Doanh nghiệp kiến nghị sửa nhiều quy định của luật, đại diện Bộ NN&MT nói gì?

Cần sử dụng nguồn đóng góp tài chính EPR để cải thiện cơ sở hạ tầng thu gom, tái chế

Ngày 18/9, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội thảo “Phổ biến, lấy ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật lĩnh vực nông nghiệp môi trường". Cụ thể, thực hiện Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng và trình Chính phủ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật: Luật Bảo vệ môi trường; Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật; Luật Chăn nuôi; Luật Đa dạng sinh học; Luật Đê điều; Luật Đo đạc và Bản đồ; Luật Khí tượng thủy văn; Luật Lâm nghiệp; Luật Phòng, Chống thiên tai; Luật Tài nguyên nước; Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; Luật Thú y; Luật Thủy lợi; Luật thủy sản; Luật Trồng trọt.

Bà Lê Thị Hồng Nhi, đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp Anh quốc tại Việt Nam (BritCham) nhấn mạnh việc bổ sung cơ chế khuyến khích cho thiết kế sinh thái.

Có 12 ý kiến đóng góp trong hội thảo, chủ yếu là đại diện của các Hội, Hiệp hội, tổ chức quốc tế liên quan đến sửa đổi một số điều của 15 Luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường. Một trong những nội dung được góp ý nhiều là vấn đề liên quan tới sửa đổi Luật Bảo vệ môi trường.

Theo bà Lê Thị Hồng Nhi, đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp Anh Quốc tại Việt Nam (BritCham), nhiều doanh nghiệp trong Hiệp hội kiến nghị sửa đổi Điều 54 của Luật Bảo vệ môi trường quy định "Trách nhiệm tái chế của tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu, hay gọi tắt là EPR và các điều khoản khuyến khích kèm theo".

"EPR là một cách tiếp cận chính sách môi trường nhằm thúc đẩy kinh tế tuần hoàn trong quản lý chất thải nhựa, trong đó việc phân loại chất thải tại nguồn, thu gom, tái chế và chuyển đổi thành sản phẩm mới để phục vụ đời sống được khuyến khích theo một cách tiếp cận toàn diện. Các nhà hoạch định chính sách, nhà sản xuất, người thu gom, nhà tái chế cần hợp tác cùng nhau để đưa kinh tế tuần hoàn nhựa vào đời sống và nếu không có sự hợp tác chặt chẽ, vòng tuần hoàn nhựa khó khả thi. Tuy nhiên, sau 2 năm thực hiện EPR, BritCham nhận thấy việc thay đổi Điều 54 theo hướng mở, tích hợp các lựa chọn để thực hiện trách nhiệm tái chế của tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu là điều vô cùng cần thiết và cần có điều khoản liên quan đến EPR sát sườn, giúp thúc đẩy ngành tái chế tại Việt Nam", bà Lê Thị Hồng Nhi nêu vấn đề.

Đại diện BritCham kiến nghị, Điều 54 cần có thêm điều khoản cho phép doanh nghiệp kết hợp đồng thời 2 phương thức thực hiện EPR thông qua: "Tự tổ chức tái chế và đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam. Cho phép trường hợp doanh nghiệp chưa hoàn thành đủ trách nhiệm tái chế có thể đóng góp vào quỹ phần khối lượng chưa hoàn thành thay vì bị xử phạt. Quy định này sẽ tăng tính chủ động và linh hoạt cho doanh nghiệp, giảm áp lực xử phạt và tạo động lực để doanh nghiệp ưu tiên tái chế trực tiếp. Điều 54 cũng cần bổ sung cơ chế sử dụng nguồn đóng góp tài chính EPR để cải thiện cơ sở hạ tầng thu gom, tái chế. Hiện tại, quy định mức hỗ trợ theo khối lượng hoặc đơn vị sản phẩm không tạo điều kiện sử dụng quỹ cho các dự án nâng cấp, đầu tư cơ sở hạ tầng thu gom tái chế - điều cần thiết cho thực trạng của Việt Nam hiện nay".

Tại Hội thảo, bà Lê Thị Hoài Thương, đại diện Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (AmCham), kiến nghị Luật Bảo vệ môi trường cần có chính sách khuyến khích sử dụng bao bì tái chế và bao bì nhựa tái chế.

Bà Lê Thị Hoài Thương, đại diện Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (AmCham)

"Chính phủ nên có chính sách ưu đãi cho bao bì tái chế, bao bì nhựa PET tái chế, như miễn thực hiện EPR đối với bao bì làm từ nhựa PET tái chế, hoặc các vật liệu tái chế, thân thiện với môi trường khác nhằm khuyến khích chuyển đổi sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường. Trong bối cảnh Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Chỉ thị 20/CT-TTg yêu cầu tăng cường công tác bảo vệ môi trường, đặc biệt là xử lý vấn đề rác thải nhựa, việc thúc đẩy sử dụng bao bì từ nhựa tái chế sẽ góp phần giảm thiểu lượng chất thải nhựa ra môi trường mà còn đóng vai trò tích cực trong việc xây dựng nền kinh tế tuần hoàn, hướng tới mục tiêu phát triển xanh và bền vững. Từ đó, việc bổ sung chính sách khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp sử dụng bao bì tái chế và bao bì nhựa tái chế trong luật Bảo vệ môi trường sẽ trực tiếp góp phần phát triển hệ thống và tăng đầu tư vào ngành công nghiệp tái chế, góp phần tích cực hoàn thành mục tiêu phát triển các mô hình kinh tế tuần hoàn trong sản xuất, kinh doanh được nêu trong Quyết định 222/QĐ-TTg ngày 23/1/2025 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn đến năm 2035. Luật Bảo vệ môi trường nếu bổ sung chính sách khuyến khích sử dụng bao bì tái chế và bao bì nhựa tái chế hoàn toàn phù hợp với thông lệ quốc tế trong nỗ lực hỗ trợ các loại bao bì tái chế. Ví dụ như Pháp, Bỉ, Hà Lan cũng khuyến khích các loại bao bì tái chế thông qua mức phí thấp hơn đáng kể, thúc đẩy việc chuyển đổi sang giải pháp bao bì tuần hoàn", đại diện Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam đề xuất.

Cần tháo gỡ 20 điểm nghẽn về nông nghiệp và môi trường ngay trong năm 2025

Tiếp thu và phản hồi các ý kiến, kiến nghị, ông Nguyễn Hưng Thịnh - Phó Cục trưởng Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết: "Quan điểm của Bộ là không khuyến khích doanh nghiệp nộp tiền để thực hiện nghĩa vụ bảo vệ môi trường, thay vào đó cần xây dựng hệ thống thu gom, tái chế sản phẩm bao bì. Bởi, nếu số tiền đóng góp này được hạch toán vào chi phí kinh doanh của doanh nghiệp, có thể đẩy trách nhiệm môi trường từ doanh nghiệp sang phía người tiêu dùng phải chi trả"

Theo ông Nguyễn Hưng Thịnh, về vấn đề chính sách ưu đãi trong xử lý chất thải, sắp tới sẽ phối hợp với Bộ Tài chính để nghiên cứu hình thức ưu đãi qua thuế, phí.

Ông Nguyễn Hưng Thịnh - Phó Cục trưởng Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường)

Theo Vụ Pháp chế, dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 Luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường có 3 nhóm nội dung.

Thứ nhất, luật hóa các nội dung, quy định liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính, phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Thứ hai, cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh, thủ tục hành chính. Thứ ba, giải quyết ngay vướng mắc, bất cập cấp bách phát sinh từ thực tiễn.

Toàn cảnh Hội thảo

Với nhóm nội dung thứ ba, Bộ NN&MT xác định chỉ sửa đổi, bổ sung một số quy định thực sự là "điểm nghẽn", vướng mắc nhất để đưa vào dự án Luật theo yêu cầu của Bộ Chính trị là "Năm 2025, cơ bản hoàn thành việc tháo gỡ những "điểm nghẽn" do quy định pháp luật".

Theo đó, dự án Luật đã xác định 20 "điểm nghẽn" tại 9 Luật cần tháo gỡ ngay trong năm 2025, đảm bảo theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà.

Văn Ngân/VOV.VN