Doanh nghiệp khai thác cát ở Phú Yên gặp khó

Trong đơn thư kêu cứu gửi các cơ quan báo chí, ông P.T.H, Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Huy Phú (gọi tắt là: Công ty Huy Phú) cho biết, Huy Phú bị thiệt hại về kinh tế, quyền và lợi ích hợp pháp.

Ông P.T.H cho biết, công ty Huy Phú được UBND tỉnh Phú Yên cấp giấy phép khai thác khoáng sản số 75/2016 tại mỏ cát sông Đà Rằng (thôn Phước Bình Bắc, xã Hòa Thành, thị xã Đông Hòa, tỉnh Phú Yên); trữ lượng khai thác 101.104,38 m3 cát nguyên khai, công suất khai thác 10.000 m3 cát nguyên khai/năm, thời hạn khai thác 10 năm kể từ ngày cấp phép.

Trước đó, vào ngày 03/1/2014, UBND tỉnh Phú Yên ra thông báo số 01/TB-UBND về việc “Chấp thuận chủ trương đầu tư dự án thăm dò, khai thác khoáng sản tại huyện Đông Hòa (nay là thị xã) đối với công ty Huy Phú.

Hình ảnh thực tế tại mỏ cát sông Đà Rằng trong thời gian ngưng hoạt động.

Ngày 01/7/2023, công ty mới chính thức vận hành, khôi phục lại hoạt động sản xuất kinh doanh (sau 16 tháng tạm dừng kể từ ngày 1/4/2022 do thực hiện quyết định vi phạm hành chính 07 tháng và 09 tháng do không có đường vận chuyển). Sau khi hoàn thành các thủ tục hành chính và các nghĩa vụ theo đúng yêu cầu của các cơ quan chức năng, chưa đầy 1 tháng, công ty lại tiếp tục bị yêu cầu dừng hoạt động.

Doanh nghiệp kêu chưa chính xác

Cụ thể, qua công tác kiểm tra đột xuất của các cơ quan ban ngành liên quan vào ngày 25/7/2023 kết luận: Công ty đã vi phạm trong hoạt động khai thác cát. Tuy nhiên, công ty Huy Phú lại cho rằng vấn đề này là chưa chính xác.

“Công ty khẳng định, không khai thác ngoài vị trí được cấp phép theo giấy phép khai thác khoáng sản số 75/2016. Theo biên bản làm việc ngày 25/7/2023 ghi nhận và xác định: “Tại buổi kiểm tra ngày 25/7/2023, đoàn kiểm tra ghi nhận tại hiện trường vào lúc 6 giờ 45 phút sáng, Công ty không có hoạt động bơm hút cát”. Như vậy, thực tế không có hoạt động bơm hút cát thì làm gì có việc khai thác ngoài vị trí!”, ông P.T.H nêu rõ trong đơn thư.

Ông P.T.H cũng cho biết thêm, tại thời điểm đoàn kiểm tra vị trí mỏ cát trong biên bản ngày 25/7/2023 còn cho rằng lúc 6 giờ 45 phút “camera và trạm cân không hoạt động” để xác định lỗi vi phạm là chưa thỏa đáng. Bởi, thời điểm kiểm tra là lúc 6 giờ 45 sáng, chưa đúng thời gian hoạt động theo quy định hoạt động khai thác khoáng sản (mỏ chỉ được hoạt động trong thời gian hoạt động từ 7 giờ sáng đến 17 giờ chiều). Do đó, nếu 6 giờ 45 sáng mà trạm cân và camera đã hoạt động thì mới là không hợp lý.

Liên quan đến cột mốc số 1 đã bị trôi, Giám đốc Công ty Huy Phú cho biết, công ty chưa phát hiện kịp thời và chưa khắc phục trồng lại song khu vực khai thác không vượt qua vị trí của cột mốc số 1. Ngày 26/7/2023, công ty đã rà soát các mốc cắm lệch vị trí và tổ chức cắm lại 04 mốc đúng vị trí tọa độ trong giấy phép khai thác số 75/2016.

Giám đốc công ty Huy Phú cũng khẳng định rằng công ty cam đoan chưa bao giờ chở cát ra ngoài tỉnh. Từ khi bắt đầu khai thác năm 2018 đến nay chưa có cơ quan chức năng nào như: Cảnh sát Kinh tế, Môi trường, Giao thông (Công an tỉnh Phú Yên) và Cục Quản lý thị trường tỉnh này lập biên bản xử lý vi phạm hành chính về lĩnh vực này.

Trạm cân và camera của Công ty Huy Phú hoạt động bình thường trong khung giờ từ 7 giờ - 17 giờ của ngày 25/7/2023, không như trong kết luận của biên bản số 13.

Cũng theo đơn thư phản ánh của công ty Huy Phú, sau khi khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh hơn 15 ngày, công ty bị đăng tải bài viết chưa đúng sự thật, sử dụng hình ảnh các xe, phương tiện vận chuyển không thuộc công ty quản lý. Đặc biệt, các hình ảnh này có từ năm… 2022 để phản ánh về việc khai thác trái phép của công ty.

“Theo biên bản số 13, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh Phú Yên đã đưa ra 07 hành vi để “buộc tội” công ty Huy Phú là chưa đúng với nội dung biên bản làm việc tại thời điểm kiểm tra vào các ngày: 25/7, 31/7 và 18/8/2023. Việc sử dụng những hình ảnh và video clip không rõ nguồn gốc, thời gian, địa điểm, đối tượng để quy kết lỗi vi phạm cho công ty là chưa thỏa đáng”, ông P.T.H cho hay.

Cơ quan quản lý sẽ đánh giá lại

Liên quan đến những nội dung trong biên bản xử phạt vi phạm hành chính đối với công ty Huy Phú, ngày 30/8, phóng viên đã liên lạc với ông Đặng Ngọc Anh – Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Phú Yên để nắm thông tin. Qua trao đổi, ông An cho biết, dựa vào những nội dung giải trình của công ty Huy Phú, Sở sẽ xem xét và đánh giá lại các chứng cứ, căn cứ pháp lý một cách thận trọng. Từ đó Sở sẽ báo cáo, tham mưu cho UBND tỉnh xem xét, ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đúng theo quy định của pháp luật.

Bình luận về sự việc trên, Luật sự Phạm Ngọc Hưng, Đoàn Luật sư TP.HCM cho biết, người có thẩm quyền áp dụng biện pháp xử lý hành chính có trách nhiệm chứng minh vi phạm hành chính theo khoản 2, điều 3, Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 (sửa đổi 2020). Tuy nhiên căn cứ vào Biên bản vi phạm hành chính số 13/BB-VPHC ngày 24/08/2023 của Sở TN&MT tỉnh Phú Yên là cơ sở để ra Quyết định xử phạt hành chính trong lĩnh vực khai thác khoáng sản đối với công ty Huy Phú có nhiểu điểm bất cập, không có chứng cứ trực tiếp khẳng định công ty này vi phạm hành chính.

Luật sư nêu nhiều điểm bất cập

Tại hành vi 01 của Biên bản số 13 cho rằng: Trữ lượng cát đã khai thác ngoài diện tích cấp phép khai thác tính đến thời điểm ngày 31/07/2023 là 90.949 m3, dữ liệu này dựa vào báo cáo của Đoàn địa chất 501. Trên thực tế đến nay, công ty Huy Phú mới khai thác được gần 40.000 m3 cát, và có báo cáo chi tiết số liệu gửi cho các cơ quan chức năng. Việc Sở TN&MT dựa vào báo cáo của đoàn địa chất 501 để quy chụp cho rằng công ty Huy Phú khai thác ngoài diện tích cấp phép lên đến 90.000 m3 cát là không có căn cứ, không có giá trị chứng minh. Bởi lẽ, việc khảo sát đo đạc đánh giá trữ lượng cát ngoài vị trí mỏ của đoàn địa chất 501 không phải là chứng cứ trực tiếp khẳng định công ty này khai thác ngoài vị trí. Việc trữ lượng cát bên ngoài vị trí mỏ được cấp phép có thể không đúng với dữ liệu của cơ quan chức năng có thể do nhiều nguyên nhân: Xói lở, bồi đắp tự nhiên… Nhưng quan trọng không phải do công ty Huy Phú khai thác như biên bản nêu.

Tại Biên bản số 13 nêu: Ngày 31/07/2023, Sở TN&MT phối hợp với Đoàn địa chất 501 tiến hành đo đạc hiện trạng, thì phát hiện công ty Huy Phú tiếp tục khai thác ngoài vị trí được cấp phép (đào múc cát về phía Tây moong khai thác ngoài mỏ). Trên thực tế, ngày 31/07/2023, Công ty không tiến hành khai thác cát vì đã tạm ngưng. Vậy Thanh tra sở cho rằng công ty đang khai thác ngoài vị trí dựa vào đâu, hình ảnh và chứng cứ nào? Tại mục này của Biên bản, mặc dù Sở TN&MT khẳng định phát hiện công ty Huy Phú đào múc cát, nhưng trên thực tế là không có hoạt động trong nhiều ngày trước đó, rõ ràng căn cứ lập Biên bản là thiếu cơ sở.

Tại Biên bản số 13, Sở TN&MT lại tiếp tục dựa vào báo cáo của đoàn địa chất 501 cho rằng trữ lượng cát còn lại của mỏ cát cấp cho Công ty Huy Phú là 5.589 m3, từ đó suy diễn cho rằng công ty đã khai thác 80.825 m3 là suy diễn. Trữ lượng còn lại của mỏ cát không đồng nghĩa với việc công ty đã khai thác vì có thể do: điều kiện tự nhiên, mưa lũ xói lở lòng sông… Việc nêu ra những số liệu như trên để quy kết cho Công ty Huy Phú đã khai thác cát là phi thực tế.

“Biên bản số 13 còn khẳng định “Công ty Huy Phú có thừa nhận vi phạm”, nhưng trên thực tế tại các biên bản làm việc cũng như biên bản số 13, đại diện Công ty này không thừa nhận vi phạm. Bên cạnh đó, Sở TN&MT cũng không xác định được phương tiện vi phạm, người sử dụng phương tiện để thực hiện vi phạm hành chính, thời điểm thực tế diễn ra vi phạm hành chính như nội dung biên bản nêu. Dẫn chiếu tại điểm b, khoản 1, điều 65, Luật XLVPHC quy định “… không ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính khi không xác định được đối tượng vi phạm hành chính” thì biên bản số 13 chưa thuyết phục. Ngoài ra, những nội dung khác công ty Huy Phú đã có giải trình chi tiết tới Sở TN&MT”, Luật sư Hưng cho hay.

VnBusiness sẽ tiếp tục thông tin vụ việc.

Trần Lân