêm về âm nhạc của mình. Ngoài văn bản ca khúc kèm hòa thanh, tác giả cung cấp các phần chuyển soạn cho piano hoặc một số nhạc cụ độc tấu khác.

Đỗ Bảo quê ở Hà Nội, tham gia thành lập, biểu diễn, sáng tác ở ban nhạc Sao Mai khi mới 15 tuổi. Ở tuổi 20, anh có ca khúc Bức thư tình đầu tiên được khán giả yêu thích. 24 tuổi, anh thực hiện phần lớn phần hòa âm phối khí cho album Nhật thực (2002) của ca sĩ Trần Thu Hà và nhạc sĩ Ngọc Đại.

Trong cuốn sách này, Đỗ Bảo kể chuyện ca khúc “Cầu vồng đêm mưa”, được viết trong giai đoạn năm 2001 - 2002, khi tác giả trở về nhà sau buổi tối trò chuyện bên một người bạn khác giới. Họ nói về tình yêu, cuộc sống hoặc im lặng theo đuổi những suy nghĩ riêng. Cả hai không phải bạn bè đơn thuần, có những rung động nhưng không thể gọi tên mối quan hệ. Trong căn phòng bao bởi bốn bức tường ốp gỗ, giữa tiếng mưa, anh bị cuốn vào những suy nghĩ về sự cô đơn và bản năng con người. Đỗ Bảo nói Cầu vồng đêm mưa được anh viết trong trạng thái "bay bổng, gần như vô thức".

Hay ví dụ Bài ca tháng sáu viết về một cặp vợ chồng ở trong cuộc hôn nhân đã nhàm chán. Khi không thể buông tay, họ chọn cách "nghe" thấy tình còn ở trong nhau, tức là nhìn vào sâu bản chất của mối quan hệ. Trong một ngày Hà Nội nóng như đổ lửa, khi lái xe máy trên đường Hoàng Diệu, nhạc sĩ thấy đám lá rơi xuống và nghe tiếng chim ngân dài trong không gian. Câu hát đầu tiên - "Sự yên tĩnh mới thật dịu êm" - đến trong khoảnh khắc ấy.

Tuy nhiên, không phải bài hát nào trong sách cũng kèm theo ghi chú của tác giả. Đỗ Bảo lý giải: "Có nhiều bài tôi rất thích nhưng không viết vì tôi thấy chỗ đấy, nhịp đấy đủ rồi. Độc giả thích chỉ cần đọc lời bài hát là trọn vẹn".

Đọc cuốn sách này, độc giả lý giải được vì sao ca từ trong sáng tác của Đỗ Bảo đẹp và nhân văn đến thế. Bởi trước mỗi ca khúc là những trăn trở được anh ghi lại, rồi nhào nặn, suy nghĩ và lựa chọn.

Sau khi xuất bản ấn phẩm, nhạc sĩ dự định làm chuỗi chương trình quy mô nhỏ ở nhiều thành phố. Anh sẽ đệm đàn cho một, hai ca sĩ hát trước khoảng 200-400 khán giả. Sau mỗi buổi, nhạc sĩ giao lưu, ký tặng sách cho người hâm mộ.

"Bởi đây là một cuốn sách nhạc của những dòng kẻ, nốt nhạc không dễ tiếp cận ngay với những người không học nhạc lý. Do đó tôi cũng chắt lọc và sửa soạn lại những dòng ghi chép cũ mới của mình để chia sẻ bên cạnh một số bài hát", Đỗ Bảo cho biết.

Đỗ Bảo hiểu tầm quan trọng của những cuốn sách nhạc đối với một người làm nhạc chuyên nghiệp. Anh cho biết: "Tôi trưởng thành cũng từ những cuốn sách. Tôi biết chắc chắn phải có những cuốn sách thì người ta mới giỏi được. Những năm đầu tiên nếu mình không tập những bài nhạc trong sách thầy mình cho mình thì làm sao có tôi bây giờ. Có những người không đi từ những cuốn sách nhạc nhưng vẫn nổi tiếng vì những lý do nào đó. Nhưng những người được đánh giá cao đều phải đi từ hạt giống căn bản nhất là những bản nhạc, làm việc với bản nhạc. Ca sĩ phải giở bản nhạc ra hát, nhạc sĩ phải giở bản nhạc ra phối, không thể thiếu được".

Các phần tản văn của nhạc sĩ về ca khúc lãng mạn, trừu tượng giống như sáng tác của anh.

Ngọc Anh