Độc đáo căn nhà xưa Nam bộ làm hoàn toàn bằng gỗ dừa

Không gian xanh mát "toàn dừa" giữa xứ cù lao - Ảnh: Kim Hà.

Ước mơ xây được ngôi nhà Nam bộ truyền thống để an hưởng tuổi già và gợi nhớ về những năm tháng đã qua, vợ chồng ông Dương Văn Thưởng (79 tuổi) và bà Nguyễn Ngọc Giác (ngụ xã Hòa Ninh, huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long) đã cùng con gái ấp ủ ý tưởng suốt 10 năm qua để hoàn thành. Có thể nói, đây là ngôi nhà có một không hai tại miền Tây. Từ cột, cửa, vách, tủ, bàn ghế, đến các vật dụng trang trí trong nhà đều được làm bằng dừa.

“Vì nó rất gần gũi thân thiện với đời sống, gắn liền với con người Việt Nam mình. Tạo ra một căn nhà như vậy, tôi thấy ý nghĩa lắm. Qua đó, còn giúp cho con cháu mình, thế hệ sau biết nhà xưa, nhà truyền thống của ông bà mình như vậy đó.” – bà Giác chia sẻ.

Ngôi nhà được làm hoàn toàn bằng gỗ dừa từ 80 - 100 năm tuổi - Ảnh: Kim Hà.

Được bao bọc bởi không gian xanh mát với những hàng dừa và vườn cây ăn trái ở xứ cù lao. Ngôi nhà dừa được xây dựng trên diện tích rộng 4.000m2, với khoảng 4.000 cây gỗ dừa từ 80 – 100 năm tuổi không còn khả năng cho trái, được tìm mua từ Bến Tre và các nơi ở Vĩnh Long mang về.

Dù dừa không phải là một loại cây có gỗ chắc, mà rất dễ bị mối mọt, mục ruỗng trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, vốn yêu thích loài cây này nên ông Hưởng đã tìm cách xử lí làm sao để cho gỗ dừa cũng có độ bền như các loại gỗ xây dựng khác.

Gian chính ngôi nhà - Ảnh: Kim Hà.

Nghĩ là làm, sau khi mua dừa về, cụ ông tiến hành ngâm nước khoảng hơn 1 năm rồi đem lên bào vỏ, xử lý mối mọt. Theo ông Thưởng, độ bền của gỗ dừa sau khi được làm đúng kiểu thì không thua các loại gỗ quý khác. Nhờ đó, công trình có thể duy trì được hàng trăm năm.

Nói về quy trình chống mối mọt và làm chắc cây, ông Thưởng phân tích: “Sau khi đem cây dừa ngâm đủ thời gian lên, rồi bào gọt cho láng, sạch sẽ mới đem ngâm xử lý thêm khoảng 3 tháng để chất thuốc ngấm vô cây. Như vậy, cây dừa không có con mối mọt hay con gì ăn được hết. Chừng đó mình mới sử dụng được để làm cây cột nhà này”.

Ông Thưởng (áo nâu), bà Giác ngồi tiếp khách trong ngôi nhà dừa của mình - Ảnh: Kim Hà.

Xử lí gỗ đã khó, đến công đoạn tìm thợ mộc làm nhà lại khó hơn. Bởi không phải ai cũng có kinh nghiệm và tay nghề giỏi. Vì gỗ dừa khó thi công, do thân cứng, nhiều dằm, rất khó bào nhẵn. Gia đình phải bỏ công mời đến 30 thợ mộc từ các nơi về để thi công nhà dừa.

Theo cụ ông, gỗ dừa rất cứng, nhiều xớ và có dằm. Do đó, trong lúc thi công người thợ phải hết sức cẩn thận để tránh bị dằm đâm vào tay. “Thợ làm vất vả lắm. Cưa là gãy cưa, mà đục cũng khó, đóng đinh thì vẹo đinh luôn” – ông Thưởng cho hay.

Ông Thưởng bỏ ra nhiều tâm huyết để xây dựng ngôi nhà mơ ước của mình - Ảnh: Kim Hà.

Với kiểu kiến trúc theo lối nhà Nam bộ truyền thống 3 gian 2 chái. Nhà chính được chống đỡ bởi 36 cột dừa. Gian giữa được bày trí bộ bàn ghế, ấm, tách trà bằng dừa để chủ nhà tiếp khách. Tiếp theo gian thờ, tủ thờ được khảm gáo dừa trang trí thay vì khảm ốc xà cừ như những loại bàn thờ khác; lư hương; tượng phật, liễng thờ cũng được thay thế bằng dừa. Các vách nhà, cột kèo, chùm đèn, bình, cửa…đều làm từ loại cây đa dụng này, tạo nên cái nhìn vô cùng mộc mạc nhưng không kém phần độc đáo.

Chiếc tủ thờ được cẩn bằng gáo dừa thay vì cẩn ốc xà cừ đối với những loại tủ khác - Ảnh: Kim Hà.

Trái dừa khô được sáng tạo thành dụng cụ giữ ấm trà - Ảnh: Kim Hà.

Ngoài ra, dụng cụ này còn được làm bằng gỗ dừa - Ảnh: Kim Hà.

Để có được không gian sống gần gũi với thiên nhiên này, chủ nhân ngôi nhà độc đáo này là tiêu tốn gần 6 tỉ đồng xây dựng nên và mất 1,5 năm để hoàn thành.

Hiện nay, vợ chồng ông Thưởng còn mở cửa ngôi nhà độc đáo của mình để cho những ai muốn tìm hiểu không gian văn hóa Nam bộ đều có thể đến tham quan.

Đèn lồng kết từ cuống những trái dừa - Ảnh: Kim Hà.

Đèn trần bằng gáo dừa - Ảnh: Kim Hà.

Kim Hà