Đổi mới mạnh mẽ, xây dựng nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại

Lãnh đạo Tỉnh ủy - HĐND - UBND tỉnh Lâm Đồng chúc mừng hội nghị. Ảnh: TS

Phát biểu khai mạc, đồng chí Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh, Hội nghị diễn ra vào thời điểm cả nước đang khắc phục hậu quả mưa lũ và chuẩn bị tổng kết Nghị quyết Đại hội XIII, hướng tới Đại hội XIV của Đảng.

Trong những ngày qua, trận lũ lịch sử tại miền Trung – Tây Nguyên để lại thiệt hại nặng nề, nhưng cũng làm sáng lên hình ảnh những người làm báo xung kích nơi tâm lũ.

Báo Nhân Dân trao tặng 10 căn nhà tình nghĩa cho tỉnh Lâm Đồng. Ảnh: TS

Tinh thần tương thân tương ái của các cấp Hội và đội ngũ báo chí cả nước đã góp phần sẻ chia khó khăn với đồng bào vùng thiên tai. Chủ tịch Hội biểu dương những tấm lòng vàng và sự dấn thân của các nhà báo trong thời gian qua.

Đại biểu tham dự hội nghị. Ảnh: TS

Lãnh đạo các cơ quan báo chí tham dự hội nghị. Ảnh: TS

Về “Nâng cao chất lượng, hiệu quả hỗ trợ hoạt động báo chí và công tác Hội trong bối cảnh sáp nhập, hợp nhất”, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh nhấn mạnh yêu cầu đặt ra đối với hệ thống Hội Nhà báo Việt Nam trong giai đoạn hiện nay là phải “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, nâng cao năng lực tổ chức, linh hoạt trong phương thức hoạt động và kiên trì giữ vai trò nòng cốt trong việc xây dựng nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại”.

Những khó khăn đặt ra khi sáp nhập, hợp nhất

Theo đồng chí Lê Quốc Minh, Hội nghị lần này không chỉ là cuộc họp chuyên môn đơn thuần mà là dịp để nhìn nhận rõ những chuyển động lớn đang diễn ra trong toàn hệ thống, từ đó đề ra giải pháp “đồng bộ – thực chất – khả thi” cho chặng đường mới.

Đồng chí Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam phát biểu. Ảnh: TS

Tham luận tại hội nghị, các đại biểu đều cho rằng, việc sáp nhập, hợp nhất các đơn vị hành chính và tổ chức sự nghiệp công lập được triển khai trên phạm vi toàn quốc, tác động trực tiếp tới tổ chức và hoạt động Hội Nhà báo các cấp. Đây là chủ trương đúng đắn, phù hợp xu thế tinh gọn bộ máy, nhưng quá trình triển khai đặt ra không ít thách thức mới, đòi hỏi từng cấp Hội phải thích ứng nhanh và chủ động hơn.

Một trong những khó khăn đầu tiên là sự thay đổi về mô hình quản trị, phương thức điều hành. Khi hai hoặc nhiều Hội sáp nhập, các quy chế, quy trình, cách thức sinh hoạt và phương pháp công tác vốn khác nhau buộc phải đồng nhất trong thời gian ngắn. Điều này đôi khi dẫn đến lúng túng, đặc biệt tại những nơi đội ngũ cán bộ hội còn mỏng hoặc thiếu kinh nghiệm quản trị hội lớn.

Lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng phát biểu. Ảnh: TS

Một số đại biểu cho biết, sau khi sáp nhập phải đối diện với hàng loạt vấn đề: bộ máy nhân sự thay đổi, quy trình điều hành không còn như trước, khối lượng hội viên tăng nhưng nguồn lực hỗ trợ gần như giữ nguyên. Để duy trì hoạt động ổn định, các Hội đã phải rà soát lại toàn bộ quy chế, phân công lại nhiệm vụ và tổ chức đào tạo nội bộ. Đó là quá trình mất rất nhiều thời gian, công sức, nhưng bắt buộc phải làm để ổn định tổ chức và tạo nền tảng phát triển lâu dài".

Khó khăn tiếp theo xuất phát từ sự phân tán về địa lý và điều kiện cơ sở vật chất. Khi các Hội được hợp nhất từ nhiều địa phương hoặc đơn vị khác nhau, việc bố trí trụ sở, nơi làm việc, kho tàng tư liệu, cho đến trang thiết bị phục vụ hoạt động chung đều phải được cân nhắc lại. Nhiều nơi phải gộp trụ sở, di chuyển hồ sơ, tài liệu, thậm chí thay đổi hoàn toàn không gian làm việc – kéo theo ảnh hưởng lớn đến tâm lý cán bộ hội.

Đại diện Đài Tiếng nói Việt Nam tham luận. Ảnh: TS

Bên cạnh đó, công tác chăm lo hội viên sau sáp nhập cũng gặp nhiều áp lực. Một số Hội có số lượng hội viên tăng gấp đôi hoặc gấp ba, trong khi nhiệm vụ bồi dưỡng, hỗ trợ nghiệp vụ vẫn phải duy trì chất lượng. Từ đó, các hoạt động truyền thống như sinh hoạt chuyên môn, tổ chức giải báo chí, giám sát đạo đức nghề nghiệp… đều phải điều chỉnh theo quy mô mới.

Điều khó nhất không phải là hợp nhất bộ máy, mà là dung hòa sự khác biệt trong phương pháp làm việc của hai hội cũ. Mỗi nơi có truyền thống, cách làm và văn hóa tổ chức riêng. Một số Hội phải mất gần một năm để xây dựng lại cơ chế phối hợp, tạo sự thống nhất trong hành động. Khi bộ máy vận hành trơn tru, hoạt động của Hội mới thực sự hiệu quả.

Qua các ý kiến cho thấy, sáp nhập, hợp nhất là quá trình tất yếu nhưng đầy thách thức. Tuy nhiên, nhìn tổng thể, đây cũng là cơ hội để tổ chức Hội tái cấu trúc mạnh mẽ, tinh gọn và hiệu quả hơn, nếu được triển khai đúng hướng và có giải pháp đồng bộ.

Xây dựng nền báo chí cách mạng Việt Nam vững vàng, hiện đại và nhân văn

Đại diện Đài Truyền hình thành phố Hồ Chí Minh tham luận. Ảnh: TS

Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và sự bùng nổ của thông tin số, vai trò của các Hội Nhà báo càng trở nên quan trọng. Không chỉ là tổ chức chính trị – xã hội – nghề nghiệp, các Hội còn là điểm tựa cho đội ngũ người làm báo trong việc rèn luyện đạo đức nghề nghiệp, bảo vệ quyền hành nghề chính đáng và thúc đẩy sáng tạo báo chí.

Trước yêu cầu đó, nhiều đại biểu tại hội nghị nhấn mạnh cần tiếp tục chuẩn hóa hoạt động của các cấp Hội, với trọng tâm là nâng cao năng lực cán bộ làm công tác hội, tăng cường ứng dụng công nghệ số và mở rộng các mô hình hỗ trợ nghiệp vụ mới. Muốn nâng cao hiệu quả hoạt động báo chí, trước hết các cấp Hội phải mạnh về chuyên môn, tinh gọn về bộ máy và linh hoạt trong phương thức tổ chức. Không thể hỗ trợ hội viên tốt nếu bản thân tổ chức Hội không chuyển đổi số, không đổi mới đào tạo, không cập nhật xu hướng truyền thông mới. Chúng tôi xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm là tăng cường bồi dưỡng kỹ năng báo chí đa phương tiện, đồng thời xây dựng môi trường sinh hoạt nghề nghiệp lành mạnh, kỷ luật, nhân văn".

Đại biểu tham luận. Ảnh: TS

Cùng quan điểm, nhiều đại biểu đề nghị tăng cường liên thông hoạt động giữa các Hội trong khu vực, chia sẻ kinh nghiệm xử lý tin giả, thông tin xấu độc; phối hợp đào tạo phóng viên trẻ và nhân rộng các mô hình giải báo chí cấp tỉnh theo hướng chuyên nghiệp, chất lượng…

Phát biểu kết luận Hội nghị, đồng chí Nguyễn Đức Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh, trong bối cảnh báo chí cả nước đang đứng trước nhiều cơ hội và thách thức lớn, vai trò của tổ chức Hội càng phải thể hiện rõ hơn, sâu hơn, sát hơn với đời sống báo chí. "Các cấp Hội cần tiếp tục đổi mới phương thức hoạt động, nhưng đổi mới phải đi vào thực chất, tránh hình thức. Mỗi cấp Hội phải bám sát nhiệm vụ chính trị của địa phương và đơn vị, đồng thời chủ động dự báo những vấn đề mới nảy sinh trong hoạt động báo chí. Khi bộ máy được sắp xếp lại theo hướng tinh gọn, vai trò tập hợp, đoàn kết, hỗ trợ hội viên càng phải đặt lên hàng đầu. Đây là trách nhiệm không thể thay thế của các tổ chức Hội”, đồng chí Nguyễn Đức Lợi nhấn mạnh.

Đồng chí Nguyễn Đức Lợi cũng lưu ý công tác bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí trong thời gian tới phải được triển khai với cách làm mới. Chúng ta không thể duy trì mãi phương pháp bồi dưỡng truyền thống khi báo chí đang thay đổi từng ngày. Các cấp Hội cần chủ động liên kết, mời chuyên gia trong nước và quốc tế, mở rộng các lớp đào tạo trực tuyến, đồng thời cập nhật nội dung gắn với chuyển đổi số, kỹ năng sản xuất nội dung đa nền tảng, an toàn thông tin, xử lý khủng hoảng truyền thông. Chất lượng phóng viên chỉ nâng cao khi hoạt động đào tạo có tính hệ thống và chuyên sâu.

Đặc biệt, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh nhiệm vụ bảo vệ quyền hành nghề chính đáng của nhà báo: Tổ chức Hội phải là chỗ dựa tin cậy của hội viên. Mỗi khi có vụ việc liên quan đến tác nghiệp báo chí, các cấp Hội phải kịp thời lên tiếng, phối hợp với cơ quan chức năng để bảo vệ quyền lợi chính đáng của nhà báo.

Đồng thời, chúng ta cũng phải kiên quyết đấu tranh với những biểu hiện tiêu cực trong hoạt động nghề nghiệp, xử lý nghiêm vi phạm đạo đức báo chí để giữ gìn uy tín của đội ngũ. Để Hội thực sự mạnh, thực sự là mái nhà của những người làm báo, điều quan trọng nhất là giữ vững tinh thần đoàn kết, chuyên nghiệp và trách nhiệm. Chỉ khi mỗi cấp Hội phát huy tốt vai trò của mình thì chúng ta mới có thể xây dựng nền báo chí cách mạng Việt Nam vững vàng, hiện đại và nhân văn trong giai đoạn mới.

Hội nghị toàn quốc của Hội Nhà báo Việt Nam lần này đã tạo nên diễn đàn rộng mở, thẳng thắn, trách nhiệm để lắng nghe tiếng nói từ cơ sở đến trung ương. Những khó khăn trong sáp nhập, hợp nhất tổ chức Hội không chỉ là thách thức riêng của một địa phương mà là vấn đề chung của cả hệ thống.

Tuy nhiên, với tinh thần đổi mới, đồng lòng và quyết tâm, các cấp Hội Nhà báo sẽ biến thách thức thành cơ hội, đưa hoạt động báo chí và hoạt động Hội phát triển mạnh mẽ, bền vững hơn. Qua đó góp phần giữ vững bản lĩnh chính trị, bồi dưỡng đạo đức nghề nghiệp, nâng cao chất lượng báo chí và xây dựng đội ngũ người làm báo ngày càng chuyên nghiệp, trách nhiệm, nhân văn, đáp ứng yêu cầu của cách mạng trong giai đoạn mới.

An Nhi