Doanh nghiệp tư nhân cần siết quản trị tài chính, minh bạch hồ sơ thuế
Chuyển đổi số ngành thuế và kiểm toán bắt buộc đang buộc doanh nghiệp phải thay đổi tư duy quản trị.
Sáng 4-11, Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư thành phố Hồ Chí Minh (ITPC) tổ chức hội thảo “Quản trị tài chính - Kiểm toán - Thuế: Nền tảng nâng cao năng lực cạnh tranh doanh nghiệp tư nhân”.
Quang cảnh hội thảo. Ảnh: H.Phạm
Phát biểu khai mạc, bà Cao Thị Phi Vân - Phó Giám đốc ITPC nhấn mạnh, hội thảo nhằm mục đích hỗ trợ doanh nghiệp nắm bắt các xu hướng và quy định mới về chính sách thuế, chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS), cũng như các công cụ quản trị tài chính hiện đại.
Bàn về các thay đổi pháp lý quan trọng về kiểm toán, đại diện các doanh nghiệp đã phân tích sâu Nghị định 90/2025/NĐ-CP năm 2025 quy định yêu cầu kiểm toán bắt buộc đối với các công ty có quy mô lớn. Cụ thể, doanh nghiệp phải kiểm toán nếu đáp ứng 2 trong 3 tiêu chí là tổng tài sản trên 100 tỷ đồng, doanh thu trên 300 tỷ đồng và sử dụng trên 200 lao động tham gia bảo hiểm xã hội.
Để đảm bảo tuân thủ, các chuyên gia tài chính đã chỉ rõ các chế tài tại Nghị định 228/2025/NĐ-CP năm 2025, bao gồm mức phạt từ 20 đến 50 triệu đồng nếu không thực hiện kiểm toán bắt buộc (Điều 27), cùng các mức phạt lên đến 200 triệu đồng cho hành vi cản trở (Điều 29). Mức phạt này sẽ tăng gấp đôi đối với các đơn vị có lợi ích công chúng.
Chuyên gia tài chính đưa ra những phân tích, khuyến nghị. Ảnh: H.Phạm
Về lĩnh vực thuế, các chuyên gia cảnh báo rằng, ngành thuế đang chuyển đổi số mạnh mẽ, ứng dụng trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn để tối ưu quản lý.
Thống kê 9 tháng của năm 2025 cho thấy, dù số cuộc thanh, kiểm tra giảm 21,61% (còn 39.236 cuộc), nhưng tổng số thu ngân sách lại tăng 22,13% so với cùng kỳ, đã phản ánh hiệu quả của việc thanh tra dựa trên rủi ro. Cụ thể, tổng số tiền kiến nghị xử lý tài chính là 41.376 tỷ đồng.
Để giải quyết bài toán quản trị nội tại, bà Đinh Thị Hương Giang - Giám đốc Dịch vụ tư vấn doanh nghiệp Công ty TNHH Grant Thornton (Việt Nam) chỉ ra vấn đề cốt lõi của nhiều doanh nghiệp tư nhân là sự thiếu minh bạch và khác biệt lớn giữa số liệu quản trị nội bộ và số liệu báo cáo thuế.
“Gốc rễ vấn đề nằm ở tư duy của chủ doanh nghiệp và đây là rào cản chính khiến doanh nghiệp chưa thành công khi gọi vốn hoặc M&A (mua bán và sáp nhập - PV)”, bà Giang nêu rõ.
Tại hội thảo, các chuyên gia lưu ý về việc cơ quan thuế đang tập trung thanh, kiểm tra các ngành nghề có rủi ro cao như bất động sản, các giao dịch rủi ro như giao dịch liên kết, chuyển nhượng vốn…
Theo đó, các dạng rủi ro phổ biến mà doanh nghiệp tư nhân thường gặp gồm: Sử dụng hóa đơn không hợp pháp (thuế GTGT); không kê khai đúng giao dịch liên kết hoặc áp dụng sai ưu đãi (thuế thu nhập doanh nghiệp); kê khai chi phí lương không đúng thực tế hoặc không kê khai thuế khi cổ đông chuyển nhượng vốn (thuế thu nhập cá nhân); không khấu trừ thuế nhà thầu nước ngoài.
Từ đó, doanh nghiệp được khuyến nghị rằng cần chủ động rà soát quy trình nội bộ, nâng cao năng lực đội ngũ và minh bạch hóa hồ sơ để thích ứng hiệu quả.
Thành phố Hồ Chí Minh hiện có hơn 345.000 doanh nghiệp đang hoạt động (theo Cục Thống kê thành phố năm 2025), trong đó doanh nghiệp tư nhân chiếm trên 97%. Khu vực này không chỉ đóng góp lớn cho GRDP thành phố mà còn là động lực chủ lực của đổi mới sáng tạo, tạo việc làm và thu hút đầu tư. Việc hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân nâng cao năng lực quản trị, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính - kiểm toán - thuế, là ưu tiên quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế của thành phố giai đoạn 2025-2030.
