Độc đáo Hội vật đuổi giải ở Cao Xá

Độc đáo Lễ hội vật đuổi ở Cao Xá, Lâm Thao, Phú Thọ.

Ngày 16/2, xã Cao Xá, huyện Lâm Thao (tỉnh Phú Thọ) tổ chức Lễ hội vật đuổi giải Đình Vĩnh Mộ.

Hội vật đuổi giải Đình Vĩnh Mộ có nét đặc biệt khác với tất cả các hội vật trên cả nước. Thông thường, các hội vật kết thúc khi trận chung kết phân rõ thắng thua, người thắng cuộc nhận giải Nhất kèm phần thưởng của Ban tổ chức, còn Hội vật đuổi giải Đình Vĩnh Mộ, sau trận chung kết còn đuổi giải.

Đình Vĩnh Mộ thuộc Cụm di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh Đình, chùa Vĩnh Mộ, xã Cao Xá (huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ). Đình thờ thành hoàng tên húy là Nguyễn Văn Kỳ, một vị tướng dưới thời Vua Hùng thứ 18 có công cùng Tản Viên Sơn Thánh đánh đuổi giặc Thục. Ông cũng là người có công chiêu dân lập ấp, khai khẩn lập ra ấp Thanh Hà.

Để tưởng nhớ công ơn to lớn của ngài, người dân đã lập miếu thờ ông ở trong đê sông Hồng. Đến thời Lê mạc, người dân trong vùng dựng ngôi đình thờ ông ở trung tâm thôn Vĩnh Tề, xã Cao Xá, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ.

Các đô vật hăng say thi đấu.

Lễ hội vật đuổi giải Đình Vĩnh Mộ, xã Cao Xá diễn ra thường niên vào ngày 6 và 7 tháng Giêng hàng năm. Sau khi tế Thành hoàng làng theo nghi thức truyền thống tại đình, hai đô vật cao tuổi sẽ tham gia thi đấu trình thánh mở đầu cho lễ hội.

Đuổi giải chính là nét đặc biệt làm cho hội vật Vĩnh Mộ trở nên độc đáo đó là sau trận chung kết đến đuổi giải. Theo đó, giải vật được treo ở trên cột cờ, đô vật giành chiến thắng tuyệt đối, người thắng cuộc phải trèo lên cột cờ giật lấy giải rồi chạy ra khỏi làng, đằng sau là dân làng đuổi theo, đến khi người đoạt giải chạy ra khỏi làng và nhảy xuống nước thì dân làng mới không đuổi nữa.

Trong khi chạy, nếu người cầm giải quay đầu lại thì sẽ bị dân làng đánh đòn, vì cho rằng năm đó không may mắn. Đuổi giải xong là kết thúc hội vật. Nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ thì dân làng phấn khởi, nhà nhà ăn mừng vì tin rằng năm đó sẽ mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt.

Các em học sinh trường Tiểu học Cao Xá giao lưu văn nghệ tại Lễ hội vật đuổi giải Đình Vĩnh Mộ.

Ông Nguyễn Tiến Tuyên - Bí thư Đảng ủy Xã Cao Xá chia sẻ: Hội vật đuổi giải Đình Vĩnh Mộ là một trong những lễ hội độc đáo ở tỉnh Phú Thọ, được địa phương tổ chức hàng năm nhằm thể hiện tinh thần thượng võ của người dân trong làng; đồng thời bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa vùng Đất Tổ.

Trước đó, xã Cao Xá đã tổ chức nhiều hoạt động, như: rước kiệu, liên hoan văn nghệ, tổ chức các trò chơi dân gian truyền thống, vui chơi lành mạnh, tạo không khí vui tươi, phấn khởi trong các tầng lớp nhân dân.

Ông Nguyễn Tiến Tuyên - Bí thư Đảng ủy Xã Cao Xá (huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ) cho biết, xã Cao Xá đã được công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2022.

Cơ sở vật chất đầu tư cho giáo dục được quan tâm, 4/4 trường học trên địa bàn xã Cao Xá được công nhận trường đạt chuẩn quốc gia mức độ II.

Long Anh - Minh Sơn