Độc lạ phiên chợ 'người sống, người chết gặp nhau' ở Bắc Ninh
Hàng năm vào đêm mùng 4 rạng sáng mùng 5 Tết, phiên chợ Âm Dương làng Ó, phường Võ Cường, TP Bắc Ninh (Bắc Ninh) với ý nghĩa tâm linh 'mua may bán rủi', tạo cơ hội cho người chết và người sống gặp nhau.
Phiên chợ Âm Dương còn mang ý nghĩa tâm linh, tạo cơ hội cho người chết và người sống gặp nhau, trở thành hình thức sinh hoạt văn hóa mang đậm màu sắc tín ngưỡng dân gian của người dân Kinh Bắc.
Theo tài liệu còn lưu giữ lại, năm Nhâm Dần (năm 43 sau Công nguyên), nhà Hán lệnh cho Mã Viện đem quân sang đánh Hai Bà Trưng. Quân giặc đánh đến trấn Vũ Ninh, huyện Tiên Du (tỉnh Bắc Ninh) thì gặp quân của Hai Bà Trưng và xảy ra trận kịch chiến, nhiều quân lính đã hy sinh. Sau trận chiến, thân nhân của những người lính đó đã về chiến trường xưa tưởng nhớ người thân vào dịp sau Tết Nguyên đán.
Dần dần, người dân quan niệm, cửa âm phủ một năm chỉ mở một lần vào đêm mùng 4, rạng mùng 5 tháng Giêng âm lịch cho người dưới âm lên gặp người thân của mình trên trần gian. Từ đó, sinh ra chợ Âm Dương.
Chợ bắt đầu họp vào lúc "lên đèn" trên một bãi đất trống, cạnh một ngôi miếu có tiếng linh thiêng trong vùng. Đây là chợ mà không có lều quán, không sử dụng đèn nến để thắp sáng.
Đến chợ người mua không ai mặc cả, người bán không đếm lại tiền người mua trả. Trong bóng đêm chỉ thấy bóng người đi lại và tiếng thì thào to nhỏ. Người ta hầu như không quan tâm nhiều đến việc "mua may bán rủi" như ở một số chợ khác. Chợ họp là dịp để người cõi trần gặp người cõi âm.
Theo người dân ở khu Xuân Ổ, phường Võ Cường, TP Bắc Ninh, chợ Âm Dương của làng Ó có nhiều nét đặc biệt, chợ bắt đầu họp vào lúc "lên đèn" trên một bãi đất trống, gọi là chợ, nhưng không có lều, quán, cũng không sử dụng đèn.
Năm nay chính quyền địa phương tổ chức phục dựng mô hình chợ Âm Dương nhằm giáo dục truyền thống văn hóa tín ngưỡng của xứ Kinh Bắc xưa.
Tại khu vực phục dựng rất đông người dân, du khách tới đón xem.
Anh Vũ Đức Thiện 50 tuổi, tuổi được giao nhiệm vụ bán gà đen cho biết, để mua được gà đen, mặt hàng đặc biệt tại chợ Âm Dương làng Ó người dân phải xếp hàng, mua phiếu rồi chờ tới giờ để nhận gà.
"Năm nay BTC chuẩn bị 308 con gà đen là biểu tượng cho sự thần bí, tâm linh. Những người nào thực sự may mắn mới có thể chen chân và chọn lấy cho mình một con gà đen mang về sau phiên chợ"- anh Thiện chia sẻ.
Người dân, du khách tới phiên chợ Âm Dương thường đốt vàng mã cho người đã khuất với mong muốn được yên nghỉ nơi chín suối.
Chợ Âm Dương mang đậm nét văn hóa dân gian vùng Kinh Bắc vào dịp đầu Xuân không chỉ thu hút người dân địa phương mà còn có nhiều du khách thập phương, thậm chí, cả khách nước ngoài.
