Doanh nghiệp làng nghề: Cần cơ chế hỗ trợ phù hợp

Khó đầu vào, hẹp đầu ra

Là một trong những doanh nghiệp (DN) hoạt động tại làng nghề gỗ Đồng Kỵ (Bắc Ninh), ông Vũ Văn Quý - Giám đốc Công ty TNHH đồ gỗ mỹ nghệ Hưng Long - cho biết, làng nghề Gỗ Đồng Kỵ với trên 16.000 dân, trong đó có khoảng trên 200 DN và hàng nghìn xưởng sản xuất hộ gia đình. Tuy nhiên, hiện nay do thị trường xuất khẩu đang đóng băng, số lượng sản phẩm gỗ xuất khẩu chỉ chiếm một phần nhỏ so với trước đây khiến các DN tại làng nghề rơi vào tình trạng khó khăn, một phần đóng cửa, một phần đi vào phục vụ khách nội địa, một phần tìm tòi các mẫu mới để phục vụ nhu cầu dân dụng theo xu thế thị trường...

Sản phẩm gỗ của làng nghề Đồng Kỵ hiện chỉ xuất khẩu một phần nhỏ so với trước đây

Không chỉ hẹp đầu ra, mà ngay đầu vào cũng rất khó khăn, ông Hồ Xuân Hùng - Chủ tịch Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - cho hay, để làng nghề có các sản phẩm đa dạng với giá thành hợp lý thì vấn đề nguồn nguyên liệu, tư liệu để sản xuất đóng vai trò quan trọng trong chu trình phát triển sản phẩm. Hiện nay, nguồn nguyên liệu phục vụ cho sản xuất các sản phẩm làng nghề đang dần cạn kiệt bởi nhiều lý do. Dường như, chúng ta chỉ tập trung vào khai thác mà quên đi việc tái tạo và phát triển nguồn nguyên liệu.

"Điển hình như tại làng nghề dệt lụa Vạn Phúc (Hà Đông) hiện nay đã không còn diện tích đất hay quỹ đất để trồng dâu - nguyên liệu chủ yếu để nuôi tằm lấy kén tơ dệt lụa. Hay như làng mây tre đan Phú Vinh - Phú Túc, nón làng Chuông... cũng phải thu mua nguyên liệu từ nơi khác về để sản xuất" - ông Hùng dẫn chứng.

Thêm chính sách hỗ trợ

Theo ông Vũ Văn Quý, muốn duy trì làng nghề truyền thống, trước hết cần đảm bảo sự ổn định lâu dài của chính sách, để DN tại làng nghề yên tâm bỏ vốn đầu tư mà không phải băn khoăn, trăn trở. Đồng thời, coi DN tư nhân tại làng nghề là động lực chính phát triển kinh tế tại địa phương, khuyến khích phát triển DN vừa và nhỏ, vì các loại hình này có vai trò quan trọng tạo việc làm, tăng thu nhập cho địa phương và xã hội. Tất cả các DN đang kinh doanh tại làng nghề không phân biệt quy mô, loại hình, thành phần kinh tế, được bình đẳng về hỗ trợ vay vốn, thuê đất, quy định kinh doanh.

Cùng quan điểm, ông Mẫn Ngọc Anh - Chủ tịch Tập đoàn Hanaka - cho rằng, cần có chính sách ưu đãi về thuế, tài chính đất đối với các DN đầu tư trong lĩnh vực kinh tế làng nghề. Có như vậy mới thu hút được nhiều DN trong và ngoài nước tham gia vào lĩnh vực này; có cơ chế cụ thể, ưu đãi về đất đai, hỗ trợ giải phóng mặt bằng và thu gom, tập kết chất thải tại chỗ để có mặt bằng sạch, đặc biệt, cơ chế hỗ trợ cho vay vốn với lãi suất ưu đãi, dài hạn từ ngân hàng và các tổ chức tín dụng. Bên cạnh đó, cần có cơ chế, chính sách phù hợp để giúp làng nghề phát triển thành những trung tâm gia công sản xuất phụ trợ cho các DN đầu tư trong các khu công nghiệp FDI và các tập đoàn lớn của Việt Nam.

Cần có cơ chế, chính sách để giúp các cơ sở sản xuất ở làng nghề liên kết thành những cơ sở, DN mạnh ở ngay trong làng tập trung sản xuất quy mô lớn, bài bản, khoa học, phát triển thành những trung tâm gia công sản xuất phụ trợ cho các DN đầu tư trong các khu công nghiệp FDI và các tập đoàn lớn của Việt Nam.

Quỳnh Nga