Hằng năm, vào mùng 4 và mùng 5 Tết Nguyên đán, hơn 20 con trâu, bò làm bằng rơm rạ đến từ 4 tổ của 2 làng Đồng Vệ và Bích Đại (xã Đại Đồng, Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc) tập trung tại sân miếu để khởi động năm mới với Lễ hội “Trâu rơm bò rạ”.
Tương truyền Đinh Thiên Tích - vị tướng có công đánh đuổi giặc Ân thời Hùng Vương thứ 6 đã đem quân về làng Bích Đại mổ trâu ăn mừng
Vị tướng tài của vua Hùng đã dạy con dân nơi đây làm nông nghiệp, chăn gia súc, xây nhà, dệt vải…
Nhân dân và du khách háo hức đón chờ trò trình diễn trâu rơm bò rạ.
Lễ hội thể hiện mong ước về một năm mưa thuận gió hòa, cây cối tươi tốt, gia súc không ngừng sinh sôi nảy nở
Ngay từ sớm, các trai tráng trong làng đã rước "trâu, bò" ra tập kết
Các chú "trâu, bò" đã xếp hàng trang điểm tại sân miếu xã Đại Đồng. Mỗi nhà có trâu đều được tuyển chọn kỹ lưỡng, gia đình phải “sạch bụi”. Những con trâu tết từ rơm, rạ chính là chiếc áo khoác.
4 tổ đến từ các thôn, có những thôn tới 180 người tham dự, với 6 đến 8 trâu, bò lớn, nhiều bê, nghé cùng những người đại diện các tầng lớp công, nông, trí thức...
Rơm rạ được chuẩn bị từ mùa gặt năm trước và bện thành trâu, bò vào dịp cuối năm. Trâu rơm, bò rạ này được buộc theo một cái cày đã tháo lưỡi; một người đàn ông đóng vai trâu, bò, một người đàn ông khác cầm cày.
Tiếng trống, chiêng vang lên, những con trâu do người dân hóa thân đi cày, những chàng trai giả gái tung trấu, gieo mạ, ngư dân đi câu cá, trâu nhỏ nhởn nhơ gặm cỏ, nô đùa trên đồng cỏ.
Lễ hội cũng tái hiện các hoạt động tứ dân chi nghiệp: nông dân, thầy đồ, học trò, thợ mộc, tượng trưng cho 4 tầng lớp: sĩ, nông, công, thương.
Lễ hội này được phục dựng lại năm 1996 giữ nguyên những nét cốt lõi của lễ hội xưa.
Phương Minh