Doanh nghiệp logistics cần tăng tốc chuyển đổi số

Ngành Logistics giữ vai trò huyết mạch trong chuỗi cung ứng, kết nối sản xuất và tiêu dùng. Với sự tăng trưởng mạnh mẽ của ngành thương mại điện tử, các công ty dịch vụ logistics được kỳ vọng sẽ có nhiều cơ hội hơn để phát triển.

Trong thời đại số, ngành logistics không thể đứng ngoài cuộc. Theo đó, các hệ thống quản lý thông minh, như TMS (Transportation Management System) và WMS (Warehouse Management System), có thể giúp tối ưu hóa quy trình vận chuyển và lưu trữ.

Ông Đỗ Thành Trung, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư chia sẻ, logistics là một ngành dịch vụ có vai trò thiết yếu và đóng góp quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội. Trong những năm qua, Chính phủ Việt Nam đã có nhiều chủ trương, chính sách để phát triển lĩnh vực quan trọng này, nhờ vậy năng lực và thứ hạng của ngành logistics của Việt Nam đã có cải thiện tích cực.

Thêm vào đó, công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT) và blockchain giúp cải thiện tốc độ, độ chính xác và minh bạch trong quản lý chuỗi cung ứng. Doanh nghiệp logistics nào nhanh chóng áp dụng công nghệ sẽ có cơ hội vượt xa đối thủ, nắm bắt cơ hội từ thương mại điện tử và sự tăng trưởng của nền kinh tế số.

Ngành logistics vẫn còn phải đối mặt với nhiều thách thức

Mặc dù có nhiều điều kiện để phát triển, tuy nhiên theo nhận định của giới chuyên gia trong ngành, các doanh nghiệp logistics Việt Nam hiện đang phải đối mặt với không ít thách thức. Một trong những rào cản lớn nhất là chi phí đầu tư vào hạ tầng công nghệ.

Các doanh nghiệp phải dành nguồn lực lớn để mua sắm thiết bị, xây dựng phần mềm quản lý và triển khai hệ thống an ninh mạng. Ngoài ra, chi phí duy trì và nâng cấp công nghệ cũng là một thách thức không nhỏ, đặc biệt với các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Ông Đinh Thanh Sơn, Phó Tổng Giám đốc Viettel Post cho biết, chuyển đổi số không chỉ đòi hỏi công nghệ mà còn cần con người có năng lực sử dụng chúng. Tuy nhiên, nhiều nhân viên trong ngành logistics chưa được trang bị kỹ năng phù hợp, gây khó khăn trong việc vận hành và quản lý hệ thống hiện đại. Việc tuyển dụng và đào tạo nhân lực chất lượng cao cũng tiêu tốn nhiều thời gian và chi phí.

Ở một số khu vực, cơ sở hạ tầng như internet, viễn thông và kho bãi chưa đáp ứng được yêu cầu triển khai các giải pháp số hóa. Điều này gây khó khăn trong việc tích hợp hệ thống và chia sẻ dữ liệu giữa các bên liên quan.

Dữ liệu là tài sản quý giá của doanh nghiệp, nhưng nếu không được quản lý tốt, nó có thể trở thành gánh nặng. Bên cạnh đó, nguy cơ tấn công mạng ngày càng gia tăng, khiến việc đảm bảo an ninh thông tin trở thành thách thức lớn. Đồng thời, các quy định pháp luật đôi khi chưa kịp thời điều chỉnh để phù hợp với những tiến bộ công nghệ, như việc áp dụng blockchain hoặc thử nghiệm xe tự hành. Chính vì vậy, ngành logistics cần phải tăng tốc chuyển đổi số thật nhanh.

Viettel Post đã quyết liệt trong chuyển đổi số

Hiện tại trên thị trường, các doanh nghiệp dịch vụ logistics thực hiện chuyển đổi số đạt từ cấp độ 3 trở lên còn rất ít, chủ yếu tập trung ở nhóm doanh nghiệp lớn. Trong khi đó, có tới 90% các doanh nghiệp dịch vụ logistics ở Việt Nam còn đang ở giai đoạn số hóa. Điều này cho thấy, chuyển đổi số trong ngành logistics tại Việt Nam vẫn đang ở giai đoạn đầu, chưa thực sự được chú trọng và đầu tư đúng mức và cần phải có những giải pháp đồng bộ.

Chuyển đổi số không phải là một dự án ngắn hạn mà là một quá trình liên tục. Doanh nghiệp cần xác định rõ mục tiêu, ưu tiên giải quyết những vấn đề cấp bách trước và xây dựng lộ trình triển khai từng bước, ông Sơn cho biết.

Chuyển đổi số trong ngành logistics không chỉ là cơ hội mà còn là thách thức

Theo ông Nguyễn Đắc Thắng, Chủ tịch HĐQT Hòa Phát Logistics, việc chính thức đưa vào vận hành các phần mềm là minh chứng cho sự tiến bộ vượt bậc trong ứng dụng công nghệ vào hoạt động vận tải của công ty. Các công nghệ tiên tiến như AI, Big Data, IoT và blockchain là chìa khóa để nâng cao hiệu quả vận hành. AI có thể dự đoán nhu cầu và tối ưu hóa lộ trình vận chuyển. IoT giúp giám sát hàng hóa theo thời gian thực, đảm bảo chất lượng trong suốt chuỗi cung ứng. Blockchain mang lại sự minh bạch và an toàn trong quản lý dữ liệu.

Nhân lực là yếu tố quyết định thành công của chuyển đổi số. Doanh nghiệp cần tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng số cho nhân viên, đồng thời xây dựng chính sách thu hút nhân tài có chuyên môn cao. Việc thay đổi tư duy và khuyến khích sáng tạo cũng là yếu tố quan trọng.

Logistics là một chuỗi cung ứng phức tạp, đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các bên. Các doanh nghiệp nên phát triển nền tảng dùng chung để chia sẻ dữ liệu, từ đó tối ưu hóa quy trình và giảm chi phí.

An ninh thông tin phải được đặt lên hàng đầu trong mọi chiến lược chuyển đổi số. Doanh nghiệp cần đầu tư vào các giải pháp bảo mật tiên tiến, đồng thời xây dựng quy trình ứng phó với các nguy cơ tiềm tàng.

Chuyển đổi số không chỉ cải thiện vận hành mà còn tạo ra giá trị mới cho khách hàng. Các nền tảng trực tuyến, công cụ cá nhân hóa dịch vụ, và giao tiếp đa kênh sẽ giúp doanh nghiệp đáp ứng tốt hơn kỳ vọng của người dùng.

Nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi số thông qua các chính sách hỗ trợ, như ưu đãi thuế, tài trợ nghiên cứu và chuẩn hóa pháp luật liên quan đến công nghệ mới.

Chuyển đổi số trong ngành logistics không chỉ là cơ hội mà còn là thách thức. Để thành công, doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ, con người và quy trình một cách hợp lý. Đồng thời, cần tận dụng sự hỗ trợ từ các chính sách nhà nước và hợp tác chặt chẽ với các đối tác trong ngành.

Bằng cách áp dụng những giải pháp toàn diện, ngành logistics có thể vượt qua các rào cản hiện tại, nâng cao năng lực cạnh tranh và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường trong kỷ nguyên số. Đây không chỉ là con đường bắt buộc mà còn là chìa khóa dẫn đến sự phát triển bền vững trong tương lai.

Đức Hiền