Đồ chơi, sách truyện giúp trẻ em Ukraine vượt qua ám ảnh chiến tranh
Tại Ukraine, rất khó để nói về chủ đề chiến tranh với trẻ em. Điều quan trọng nhất là cách người lớn giải thích cho các bé những gì đang xảy ra xung quanh chúng.
Trong tầng hầm của một trường mẫu giáo ở thủ đô Kiev với các mảng tường đặc kín những hình vẽ ngộ nghĩnh, hàng chục em bé ở lứa tuổi mầm non đang trú ẩn sau khi tiếng còi báo động không kích vang lên.
Những người giáo viên tại đây đang tìm cách giảm tác động tâm lý đối với những đứa trẻ gần như tuổi thơ của chúng không lúc nào không nghe thấy tiếng còi báo động.
Tetiana (68 tuổi), một trong những giáo viên chăm sóc, chia sẻ: “Các em đi đứng rất bình tĩnh, không có em nào khóc cả”. Các bé trò chuyện rả rích và cười khúc khích khi được tô màu, nghe kể chuyện, xếp Lego và vẽ lên mặt nhau khi cùng trú ẩn dưới hầm.
"Chúng cháu đang tránh bom", một cậu bé tên Platon trả lời phóng viên hãng tin AFP khi đang mải chọn những mảnh ghép Lego.
“Nếu chúng cháu biết sẽ có bom, chúng cháu sẽ xuống hầm này”, một bé gái khác tên Nadiya miêu tả.
Những lo ngại về tổn thương tinh thần của chiến tranh đối với trẻ em Ukraine đã khơi gợi nhiều nỗ lực giúp đỡ từ các tổ chức quốc tế, từ cuốn sách gồm các câu chuyện trị liệu đến các video được ủy quyền đặc biệt từ nhà sản xuất chương trình "Sesame Street" của Mỹ.
Alla Pysmenchuk - Giám đốc trường mẫu giáo - cho biết một số trẻ em đến từ các điểm nóng ở miền Đông Ukraine. “Có những đứa trẻ có cha hoặc mẹ, hoặc họ hàng thân thiết đang tham gia chiến tranh và bảo vệ đất nước”, bà Alla nói.
Tại ngôi trường này, Iryna Kioresku - một nhà tâm lý học – được sắp xếp một phòng làm việc với những em bé có tổn thương tâm lý sau trong chiến tranh.
“Tất cả bọn trẻ đều hiểu rằng có điều gì đó không ổn, ngay cả khi ở nhà chúng không nói về chiến tranh. Chủ đề chiến tranh rất khó để nói cũng như làm các bé hiểu. Dù bạn đang nói về những đứa trẻ phải rời bỏ quê nhà hay những em sống ngay tại đây, các em đều lo lắng và sợ hãi”, Iryna cho hay.
Tác giả truyện thiếu nhi người Ukraina Tania Stus đã viết một tập truyện để giúp các bậc cha mẹ có thể trò chuyện với con em mình trong độ tuổi 4-5 về chủ đề chiến tranh.
“Điều quan trọng nhất là cách người lớn giải thích cho các bé những gì đang xảy ra xung quanh chúng”, tác giả Stus chia sẻ.
Cuốn sách có tựa đề “Những câu chuyện bí mật về chiến thắng nhỏ và lớn” lần đầu tiên được phát hành miễn phí ở định dạng âm thanh. Để xuất bản cuốn sách này, Stus đã phải nhờ đến một nhà tâm lý học kiểm tra từng câu từ trong đó.
Nữ tác giả khuyên không nên nói dối trẻ em về chiến tranh và những câu chuyện thực tế sẽ không khiến trẻ em ảo tưởng rằng chiến tranh là một loại truyện cổ tích. Tuy nhiên, cuốn sách cũng đề cập khó khăn nào cũng sẽ vượt được qua để cho các em niềm hy vọng.
Không chỉ có truyện tranh, các nhà làm phim cũng rất chú trọng đến việc điều trị tâm lý cho trẻ em tại Ukraine.
Mới đây, kênh truyền hình PlusPlus của Ukraine đã phát sóng các đoạn video tài liệu được nhà sản xuất chương trình "Sesame Street” của Mỹ sản xuất đặc biệt cho trẻ em bị mắc kẹt trong khủng hoảng và chiến tranh.
Estee Bardanashvili, Giám đốc cấp cao của tổ chức và giám sát sản xuất, cho biết ngay sau khi chiến tranh nổ ra, Sesame Workshop đã thành lập một đội đặc nhiệm phản ứng nhanh.
"Chúng tôi biết chấn thương tâm lý kéo dài ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ em. Các video thể hiện điều mà những đứa trẻ thực sự cảm thấy tự hào, một số cách mà chúng đối phó với khủng hoảng và chiến tranh”, bà Estee Bardanashvili nhấn mạnh các đoạn phim không trực tiếp đề cập đến chiến tranh mà cung cấp các công cụ và kỹ năng ứng phó cho trẻ em trong khủng hoảng.