Doanh nghiệp phải tham gia 'sân chơi' ESG nếu muốn hội nhập sâu toàn cầu

ESG: Từ "lựa chọn" đến "tất yếu"

Chiều 22/12, tại Hà Nội, Diễn đàn ESG Việt Nam năm 2025 với chủ đề "Khoa học công nghệ và động lực cho phát triển bền vững" đã trở thành tâm điểm chú ý của cộng đồng kinh doanh.

Ông Nguyễn Hưng, Tổng giám đốc TPBank, chia sẻ góc nhìn đầy thực tế: Trước đây, bộ ba tiêu chuẩn ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) được xem như một sự lựa chọn, doanh nghiệp nào đi trước sẽ có lợi thế cạnh tranh. Còn hiện nay, việc bỏ chi phí cho chuyển đổi số, dữ liệu và các tiêu chuẩn liên quan đến ESG là điều tất yếu. Đặc biệt, trong các dự án có yếu tố quốc tế, tiếp cận nguồn vốn nước ngoài hoặc hợp tác với các tổ chức tài chính toàn cầu, ESG đang trở thành điều kiện gần như bắt buộc.

“Dù sớm hay muộn, doanh nghiệp cũng phải xây dựng lộ trình thực hiện ESG. Thực thi ESG sớm không phải là gánh nặng, mà là lợi thế cạnh tranh dài hạn, giúp doanh nghiệp chủ động thích ứng với thay đổi về chính sách, tiêu chuẩn thị trường và yêu cầu của các đối tác trong nước và quốc tế", ông Hưng nhìn nhận.

Tổng giám đốc TPBank lưu ý, vấn đề của doanh nghiệp Việt bây giờ không nằm ở việc có đầu tư hay không, mà là điều chỉnh cấu trúc chi phí như thế nào để vừa đáp ứng các tiêu chuẩn ESG, vừa tạo ra lợi thế cạnh tranh.

ESG có thể chưa mang lại lợi nhuận trực tiếp trong ngắn hạn, nhưng lại giúp ngân hàng nâng cao năng lực quản trị, minh bạch hóa hoạt động và gia tăng uy tín trên thị trường. Đây là một khoản đầu tư cho tương lai.

Trong cuộc đua ESG, công nghệ đóng vai trò là mạch máu duy trì sự sống. Đặc biệt trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng, đây là lựa chọn không thể trì hoãn. "Ngân hàng không đầu tư công nghệ sẽ khó có khả năng cạnh tranh và thậm chí không thể tồn tại", ông Nguyễn Hưng khẳng định.

Khi phát triển các ứng dụng cho khách hàng doanh nghiệp hay cá nhân, TPBank cũng chú trọng yếu tố ESG để tạo lợi thế cạnh tranh. Với khách hàng xuất khẩu chưa có chứng chỉ xanh hay sử dụng năng lượng tái tạo bền vững, ngân hàng sẵn sàng hỗ trợ, kết nối với các tổ chức quốc tế - nơi tín dụng xanh được ưu tiên với chi phí thấp hơn khoảng 1,5% so với nguồn vốn thông thường.

“Chỉ khi ESG được tích hợp xuyên suốt trong toàn bộ chuỗi hoạt động và được thực hiện một cách thực chất, doanh nghiệp mới có thể tạo ra giá trị và thu được lợi ích bền vững”, ông Hưng nêu quan điểm.

Ảnh minh họa.

Chiến lược riêng cho từng "mảnh ghép" kinh tế

Theo bà Trần Thị Thu Trang, Chủ tịch Hiệp hội Sản xuất công nghiệp tỉnh Bắc Ninh, việc thực thi ESG cần được nhìn nhận khác nhau giữa các nhóm doanh nghiệp, thay vì áp dụng một cách tiếp cận cứng nhắc và đồng loạt cho mọi loại hình doanh nghiệp.

Với nhóm doanh nghiệp lớn, bà Trang cho rằng việc chủ động triển khai ESG là yêu cầu tất yếu. Đây là lực lượng phải tham gia vào “sân chơi lớn” và tuân thủ các chuẩn mực quốc tế nếu muốn hội nhập sâu vào thị trường toàn cầu.

Trong quá trình đó, các doanh nghiệp lớn không chỉ thực hiện ESG cho riêng mình mà còn cần đóng vai trò dẫn dắt, hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ hơn trong chuỗi liên kết.

Mô hình liên minh giữa doanh nghiệp lớn và doanh nghiệp nhỏ chính là “chìa khóa” để tạo ra sức mạnh tổng thể cho nền kinh tế. Mô hình này đã chứng minh hiệu quả tại nhiều quốc gia trên thế giới.

Với nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs), bà Trang đưa ra lời khuyên chân thành: "Cần lựa chọn những nội dung ESG mang lại hiệu quả rõ ràng nhất, phù hợp với quy mô và điều kiện thực tế của từng đơn vị".

ESG phải đi vào thực chất, tránh làm theo phong trào mà thiếu đi sự cân nhắc kỹ lưỡng về tác động dài hạn. Sự bền vững phải bắt đầu từ tư duy thấu đáo thay vì chạy theo xu hướng bề nổi. Bà dẫn chứng ngay từ câu chuyện của đơn vị mình: chưa lựa chọn điện mặt trời vì lo ngại vấn đề xử lý pin năng lượng có chứa chì.

Riêng với các doanh nghiệp xuất khẩu, Chủ tịch Hiệp hội Sản xuất công nghiệp tỉnh Bắc Ninh nhấn mạnh yêu cầu minh bạch hóa, đặc biệt là truy xuất nguồn gốc. Đây là điều kiện then chốt để đáp ứng các tiêu chuẩn của thị trường quốc tế và duy trì năng lực cạnh tranh trong dài hạn.