Doanh nghiệp châu Âu đặt niềm tin vào Việt Nam trong điều hướng căng thẳng thương mại toàn cầu

Chỉ số BCI mới nhất của EuroCham phản ánh bức tranh lạc quan nhưng thận trọng của các doanh nghiệp châu Âu hoạt động tại Việt Nam. (Ảnh minh họa: THÀNH ĐẠT)

Đánh giá tích cực về môi trường kinh doanh

Tối 4/4, Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) công bố Chỉ số niềm tin kinh doanh (BCI) quý I/2025, phản ánh tình hình hoạt động của các doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam.

Khảo sát BCI được thực hiện từ ngày 10 đến 27/3, trước khi Mỹ công bố các mức thuế quan đối ứng mới cũng như trước hàng loạt thay đổi nhanh chóng trong chính sách thương mại thế giới.

Ghi nhận ở mức 64,6 trong quý I/2025, chỉ số BCI mới nhất của EuroCham cho thấy một sự ổn định tương đối, phản ánh bức tranh lạc quan nhưng thận trọng của các doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam.

Theo báo cáo, những cải cách kinh tế và tái cấu trúc của Việt Nam đã tạo nền tảng vững chắc, giúp củng cố tâm lý tích cực trong cộng đồng doanh nghiệp vào thời điểm khảo sát. Các doanh nghiệp châu Âu ghi nhận những bước tiến này và nhìn chung thể hiện quan điểm tích cực về môi trường kinh doanh.

Tuy nhiên, xu hướng dè chừng đã bắt đầu xuất hiện. Dự báo các cú sốc từ bên ngoài, đặc biệt là từ Washington vẫn hiện hữu, phản ánh tác động rõ rệt của các bất ổn thương mại quốc tế đến tâm lý nhà đầu tư.

Chủ tịch EuroCham, ông Bruno Jaspaert nhận xét: Kết quả khảo sát cho thấy hầu hết các doanh nghiệp châu Âu không thể lường trước những biện pháp thuế quan quyết liệt như vậy. Họ vẫn đặt niềm tin vào khả năng ngoại giao khéo léo của Việt Nam trong việc điều hướng căng thẳng thương mại toàn cầu.

Ông cho biết, khoảng 2/3 số doanh nghiệp tham gia khảo sát giữ quan điểm trung lập - không quá lạc quan nhưng cũng không quá lo ngại.

Các doanh nghiệp châu Âu vẫn đặt niềm tin vào khả năng ngoại giao khéo léo của Việt Nam trong việc điều hướng căng thẳng thương mại toàn cầu.

Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert

Ông Jaspaert cũng lưu ý rằng, khảo sát được thực hiện trước khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố các chính sách thuế đối ứng, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc diễn giải dữ liệu trong bối cảnh thời gian cụ thể.

Số liệu cho thấy chiến lược chuỗi cung ứng (+1%) và khả năng tiếp cận tài chính (+1%) đang ở mức gần như cân bằng, phản ánh một tâm lý đắn đo nhưng có phần tích cực đối với môi trường kinh doanh tại Việt Nam.

39% doanh nghiệp được khảo sát dự đoán chiến lược giá - bao gồm biến động thuế quan và chi phí vận hành sẽ là thách thức lớn. Trong khi đó, 36% dự đoán nhu cầu thị trường và doanh thu sẽ gặp khó khăn từ mức trung bình đến đáng kể.

“Mặc dù vậy, phần lớn các doanh nghiệp vẫn chưa điều chỉnh chiến lược đầu tư hoặc tuyển dụng, phản ánh cách tiếp cận ‘chờ đợi và quan sát’ trước những biến chuyển trong chính sách thương mại toàn cầu được dự báo nhưng chưa chắc chắn ở thời điểm khảo sát", Chủ tịch EuroCham nhấn mạnh.

Những tín hiệu tích cực

Theo báo cáo của EuroCham, tâm lý kinh doanh của các doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam trong quý I/2025 có dấu hiệu cải thiện nhẹ so với các quý trước, với 42% doanh nghiệp tham gia khảo sát giữ quan điểm trung lập về môi trường kinh doanh.

Tại thời điểm khảo sát, tăng trưởng kinh tế ổn định của Việt Nam cùng với dự báo GDP tích cực (được 37% số doanh nghiệp nhắc đến) cũng giúp trấn an các nhà đầu tư.

Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng đánh giá cao cơ hội thương mại và đầu tư (24%), cũng như sự phục hồi của chi tiêu tiêu dùng và du lịch (18%) như những tín hiệu tích cực.

Cũng theo EuroCham, có 68% lãnh đạo doanh nghiệp châu Âu cho biết sẽ giới thiệu Việt Nam là điểm đến đầu tư - thể hiện cam kết dài hạn của họ.

Các doanh nghiệp tham gia khảo sát cũng chỉ ra một số lĩnh vực cần cải thiện để tăng cường sức hấp dẫn của Việt Nam đối với các nhà đầu tư nước ngoài, trong đó phát triển cơ sở hạ tầng (37%) được coi là ưu tiên hàng đầu.

Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc tinh giản thủ tục hành chính (29%) nhằm giảm thiểu những rào cản, nới lỏng quy trình cấp thị thực và giấy phép lao động cho chuyên gia nước ngoài (24%), cũng như tăng cường tính minh bạch trong luật pháp và thực thi pháp luật (21%).

So với những năm trước, các doanh nghiệp châu Âu ghi nhận sự tiến bộ của Việt Nam trong các lĩnh vực như cơ sở hạ tầng, kết nối công nghệ và phát triển nguồn nhân lực.

Về sắp xếp tinh giản bộ máy, nhiều doanh nghiệp châu Âu bày tỏ hy vọng về những bước tiến rõ rệt vào năm 2026. Những cải thiện tích cực được mong đợi bao gồm chuyển đổi sang hệ thống nộp và phê duyệt hồ sơ điện tử (45%), đẩy nhanh thời gian xử lý thủ tục hành chính (26%), và trao quyền chủ động nhiều hơn cho chính quyền địa phương (25%).

Về đề xuất sáp nhập tỉnh, hơn 40% doanh nghiệp tin rằng những thay đổi này có thể giúp nâng cao hiệu quả hành chính và giảm bớt sự phức tạp trong quy định. Đáng chú ý, 44% cho rằng hoạt động kinh doanh của họ sẽ hiệu quả hơn nếu Việt Nam giảm số lượng tỉnh xuống dưới 30.

Theo EuroCham, trong bối cảnh Việt Nam thực hiện các cải cách nội bộ và đối mặt với những thách thức bên ngoài, cộng đồng doanh nghiệp châu Âu vẫn duy trì niềm tin thận trọng vào triển vọng phát triển của quốc gia.

Chủ tịch EuroCham phân tích: Sức bền của nền kinh tế Việt Nam không chỉ dựa vào những con số tăng trưởng mà còn ở khả năng thích ứng - cả về mặt cơ cấu nội bộ lẫn chiến lược đối ngoại trong bối cảnh toàn cầu đầy biến động. Theo ông Jaspaert, những thách thức mới liên tục xuất hiện, đòi hỏi sự gắn kết để biến khó khăn thành cơ hội.

Sức bền của nền kinh tế Việt Nam không chỉ dựa vào những con số tăng trưởng mà còn ở khả năng thích ứng - cả về mặt cơ cấu nội bộ lẫn chiến lược đối ngoại trong bối cảnh toàn cầu đầy biến động.

Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert

Báo cáo của EuroCham cũng nêu rõ, các doanh nghiệp châu Âu đánh giá cao sự linh hoạt của Việt Nam trong quan hệ quốc tế, được củng cố qua cách tiếp cận tinh tế nhưng quyết đoán của Chính phủ trước những thách thức toàn cầu.

Chủ tịch Jaspaert cũng tái khẳng định: Trước những biến động mới của cơn bão thuế quan, EuroCham cam kết hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp châu Âu vượt qua những chướng ngại này, cũng như đồng hành cùng các nhà hoạch định chính sách để xây dựng một môi trường kinh doanh vừa cạnh tranh vừa bền vững.

“Con đường phía trước có thể đòi hỏi sự linh hoạt, nhưng một điều chắc chắn vẫn giữ nguyên: Việt Nam và châu Âu cùng theo đuổi mục tiêu chung về khả năng phục hồi kinh tế và tăng trưởng lâu dài”, ông Jaspaert nhấn mạnh.

TRUNG HƯNG