Độc đáo buôn làng Ê-đê giữa lòng thành phố Buôn Ma Thuột
Buôn Ako Dhong (phường Tân Lợi, thành phố Buôn Ma Thuột) là một trong những buôn Ê-đê đẹp nhất tỉnh Đắk Lắk, cũng là buôn làng dân tộc thiểu số có sức hấp dẫn bậc nhất ở Tây Nguyên.
![Đây là hình ảnh trục đường chính chạy dọc buôn AKo Dhong vào năm 2010. Đường phố nhỏ, đường buôn cũng nhỏ. Nhà dài Ê-đê vách gỗ, mái ngói trầm mặc thấp thoáng trong phố xanh, rào xanh và vườn xanh.](https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2023_04_03_65_45451262/c98d1616695b8005d94a.jpg)
Đây là hình ảnh trục đường chính chạy dọc buôn AKo Dhong vào năm 2010. Đường phố nhỏ, đường buôn cũng nhỏ. Nhà dài Ê-đê vách gỗ, mái ngói trầm mặc thấp thoáng trong phố xanh, rào xanh và vườn xanh.
![Cùng với quá trình đô thị hóa nhanh chóng của Buôn Ma Thuột, đường buôn được mở rộng, cây ven đường lui dần; vườn trong buôn thu hẹp để Ako Dhong có thêm những nếp nhà dài hiện đại.](https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2023_04_03_65_45451262/9316448d3bc0d29e8bd1.jpg)
Cùng với quá trình đô thị hóa nhanh chóng của Buôn Ma Thuột, đường buôn được mở rộng, cây ven đường lui dần; vườn trong buôn thu hẹp để Ako Dhong có thêm những nếp nhà dài hiện đại.
![Cuộc sống yên bình chậm rãi cũng dần tăng tốc.](https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2023_04_03_65_45451262/7416a08ddfc0369e6fd1.jpg)
Cuộc sống yên bình chậm rãi cũng dần tăng tốc.
![Và được thúc đẩy bằng những căn nhà mới liên tục mọc lên.](https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2023_04_03_65_45451262/e790370b4846a118f857.jpg)
Và được thúc đẩy bằng những căn nhà mới liên tục mọc lên.
![Nhà dài bây giờ vẫn là hồn vía của buôn Ako Dhong, nhưng cột sàn, những phần tiếp đất của cầu thang, dần được bê tông hóa.](https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2023_04_03_65_45451262/5569baf2c5bf2ce175ae.jpg)
Nhà dài bây giờ vẫn là hồn vía của buôn Ako Dhong, nhưng cột sàn, những phần tiếp đất của cầu thang, dần được bê tông hóa.
![Hoạt động dịch vụ ở Ako Dhong đã có từ lâu, nhưng dần đa dạng và hiện đại hơn. Đồ lưu niệm Ê-đê ngày càng phong phú, chứ không còn khiêm tốn như hơn một thập niên trước](https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2023_04_03_65_45451262/f93a17a168ec81b2d8fd.jpg)
Hoạt động dịch vụ ở Ako Dhong đã có từ lâu, nhưng dần đa dạng và hiện đại hơn. Đồ lưu niệm Ê-đê ngày càng phong phú, chứ không còn khiêm tốn như hơn một thập niên trước
![Quầy bán rượu cần nhỏ xíu của Amí Dza Phin- buôn Ako Dhong vào năm 2010.](https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2023_04_03_65_45451262/3a84d71fa852410c1843.jpg)
Quầy bán rượu cần nhỏ xíu của Amí Dza Phin- buôn Ako Dhong vào năm 2010.
![Thậm chí, nhiều gia đình Ê-đê ở Ako Dhong đã mạnh dạn đăng ký kinh doanh dịch vụ du lịch. Khiếu thẩm mỹ của người Ê-đê đã được phát huy để cho ra đời những hạng mục mới, trong đó có "cổng nhà Ê-đê", điều chưa bao giờ có ở các buôn làng trước đây.](https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2023_04_03_65_45451262/10fafc61832c6a72333d.jpg)
Thậm chí, nhiều gia đình Ê-đê ở Ako Dhong đã mạnh dạn đăng ký kinh doanh dịch vụ du lịch. Khiếu thẩm mỹ của người Ê-đê đã được phát huy để cho ra đời những hạng mục mới, trong đó có "cổng nhà Ê-đê", điều chưa bao giờ có ở các buôn làng trước đây.
![Những cột nhà, xà ngang của những ngôi nhà Ê-đê đẹp nhất, là gợi ý cho họ dựng lên làm cột cổng. Cầu thang truyền thống Ê-đê phố với ý tưởng về cột nhà... đã cho ra đời những hạng mục ấn tượng.](https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2023_04_03_65_45451262/4818a383dcce35906cdf.jpg)
Những cột nhà, xà ngang của những ngôi nhà Ê-đê đẹp nhất, là gợi ý cho họ dựng lên làm cột cổng. Cầu thang truyền thống Ê-đê phố với ý tưởng về cột nhà... đã cho ra đời những hạng mục ấn tượng.
![Cánh cổng Ê-đê ở buôn Ako Dhong cũng hoàn toàn mới, nhưng vẫn đầy tích xưa.](https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2023_04_03_65_45451262/f89e12056d488416dd59.jpg)
Cánh cổng Ê-đê ở buôn Ako Dhong cũng hoàn toàn mới, nhưng vẫn đầy tích xưa.
![](https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2023_04_03_65_45451262/ddd7344c4b01a25ffb10.jpg)
![Đồ gỗ nội thất của người Ê-đê luôn là nguyên khối, nhưng hầu như chỉ có các kiểu ghế Kpan dài ngắn khác nhau. Nhưng nay đã tiếp biến thành bàn-ghế với nhiều kiểu dáng.](https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2023_04_03_65_45451262/e06108fa77b79ee9c7a6.jpg)
Đồ gỗ nội thất của người Ê-đê luôn là nguyên khối, nhưng hầu như chỉ có các kiểu ghế Kpan dài ngắn khác nhau. Nhưng nay đã tiếp biến thành bàn-ghế với nhiều kiểu dáng.
![Tượng gỗ dân gian Ê-đê, vốn chỉ có chỗ trong nhà mồ, nay trở thành trang trí ngoại thất rất phù hợp, được đông đảo công chúng trầm trồ tán thưởng.](https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2023_04_03_65_45451262/d9fd3e66412ba875f13a.jpg)
Tượng gỗ dân gian Ê-đê, vốn chỉ có chỗ trong nhà mồ, nay trở thành trang trí ngoại thất rất phù hợp, được đông đảo công chúng trầm trồ tán thưởng.
![Mỗi năm, buôn Ako Dhong lại có thêm những ngôi nhà đa lợi ích, vừa để ở, vừa có thể khai thác du lịch dịch vụ.](https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2023_04_03_65_45451262/b8725ee921a4c8fa91b5.jpg)
Mỗi năm, buôn Ako Dhong lại có thêm những ngôi nhà đa lợi ích, vừa để ở, vừa có thể khai thác du lịch dịch vụ.
![Thậm chí anh em, dòng họ cùng hùn vốn để làm những tổ hợp nhà dài mới](https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2023_04_03_65_45451262/580abd91c2dc2b8272cd.jpg)
Thậm chí anh em, dòng họ cùng hùn vốn để làm những tổ hợp nhà dài mới
![Gỗ, đá, tre, nứa, đèn cao áp và đường bê-tông đang tìm được tiếng nói chung. Nhịp sống thong thả của người Ê-Đê cũng có vị thế riêng đầy đạo lý, trong đời sống phố thị ồn ào.](https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2023_04_03_65_45451262/6d80891bf6561f084647.jpg)
Gỗ, đá, tre, nứa, đèn cao áp và đường bê-tông đang tìm được tiếng nói chung. Nhịp sống thong thả của người Ê-Đê cũng có vị thế riêng đầy đạo lý, trong đời sống phố thị ồn ào.
![Với các nhà nghiên cứu văn hóa, như nghệ sĩ ưu tú Vũ Lân (ảnh) - buôn Ako Dhong là một bảo tàng sống của những giá trị truyền thống Ê-đê. Bảo tàng này đang gợi mở cách phát huy những giá trị đặc sắc Tây Nguyên trong dòng chảy hiện đại./.](https://photo-baomoi.bmcdn.me/w700_r1/2023_04_03_65_45451262/313ad2a1adec44b21dfd.jpg)
Với các nhà nghiên cứu văn hóa, như nghệ sĩ ưu tú Vũ Lân (ảnh) - buôn Ako Dhong là một bảo tàng sống của những giá trị truyền thống Ê-đê. Bảo tàng này đang gợi mở cách phát huy những giá trị đặc sắc Tây Nguyên trong dòng chảy hiện đại./.