Đổi mới hoạt động khuyến nông để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế nông nghiệp

Quang cảnh Hội thảo.

Nhằm làm rõ những vấn đề đặt ra đối với hoạt động khuyến nông trong giai đoạn mới, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia vừa tổ chức Hội thảo “Hoạt động khuyến nông cộng đồng trong tổ chức chính quyền địa phương hai cấp” tại Đắk Lắk. Hội thảo thu hút sự tham gia của đại diện các cơ quan quản lý, hệ thống khuyến nông các địa phương, chuyên gia và cán bộ khuyến nông cơ sở.

Hội thảo diễn ra trong bối cảnh việc sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính theo mô hình mới đang đặt ra nhiều yêu cầu đối với ngành nông nghiệp nói chung và hệ thống khuyến nông nói riêng. Khi không còn cấp huyện, mạng lưới khuyến nông cơ sở được tổ chức lại theo hướng trực thuộc chính quyền cấp xã, đòi hỏi phải có cách tiếp cận mới để đảm bảo hoạt động khuyến nông không bị gián đoạn, đồng thời phát huy tốt vai trò hỗ trợ sản xuất tại địa phương.

Tại hội thảo, các đại biểu tập trung trao đổi, đánh giá thực trạng tổ chức và hoạt động của khuyến nông cộng đồng trong điều kiện mới. Nhiều ý kiến cho rằng, nếu không sớm hoàn thiện cơ chế phối hợp, phân công nhiệm vụ rõ ràng và bố trí nguồn lực phù hợp, hoạt động khuyến nông cộng đồng có nguy cơ bị đứt gãy, khó thực hiện vai trò là cầu nối giữa nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp.

Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia Lê Quốc Thanh phát biểu tại Hội thảo.

Đại diện Trung tâm Khuyến nông tỉnh Đắk Lắk cho rằng, trong mô hình chính quyền địa phương hai cấp, cần sớm xây dựng cơ chế phối hợp thống nhất giữa ngành nông nghiệp, chính quyền cấp xã và các tổ chức liên quan. Đây là cơ sở quan trọng để tạo hành lang pháp lý rõ ràng, giúp tổ khuyến nông cộng đồng hoạt động hiệu quả, đúng chức năng và có tính bền vững.

Theo các đại biểu, khuyến nông cộng đồng hiện nay không thể chỉ dừng lại ở việc chuyển giao kỹ thuật, hướng dẫn quy trình canh tác như trước đây. Thay vào đó, cần mở rộng vai trò sang tư vấn tổ chức sản xuất, hỗ trợ hình thành và củng cố hợp tác xã, kết nối doanh nghiệp tham gia xây dựng vùng nguyên liệu, từ đó tạo đầu ra ổn định cho nông sản. Khi doanh nghiệp tham gia ngay từ đầu chuỗi sản xuất, nông dân sẽ yên tâm sản xuất theo tiêu chuẩn, giảm rủi ro và nâng cao giá trị sản phẩm.

Phát biểu tại hội thảo, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia Lê Quốc Thanh nhấn mạnh, đổi mới tư duy khuyến nông là yêu cầu tất yếu trong bối cảnh phát triển hiện nay. Theo ông, khuyến nông không thể tiếp tục tư duy theo lối “cầm tay chỉ việc” đơn thuần trong sản xuất mà phải chuyển mạnh sang tư duy kinh tế nông nghiệp, lấy thị trường làm định hướng và lấy hiệu quả, thu nhập của người nông dân làm thước đo.

Các đại biểu tìm hiểu sản phẩm nông nghiệp của doanh nghiệp giới thiệu tại sự kiện.

Ông Lê Quốc Thanh cho rằng, khuyến nông cộng đồng cần đồng hành cùng nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp trong việc tổ chức lại sản xuất theo chuỗi giá trị, từ khâu giống, kỹ thuật, quản lý chất lượng đến tiêu thụ sản phẩm. “Người nông dân bây giờ không chỉ sản xuất cho nhiều mà phải sản xuất cho đúng, cho đạt tiêu chuẩn của thị trường. Khuyến nông phải là lực lượng giúp bà con tiếp cận được tư duy thị trường ngay từ khi bắt đầu sản xuất, chứ không phải đợi có sản phẩm rồi mới lo bán”, ông Thanh nhấn mạnh.

Theo Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia Lê Quốc Thanh, thị trường hiện nay ngày càng đặt ra những yêu cầu cao hơn đối với nông sản, không chỉ về năng suất, chất lượng mà còn về các tiêu chí môi trường, tăng trưởng xanh, giảm phát thải và sản xuất bền vững. Đây là những yêu cầu mà nếu không có sự hỗ trợ, đồng hành của lực lượng khuyến nông thì người nông dân rất khó tiếp cận và thực hiện.

Ông Lê Quốc Thanh cũng cho rằng, trong điều kiện lực lượng khuyến nông cấp xã còn mỏng, cần tổ chức khuyến nông theo hướng cộng đồng, huy động sự tham gia của nhiều thành phần như chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp, các tổ chức chính trị - xã hội. Trong đó, khuyến nông cơ sở giữ vai trò đầu mối, điều phối và kết nối các nguồn lực để hỗ trợ sản xuất trên địa bàn.

Hội thảo được kỳ vọng sẽ góp phần làm rõ những vấn đề đặt ra đối với hoạt động khuyến nông cộng đồng trong mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Đây cũng là cơ sở quan trọng để Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và các địa phương tiếp tục đề xuất hoàn thiện cơ chế, chính sách, nâng cao hiệu quả hoạt động khuyến nông, đáp ứng yêu cầu phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững trong thời gian tới.

Djuang Niê