Đoàn ĐBQH Lâm Đồng tham gia góp ý Luật Tương trợ tư pháp về dân sự

Đoàn ĐBQH Lâm Đồng tham gia thảo luận tại Tổ về dự án Luật Tương trợ tư pháp về dân sự

Quốc hội thảo luận ở tổ về các nội dung: Dự án Luật Tình trạng khẩn cấp; Dự án Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù; Dự án Luật Dẫn độ. Quốc hội thảo luận ở tổ về các nội dung: Dự án Luật Tương trợ tư pháp về dân sự; Dự án Luật Tương trợ tư pháp về hình sự…

Đại biểu Nguyễn Tạo phát biểu thảo luận tại Tổ về dự án Luật Tương trợ tư pháp về dân sự

Tham gia thảo luận tại tổ, Đại biểu Nguyễn Tạo - Đoàn ĐBQH Lâm Đồng góp ý: Luật Tương trợ tư pháp (TTTP) về dân sự là một trong bốn luật được tách ra từ Luật Tương trợ tư pháp năm 2007 (Luật Tương trợ tư pháp về Hình sự; Luật Tương trợ tư pháp về Dân sự; Luật Dẫn độ và Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù). Việc xây dựng Luật TTTP về dân sự là yêu cầu cấp thiết, khách quan, nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập hiện nay trong tương trợ tư pháp về dân sự, đáp ứng yêu cầu của công tác này trong tình hình mới. Luật TTTP về dân sự được xây dựng trên cơ sở sửa đổi, kế thừa các quy định tương trợ tư pháp trong lĩnh vực dân sự còn phù hợp của Luật TTTP và các văn bản hướng dẫn thi hành, bổ sung các nội dung mới, đáp ứng các yêu cầu phát triển của hội nhập quốc tế và yêu cầu, đặc thù riêng của hoạt động tương trợ tư pháp về dân sự.

Qua nghiên cứu, đại biểu tham gia góp ý vào một số nội dung, cụ thể: Tại khoản 4 chưa giải thích rõ về “giấy tờ” gồm những loại nào, giá trị pháp lý… Đề xuất sửa khoản 4 thành: “Giấy tờ theo khoản 1 Điều 4 của Luật này bao gồm đơn khởi kiện, thông báo thụ lý, quyết định triệu tập, bản án, quyết định của tòa án và các văn bản tố tụng khác cần được chuyển đến đương sự theo pháp luật của nước yêu cầu”.

Về Phạm vi tương trợ tư pháp về dân sự (Điều 4).Khoản 6 quy định Phạm vi tương trợ tư pháp về dân sự giữa Việt Nam và nước ngoài bao gồm: “Các yêu cầu tương trợ tư pháp về dân sự khác”, việc quy định các yêu cầu khác là chưa rõ, chưa có cơ chế xác định nội hàm, có thể dẫn đến việc từ chối thực hiện do cách hiểu khác nhau, đề xuất sửa thành: “Yêu cầu khác theo quy định của điều ước quốc tế hoặc có sự chấp thuận của các cơ quan có thẩm quyền của hai bên”.

Và nội dung Điều 4 chưa bao phủ đầy đủ các dạng tương trợ thực tế phát sinh như: Xác minh tài sản, xác nhận tình trạng hôn nhân, xác thực thông tin hộ tịch điện tử…đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc, bổ sung.

Mặt khác, quy định tại Điều 4 chưa thật sự chặt chẽ, chưa rõ nội dung yêu cầu cung cấp và mục đích sử dụng như thế nào, đơn cử như khoản 5 quy định: “Cung cấp thông tin pháp luật” là quá chung chung, không quy định rõ nội dung thông tin pháp luật về vấn đề gì, mục đích cung cấp thông tin pháp luật để làm gì, phục vụ giải quyết vụ án hay phục vụ mục đích khác. Nếu quy định không rõ sẽ dẫn đến việc phát sinh các hành vi tùy tiện hoăc có thể là hành vi tiêu cực, lạm dụng quyền hạn được giao…

Vì vậy, đề nghị Ban soạn thảo quy định rõ hơn nội dung cung cấp thông tin pháp luật; đồng thời, cũng cần quy định rõ mục đích sử dụng các thông tin pháp luật cho các hoạt động tương trợ tư pháp về dân sự nhằm hạn chế được việc sử dụng không đúng mục đích các thông tin được cung cấp.

Kỳ họp thứ 9 tiếp tục chương trình làm việc

Về Áp dụng pháp luật nước ngoài (Điều 5). Khoản 3 quy định “Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với Tòa án nhân dân tối cao, Bộ Ngoại giao xem xét, quyết định việc áp dụng pháp luật nước ngoài”, đề nghị bổ sung chủ thể Viện kiểm sát nhân dân tối cao ngoài 2 chủ thể phối hợp là Tòa án nhân dân tối cao và Bộ Ngoại giao vì đây là cơ quan kiểm sát việc tuân theo pháp luật, trong đó có hoạt động tương trợ tư pháp về dân sự.

Về Chi phí thực hiện yêu cầu tương trợ tư pháp về dân sự (Điều 10). Khoản 1 quy định chi phí thực hiện yêu cầu tương trợ tư pháp về dân sự bao gồm: “a) Các loại phí, lệ phí theo quy định của pháp luật về phí và lệ phí; b) Chi phí thực tế”. Điểm b chỉ nêu chung chung chi phí thực tế mà không giải thích rõ là những khoản gì là chưa cụ thể, nếu để Chính phủ quy định chi tiết thì cần đưa nội dung này vào khoản 4 Điều 10, còn không thì nên quy định cụ thể, đơn cử như chi phí: Dịch thuật; công chứng; xác nhận lãnh sự; lưu trữ điện tử…

Tại Điều 13 và Điều 14 của Dự thảo Luật có phạm vi điều chỉnh chung là quản lý nhà nước về tương trợ tư pháp về dân sự. Vì vậy, đề nghị sáp nhập thành một điều cho đảm bảo về phạm vi điều chỉnh, ngắn gọn và súc tích theo hướng chuyển nhiệm vụ Bộ Tư pháp là Cơ quan Trung ương trong tương trợ tư pháp về dân sự vào trách nhiệm về quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp, cụ thể, “Điều 13. Quản lý nhà nước về tương trợ tư pháp về dân sự. Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về tương trợ tư pháp về dân sự trong phạm vi cả nước.

Bộ Tư pháp là cơ quan đầu mối giúp Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về tương trợ tư pháp về dân sự, là Cơ quan Trung ương trong tương trợ tư pháp về dân sự của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện nhiệm vụ đầu mối trao đổi thông tin, chuyển giao, tiếp nhận, đôn đốc việc thực hiện các yêu cầu tương trợ tư pháp về dân sự và các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật tương trợ tư pháp về dân sự và điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên.

Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, các bộ, cơ quan ngang bộ, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, có trách nhiệm phối hợp với Bộ Tư pháp trong việc thực hiện quản lý nhà nước về tương trợ tư pháp về dân sự theo quy định của Luật này”.

Về Thẩm quyền yêu cầu tương trợ tư pháp về dân sự của Việt Nam (Điều 15). Điều 15 quy định: “Cơ quan, người có thẩm quyền yêu cầu tương trợ tư pháp về dân sự của Việt Nam bao gồm:…” nhưng nội dung chỉ có cơ quan (Tòa án nhân dân; Cơ quan thi hành án dân sự; Viện kiểm sát nhân dân…) chứ không quy định cụ thể người có thẩm quyền là chủ thể nào? Đề nghị bổ sung đầy đủ; ngoài ra, đề xuất Ban soạn thảo bổ sung các chủ thể đặc thù như: Luật sư, Trọng tài viên trong tương trợ tư pháp về dân sự có yếu tố nước ngoài.

Về Phương thức thực hiện yêu cầu tương trợ tư pháp về dân sự của Việt Nam (Điều 20). Điều 20 quy định “Yêu cầu tương trợ tư pháp về dân sự của Việt Nam được thực hiện theo quy định pháp luật của nước được yêu cầu hoặc theo phương thức cụ thể mà nước được yêu cầu chấp nhận”.

Quy định trên thể hiện sự tôn trọng pháp luật của nước tiếp nhận yêu cầu, phù hợp với pháp luật quốc tế. Tuy nhiên, việc phụ thuộc hoàn toàn vào nước tiếp nhận có thể gây bất lợi cho phía Việt Nam trong một số trường hợp đặc biệt. Vì vậy, cần bổ sung nguyên tắc ưu tiên lựa chọn phương thức có lợi cho bên yêu cầu trong trường hợp đặc biệt.

Ngày 24/6/2025, buổi sáng, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường, tiến hành các nội dung: (i) biểu quyết thông qua: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam; Nghị quyết của Quốc hội về việc thí điểm Viện Kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công; Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi); (ii) thảo luận về dự án Luật Tương trợ tư pháp về hình sự.

Sau đó, Quốc hội họp riêng về việc bố trí nguồn thanh toán các khoản nợ thuộc trách nhiệm của Chính phủ tại Tổng công ty Công nghiệp Tàu thủy (SBIC).

Buổi chiều: Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường, tiến hành các nội dung: (i) biểu quyết thông qua: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân; Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân; Nghị quyết của Quốc hội về Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2026; (ii) thảo luận ở hội trường về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV (phiên họp được truyền hình, phát thanh trực tiếp trên Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam). Sau đó, Quốc hội họp riêng về công tác tổ chức, nhân sự thuộc thẩm quyền.

NGUYỆT THU